در آخرین روز کاری سال گذشته هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، لایحه کاهش ساعت کاری اداری را مغایر با سیاست‌های کلی دانست و آن را تأیید نکرد که این تصمیم خوشایند نمایندگان مجلس نیست.

در آخرین روز کاری سال گذشته هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام، لایحه کاهش ساعت کاری اداری را مغایر با سیاست‌های کلی دانست و آن را تأیید نکرد که این تصمیم خوشایند نمایندگان مجلس نیست. خاصه اینکه بسیاری از مصوبات مجلس وقتی از سد شورای نگهبان عبور می‌کنند، به فیلتر‌های هیئت عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام برخورد و پشت در‌های بسته سرنوشت مصوبات مجلس تغییر می‌کند.

از این‌رو رحمت‌الله نوروزی در نشست علنی دیروز مجلس با تأکید بر یکسان‌سازی روز‌های تعطیل در کشور گفت: مخالفت با تعطیلی پنجشنبه‌ها یک نوع دوگانگی در کشور ایجاد کرده است. در حال حاضر پنجشنبه‌ها در تهران تعطیل و در استان‌ها دایر است؛ بنابراین باید این دوگانگی در این بخش برطرف شود.

اواخر سال گذشته بود که هادی طحان‌نظیف، سخنگوی شورای نگهبان، در نشست خبری خود در مورد لایحه اصلاح ماده ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری (کاهش ساعت کاری اداری) گفت مصوبه تعطیلی یک روز در هفته و کاهش ساعات کاری کارکنان با دو دسته ایراد مواجه بوده است؛ یک دسته ایرادات شورای نگهبان و دسته دیگر ایرادات هیئت عالی نظارت بر حسن اجرای سیاست‌های کلی نظام است.

او در ادامه گفت: با اصلاحات مجلس، ایرادات شورا نسبت به آن مصوبه برطرف شده، اما مجلس نسبت به ایرادات هیئت عالی نظرات اصلاحی نداشته و تصمیم نهایی در این رابطه با مجمع تشخیص مصلحت نظام است. با توجه به این اظهارات سخنگوی شورای نگهبان، محسن دهنوی، سخنگوی مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: در جلسه هیئت عالی، موضوع لایحه اصلاح قانون خدمات کشوری بررسی شد.

با توجه به اینکه مجلس در راستای رفع ایرادات هیئت عالی به این لایحه اقدام مؤثری انجام نداده بود و اشکالات باقی بود، هیئت نظارت این لایحه را مغایر با سیاست‌های کلی دانست و رأی به مغایرت داد؛ بنابراین این لایحه نتوانست به مرحله ابلاغ برسد و برای تبدیل‌شدن به قانون نیازمند اصلاحاتی است، اما برای رسیدن به این هدف مسیر سختی در پیش‌رو دارد، چون بحث کاهش ساعت کاری اداری و تعیین روز‌های تعطیلی در ایران، به یکی از موضوعات مهم و چالش‌برانگیز تبدیل شده است؛ زیرا ابتدا در اردیبهشت سال گذشته تعطیلی روز‌های شنبه تصویب شد، اما شورای نگهبان ایراد گرفت تا مجلس یازدهم نتواند به مقصود برسد. پس در مجلس دوازدهم بار دیگر لایحه بررسی و پنجشنبه‌ها تعطیل اعلام شد و نتیجه هم تأیید شورای نگهبان را به همراه داشت، اما مخالفت مجمع تشخیص مصلحت نظام مانع ابلاغ آن شد.

ماه‌هاست موافقان و مخالفان این موضوع دلایلی برای حمایت یا مخالفت خود مطرح کرده‌اند که بر جنبه‌های اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی متمرکز است و مناقشه بر سر تعطیلی روز شنبه یا پنجشنبه چنان بالا گرفته که بسیار بعید است دو طرف بتوانند به یک جمع‌بندی برسند.

چرا که از یک سو، سروسامان‌دادن به تعطیلی‌ها یک ضرورت است و از سوی دیگر نمی‌توان به هر قیمتی این کار را انجام داد؛ زیرا تعطیلی پنجشنبه یعنی قطع ارتباط چهار روزه با دنیا و تعطیلی شنبه هم مخالفان سنتی خود را دارد. با توجه به اهمیت موضوع و ضرورت انتخاب دقیق اگر قرار به تعطیلی پنجشنبه‌ها باشد، بسیاری معتقدند اصلا تعطیلی آخر هفته افزایش پیدا نکند بهتر است؛ زیرا موافقان تعطیلی شنبه‌ها معتقدند تعطیلی شنبه‌ها می‌تواند تعاملات تجاری و اقتصادی با کشور‌های دیگر را که اغلب شنبه و یکشنبه تعطیل هستند، تسهیل کند، به این دلیل که بسیاری از شرکت‌های بین‌المللی فعالیت خود را در روز‌های شنبه و یکشنبه تعطیل می‌کنند. همچنین با تعطیل‌بودن جمعه و شنبه، خانواده‌ها فرصت بیشتری برای سفر یا استراحت دارند. از طرفی تعطیلی شنبه‌ها به همراه جمعه، از پراکندگی در روز‌های کاری جلوگیری می‌کند.

به قول محمد وحیدی، نماینده مجلس یازدهم: «افزایش تعطیلات منجر به افزایش بهره‌وری خواهد شد. اگر ما به‌جای پنجشنبه، تعطیلی را به روز شنبه ببریم، میزان خسارت اقتصادی در هفته تا ۱۰ میلیارد دلار در سال کاهش می‌یابد. بسیاری از کشور‌ها به بازار بین‌الملل توجه ویژه‌ای دارند. با تعطیلی روز شنبه نیز روز‌های کاری ما با جامعه جهانی تطابق بیشتری خواهد یافت. از سوی دیگر نظام بانکی و برخی از دستگاه‌های خدماتی نیز می‌توانند از این تعطیلات بهره‌مند شوند. براساس اصلاحات صورت‌گرفته، روز شنبه و روز جمعه تعطیل اعلام خواهد شد».

در مقابل، مخالفان تعطیلی شنبه‌ها می‌گویند تعطیلی شنبه به دلیل جایگاه سنتی جمعه در فرهنگ ایرانی، ممکن است باعث تغییرات ناخواسته فرهنگی شود. همچنین شنبه روز تعطیل در دین یهود است و مخالفان سنتی خود را سالیان است دارد. از سویی تغییر تقویم کاری و تعطیلات نیاز به زیرساخت‌ها و هماهنگی‌های گسترده‌ای دارد که می‌تواند زمان‌بر باشد.

همچنین با توجه به عادت مردم به نیمه‌تعطیلی پنجشنبه‌ها و افزوده‌شدن شنبه‌ها، از دید برخی فعالان اقتصادی موجب نگرانی شده که این تغییر باعث کاهش ساعات مفید کاری در هفته شود. بر همین اساس، حجت‌الاسلام سیدمحمدرضا میرتاج‌الدینی، از مخالفان تعطیلی شنبه‌ها، معتقد است: «تعطیلی پنجشنبه‌ها با در نظر گرفتن مبانی فرهنگی، دینی، اجتماعی و سیاسی دارای اهمیت است، ضمن اینکه تعطیلی پنجشنبه‌ها در درازمدت در کشور نهادینه شده است».

به گمان او پیشنهاد تعطیلی روز شنبه بر‌اساس یک پروپاگاندای رسانه‌ای مطرح شده. این در حالی است که مراودات اقتصادی آمریکا و چین هزارو ۵۰۰ میلیارد دلار مبادلات تجاری است که حتی یک ساعت یا روز اداری مشترک با هم ندارند.

۸۵ درصد تجارت خارجی ما با ۱۰ کشور است که اکثر آنها مسلمان هستند. از طرف دیگر اکنون عصر ارتباطات است و عملا روز تعطیلی و غیرتعطیلی معنایی ندارد». علی‌اکبر علیزاده هم در دفاع از تعطیلی پنجشنبه‌ها گفته است: «۹۰ درصد تجارت ما با همسایگان است، مدل تعطیلی همسایگان هم مثل خودمان بوده و ربطی به پنجشنبه و شنبه ندارد. اکنون در دنیای ارتباطات قرار داریم، کمااینکه گمرک هم اعلام کرده در تمامی ایام باز است و به تعطیلی کار ندارد. البته برخی موضوع ثبت سفارش را می‌گویند. سؤال این است که مگر همین الان هم بلافاصله ثبت سفارش صورت می‌گیرد؟ چند ماه طول می‌کشد. اگر به فکر دین مردم هستیم، پنجشنبه‌ها تعطیل باشد. اکنون عرصه اقتصاد دیجیتال است. موضوع اقتصاد به تغییر تعطیلی ارتباط ندارد»؛ بنابراین هر گروه استدلال خود را دارند و در این بین طرفداران تعطیلی پنجشنبه‌ها توانستند حرف خود را به کرسی بنشانند و لایحه را برخلاف مخالفات‌های اقتصادانان، تجار و... نهایی و راهی شورای نگهبان کنند و تصویب شورای نگهبان را هم بگیرند؛ اما کار به اینجا ختم نشد.

از این‌رو، رحمت‌الله نوروزی در نشست علنی دیروز مجلس شورای اسلامی در اخطاری با اشاره به کاهش ساعت کاری و تعطیلی پنجشنبه‌ها در کشور گفت: مجمع تشخیص مصلحت نظام این موضوع را مغایر با سیاست‌های نظام دانسته و آن را رد کرده است، با این حال بنده باید تأکید کنم که کاهش ساعت کاری و تعطیلی پنجشنبه‌ها هم به نفع مردم و هم

به نفع دولت است. نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی با بیان اینکه در حال حاضر روز پنجشنبه در بسیاری از استان‌ها تعطیل نیست، متذکر شد: این مسئله به‌واقع مغایر با سیاست‌های کلی نظام بوده و یک نوع دوگانگی در کشور ایجاد کرده است. با این حال، در حال حاضر پنجشنبه‌ها در تهران تعطیل و در استان‌ها دایر است؛ بنابراین باید این دوگانگی در این بخش برطرف شود.

نوروزی با اشاره به انتخاب شعار سال درباره سرمایه‌گذاری برای تولید، ادامه داد: باید در راستای تحقق این شعار کمک کرده و در بحث سرمایه‌گذاری موانع پیش‌رو را برطرف کنیم.

به هر حال سرنوشت این لایحه همچنان نامشخص است و معلوم نیست دولت تمایلی برای ادامه این روند پُر دردسر خواهد داشت یا فعلا آن را در گوشه‌ای خواهد گذاشت تا شامل مرور زمان شود. در حال حاضر خبری از کاهش ساعات اداری و افزایش تعطیلی آخر هفته نیست و فقط جمعه تعطیل رسمی در ایران است.