دکتر محمدرضا اسماعیلی به مناسبت هفته جهانی شیر مادر به نقش شیر مادر برای نوزادان ‌شیر خواران از نظر ایمنی و پیشگیری از بیماریها اشاره و اظهار کرد: شیر مادر نقش حیاتی در تقویت سیستم ایمنی بدن شیر خوار به سبب داشتن انواع آنتی بادیها، سلولهای ایمنی و فاکتورهای رشدی که دارد در پیشگیری از انواع عفونت ها و بیماری ها تاثیرگذار است.

این فوق تخصص گوارش و کبد کودکان با اشاره به اینکه بدن نوزادان خصوصا نوزادان نارس در ساعات اولیه تولد بسیار ضعیف و مستعد انواع بیماریها و جذب میکروب است، افزود: شیر مادر حاوی سلولهای ایمنی فعال بوده که از کودک در برابر انواع باکتری ها و ویروس ها محافظت می کند. مطالعات نشان داد که شروع تغذیه با شیر مادر در همان ساعت اول زندگی به راحتی می‌تواند از مرگ و میر خیلی از کودکان پیشگیری کند.

این پزشک یادآور شد: اینکه اگر مادر دچار بیماری‌هایی چون سرما خوردگی و اسهال و... شود نباید به فرزند خود شیر دهد غالبا تصور اشتباهی است زیرا آنتی بادی و مواد دفاعی که در بدن مادر بر علیه آن میکروب در جریان این بیماری ها تولید میشود، می‌توانند از طریق شیر او منتقل و به تقویت سیستم ایمنی فرزند کمک کرده و نه تنها از شدت علائم بیماری کم می کند بلکه از بروز این بیماری ها نیز می تواند جلوگیری کند.

همه افراد شناسنامه میکروبی خاص خود را دارند عضو بورد فوق تخصصی طب نوزادی وزارت بهداشت تصریح کرد: جنین ۹ ماه در شرایط استریل درون رحم مادر زندگی می کند و بعد از تولد و با شروع تغذیه، در بدن و دستگاه گوارش او فلورمیکروبی تحت عنوان میکروبیوتا مخصوص او شکل می‌گیرد که اگر از شیر مادر تغذیه شود بهترین میکروبیوتا در روده حاصل می‌شود که در مقایسه با شیر خشک‌خوران می‌تواند نقش بسزایی در سلامت کودک و آینده او داشته باشد. بعبارتی دیگر این میکروبیووتا یا شناسنامه میکروبی کودک شیر مادر خوار با شیرخشک خوار متفاوت خواهد بود و با رشد میکروب های غیر بیماری زا و مفید در در دستگاه گوارش مانع از تکثیر میکروب های بیماری زا می‌گردد و همین امر سبب پیشگیری و کاهش بروز بعضی از بیماریها ی عفونی و غیر عفونی در کودک شیر مادر خوار در مقایسه با شیر خشک خوار در آینده می‌شود و می تواند رشد و تکامل بهتر کودک را بدنبال داشته باشد.

استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بابل تصریح کرد: استفاده از شیر مادر در کاهش انواع بیماریها چه در سنین کودکی و چه در سنین بالاتر نظیر بیماری های آلرژی های غذایی، بیماریهای التهابی روده، چاقی، عفونت ها، سرطان ها و دیابت قندی و قلبی عروقی و مشکلات روحی و رفتاری تاثیرگذار است.

وی بیان کرد: جنبه های تغذیه ای شیر مادر و مواد مغذی و مقوی آن در حدی می‌باشد که تمامی نیازهای غذایی یک شیرخوار را تقریبا در همه موارد در زیر شش ماهگی بخوبی برآورده می کند ‌و حتی تا دوسالگی در کنار سایر مواد غذای دریافتی خیلی از مواد لازم را برای کودکان تامین می‌کند، که این موضوع سبب رشد نرمال کودک و تکامل بهتر و برخورداری از هوش بیشتر او می‌شود. ولی اگر به شیرخوار پستانک و یا بطری شیر داده شود، این امر بدلیل ایجاد سردرگمی در گرفتن پستان مادر و با کاهش دفعات مکیدن شیر خوار بر روی سینه او منجر به کاهش شیر مادر و سبب کندی رشد و کاهش ارتباط عاطفی مادر و کودک خواهد شد.

رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای غیرواگیر کودکان دانشگاه علوم پزشکی بابل خاطرنشان کرد: از طرفی دیگر احتمال آلوده شدن پستانک ها و بطری های شیرخشک به انواع میکروب ها زیاد است، در حالی که شیر مادر در خود چنین معایبی را ندارد.

تاثیر شیردهی بر سلامت مادران و پیشگیری از بروز انواع بیماری‌ها از جمله سرطان ها استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی بابل به مزایای شیردهی برای خود مادر اشاره و خاطرنشان کرد: شیردهی مادر از همان ابتدا سبب می‌شود با مکیدن شیر خوار بر روی پستان او، انقباض های رحمی در مادر شکل گیرد که برای جلوگیری از خونریزی بعد از زایمان تاثیر مثبتی دارد ، و نیز شیردهی مادر از بروز سرطان های مختلف بخصوص پستان در او بطور قابل ملاحظه ای می‌کاهد. دیده شد که شیر دهی میزان پوکی استخوان را در مادران را نیز کاهش می‌دهد.

اسماعیلی با اشاره به اینکه شیردهی کودک توسط مادر ضمن آنکه احساس روحی خوب در مادر را تقویت می کند می‌تواند سبب تناسب بهتر اندام او نیز شود، گفت: دیدگاه غلط حاکم در جامعه وجود دارد که شیر دادن کودک سبب نامتناسب شدن اندام مادر می شود در حالیکه شیردهی در کاهش اضافه وزن ایجاد شده در دوران بارداری بسیار مفید است و از بروز چاقی در مادر می‌تواند پیشگیری کند.

فوق تخصص گوارش و کبد کودکان در پاسخ به این سوال که در چه شرایطی شیردهی از سوی مادر توصیه نمی شود، تصریح کرد: اگر نوزاد دارای بیماریهای نادری نظیر بعضی از بیماری های ژنتیکی و متابولیکی باشد نمی تواند از شیر مادر استفاده کند که با تشخیص پزشک راهنمایی خواهد شد.

وی افزود: همچنین مادرانی که داروهای شیمی درمانی را دریافت می‌نمایند و یا به دلایل تشخیصی و درمانی مواد رادیو اکتیو دریافت می نمایند و یا مادرانی که از مشکلات روحی و روانی شدیدی رنج میبرند مانند افسرگی ماژور دارند و احتمال آسیب زدن به کودک وجود دارد منع شیر دهی دارند. رئیس مرکز تحقیقات بیماریهای غیرواگیر کودکان دانشگاه علوم پزشکی بابل یادآور شد: نگاه نادرست دیگری در بین برخی مادران وجود دارد که شیر آن ها برای تغذیه کودک کافی نیست، این سوء برداشت اکثر اوقات ناشی از دلسوزی زیاد و نگرانی مادر نسبت به فرزند است این درحالی است که فرزند در هفته های اول تولدش برای تداوم ارتباط با مادر که در دوران بارداری داشته سعی می کند با شیر مادر این ارتباط را ادامه دهد اما مادر گمان می کند که شیر وی کافی نبوده و متوسل به شیر خشک می شود. لذا برای آرام کردن کودک به سراغ شیر خشک و پستانک می رود که این موضوع با ایجاد سردرگمی در شیرخوار در گرفتن سینه مادر و کاهش مکیدن و کاهش شیر مادر و اعتماد بنفس او همراه می‌شود در حالیکه با راهنمای درست مادر می‌توان این تصور و نگرانی او را غالباً بر طرف کرد.

عضو بورد فوق تخصصی طب نوزادی وزارت بهداشت افزود: شیرمادر بدلیل ویژگی های تغذیه ای نظیر انواع پروتیئن ها و چربیهای مناسب و متفاوت از آنچه که در شیرخشک ها است با هضم و جذب خوبی همراه می باشد، که این موضوع سبب طلب بیشتر شیرمادر توسط شیر خوار می‌شود ولی شیر خشک ها که عمدتا از شیر گاو گرفته می‌شوند دارای این ویژگی نمی باشند. بنابراین همانطوری که درشعار هفته جهانی شیر مادر امسال به آن اشاره شد، با شروع تغذیه سالم از بدو تولد، آینده ای بهتر را برای کودکان خود فراهم کنیم و به عبارتی دیگر با ترویج تغذیه با شیر مادر، اولویت امروز و سلامت فردا را تامین خواهیم کرد.