«تشخیص زود هنگام، درمان موفقیت آمیز»، شعار همیشگی ماه آگاهی بخشی سرطان سینه است. نتیجه بیش از سه دهه تلاش برای تشخیص زودهنگام این سرطان بسیار چشمگیر بوده، چراکه نسبت بیماران در مرحله پیشرفته بیماری از حدود ۷۰ درصد به کمتر از ۳۰ درصد رسیده است؛ یعنی تشخیص زودهنگام و درمان به موقع
۹۰ درصد بیماران در حال حاضر به‌دلیل تشخیص زودهنگام به زندگی عادی بازمی‌گردند. به گفته رئیس پژ وهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی، نظام درمان ایران یکی از پیشرفته ترین نظامهای درمان است و همواره ارزانترین و باکیفیتترین درمانها را به مردم ارائه میکند.
آمارها نشان می‌دهد میزان بروز سرطان سینه در ایران حدود ۳۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر است.
رامین صرامی فروشانی، رئیس پژوهشکده سرطان معتمد جهاددانشگاهی درباره تأثیر آگاهی بخشی در کاهش سرطان سینه بدخیم گفت: «سرطان سینه اگر زود تشخیص داده شود درمان‌پذیر است اما اگر دیر تشخیص داده شود، میلیاردها تومان هزینه برای سه ماه بیشتر زنده‌ماندن در بردارد. براساس استانداردهای جهانی در کشورهای پیشرفته سایز تشخیص توده حدود ۸ میلیمتر است، اما در ایران این سایز ۳۲میلیمتر است.
اینکه این آگاهی بخشی چقدر تأثیرگذار بوده باید با دادههای علمی درباره آن صحبت کنیم مثلاً نمی‌توانیم بگوییم در گذشته تشخیصها در مرحله چهار بوده ولی در حال حاضر در مرحله یک تشخیص سرطان سینه انجام می‌شود. اکنون عدد دقیقی در این خصوص نداریم که چقدر آگاهی بخشی اثرگذار است، اما مشاهدات میدانی ما نشان می‌دهد، تعداد مراجعات مردم برای تشخیص زودهنگام و انجام ماموگرافی در خانمهای ۴۰ سال به بالا به شکل مطلوبی افزایش پیدا کرده است.»
صرامی فروشانی با بیان اینکه براساس دادهها سرطان سینه همچنان به عنوان شایعترین سرطان میان خانمها شناخته می‌شود، به شیب فزاینده ابتلا به آن اشاره کرد و گفت: «دو دلیل برای این موضوع قابل ذکر است. اول اینکه به علت عواملی مثل تغییر سبک زندگی، ژنتیک، تغذیه، افزایش سن ازدواج و فرزندآوری و… تعداد بیشتری از خانمها به این نوع سرطان مبتلا می‌شوند و موضوع دوم تشخیص بیشتر است. یعنی نسبت به گذشته با جدی گرفتن غربالگریها تعداد بیشتری از مبتلایان شناسایی می‌شوند.»
او به پیشرفتهای درمانی ایران در حوزه سرطان هم اشاره کرد و گفت: «۱۸ سال خارج از ایران در آمریکای جنوبی و کشورهای پیشرفته اروپایی زندگی کردم و به جرأت میتوانم بگویم بعید است در حوزه درمان کشورهای پیشرفته غربی مثل ایران باشند. علاوه براینکه کشورما برترین متخصصین و زیرساخت‌های درمانی را دارد، نظام درمان ایران یکی از پیشرفتهترین نظامهای درمان در کل دنیا محسوب می‌شود و اصلاً نباید به این موضوع شک کنید. ایران ارزانترین و با کیفیتترین نظام درمانی را به مردم ارائه میکند. یکی از دلایل این موضوع دسترسی آسان بیماران به بهترین متخصصان، مراکز تصویربرداریو آزمایشگاه‌هاست. موضوعی که در کشورهای اروپایی بیماران باید مدتها در نوبت انتظار بمانند.»
مأموریت ملی برای پیشگیری و کنترل سرطان زنان
در گذشته نگرانی اصلی، مرگ‌ومیر بالا و نبود امکان درمان مؤثر بود؛ اما اکنون بیماران به‌دلیل تشخیص زودهنگام و درمان سریع، تا بیش از ۹۰ درصد به زندگی عادی بازمی‌گردند و این یعنی خانواده‌ها حفظ می‌شوند. مادر ستون اصلی خانواده است و بیماری و مرگ او می‌تواند به فروپاشی عاطفی و اجتماعی خانواده منجر شود.
اینها بخشی از صحبت‌های زهرا شیخی معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی است. او در ادامه این نشست خبری درباره اهمیت سرطان سینه گفت: «اکثر بیماریهای مهم در تقویم مناسبتی یک روز به آن‌ها اختصاص پیدا کرده است، اما برای سرطان سینه یک ماه آگاهی بخشی در نظر گرفتهاند. در این پژوهشکده تیمی متشکل از متخصصان بویژه متخصص تغذیه و روانپزشک حضور دارند، تا زمان تشخیص بیماری به فرد راهنمایی‌های تخصصی ارائه بدهند.
اینکه چطور به بیمار بگوییم سرطان دارد بسیار حائز اهمیت است تا دچار شک و افسردگی نشود، چون همین موضوع می‌تواند روند درمان او را به تأخیر بیندازد. به همین دلیل، افراد پژوهشکده از ابتدای تشخیص در کنار بیمار قرار میگیرند و قدم به قدم با متخصصان روانشناسی همراه هستند.»
باید برنامه غربالگری ملی را اجرا کنیم
شیخی در پاسخ به سؤال درباره ضرورت غربالگری ملی برای سرطان سینه توضیح داد: «وقتی زنی درگیر این بیماری می‌شود، خانواده برای درمان مجبور است تا فرش زیرپایش را بفروشد. ما نمی‌توانیم غربالگری این بیماری را در یک ماه برای جمعیت هدف انجام بدهیم به همین دلیل ضرورت غربالگری ملی به درستی وجود دارد. سال ۱۴۰۱ اتفاقات خوبی در قالب سیاستگذاری کلان نظام سلامت افتاد.
طبق این سیاستگذاری مأموریت ایجاد شبکه، پیشگیری و کنترل و درمان به پژوهشگاه ملی سرطان جهاد دانشگاهی واگذار شده است. یعنی غربالگری، پیشگیری، کنترل، درمان و حتی پژوهش و آموزش در این حوزه را صرفاً برای تهران نبینیم و برای کل زنان ایران برنامه‌ریزی کنیم. افرادی که در پژوهشکده سرطان فعالیت میکنند در خدمت بیماران کل کشور هستند، اما برای گسترش خدمات به حمایتهای جدی دولت و مجلس نیاز داریم.»
نرخ بروز سرطان سینه در ایران
بروز سرطان سینه در ایران به‌صورت خوشه‌ای است. یعنی در استان‌های مرکزی مثل تهران، البرز، یزد، قم و مازندران بیشترین نرخ با ۷۲ در هر ۱۰۰ هزار نفر ثبت شده است و استان‌هایی مثل ایلام، خوزستان، چهارمحال و بختیاری و سیستان و بلوچستان کمترین موارد با نرخ ۵ تا ۱۱ مورد در هر ۱۰۰ هزار نفر ابتلا را دارند.
شیخی درمورد آمار ابتلا به سرطان سینه در کشور گفت: «این نوع سرطان جزو سرطان‌های شایع در کشور است. ۱۲.۹درصد از کل موارد جدید سرطان به سرطان سینه مرتبط است، همچنین ۲۵ درصد از سرطان‌های زنان را تشکیل می‌دهد. در سال ۲۰۲۰ دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در زنان است. براساس آخرین گزارشها، نرخ بروز استاندارد شده سرطان سینه ۳۵ نفر در هر ۱۰۰ هزار نفر در ایران است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۳۰ به بیش از ۷۰ نفر در هر۱۰۰ هزار نفر برسد. همچنین احتمال دارد تا ۱۵ سال آینده در ایران میزان ابتلا به همه سرطان‌ها ۱.۵ برابر شود.»
غربالگری رایگان در ماه آگاهی بخشی
براساس مطالعات مختلف بیشترین شروع سن سرطان سینه در ایران ۴۰ تا ۴۹ سال است.
معاون پژوهش و فناوری جهاد دانشگاهی با بیان این موضوع، درباره برنامه غربالگری رایگانی که با همکاری شهرداری در حال اجراست، گفت: «در پنج منطقه شهر تهران (۴.۱۶، ۱۹.۲۲ و ۳) معاینه رایگان بانوان انجام می‌شود. همچنین در ساختمان شماره یک پژوهشگاه واقع در میدان ونک نیز خدمات رایگان غربالگری تا پایان ماه اکتبر ارائه خواهد شد. بانوان می‌توانند برای دریافت نوبت با شماره ۸۸۶۴۱۳۹۸ تماس بگیرند.»
سرطان سینه در این استان ها صعودی شد
نظر شما