دوره زمانی از پایان نوامبر تا اوایل مارس در تقویم سینمایی چین، «دوره اکران سال نو» نامیده می‌شود، چرا که تعطیلات کریسمس، سال نو میلادی و سال نو چینی (عید بهار) به ترتیب در این بازه واقع می‌شوند. این دوره معمولاً اوج رونق بازار سینما و شدیدترین رقابت فیلم‌ها در طول سال به حساب می‌آید. موفقیت «زوتوپیا ۲» در هفته اول اکران خود در چین، به وضوح ظرفیت عظیم بازار چین و اشتیاق سیری‌ناپذیر آن برای فیلم‌های باکیفیت را به نمایش گذاشت و ثابت کرد که این بازار یک منبع درآمد غیرقابل اغماض برای هر فیلم بلندپروازانه و با استاندارد بالا به شمار می‌رود.

این موفقیت چشمگیر، افزون بر کیفیت ذاتی فیلم و کارزار تبلیغاتی مؤثر پیش از اکران، ریشه در ویژگی‌های یک بازار سینمایی بالغ و توسعه‌یافته نیز دارد. بازار چین با دارا بودن تعداد بسیار زیاد سالن‌های سینما، توزیع مناسب آنها در سراسر این کشور پهناور، و سیستم پیشرفته برنامه‌ریزی و پخش سینمایی، نه فقط بستری ایده‌آل برای رشد فیلم‌های داخلی فراهم می‌کند، بلکه به منبعی تعیین‌کننده و اجتناب‌ناپذیر برای تمام فیلم‌سازان بین‌المللی که در جستجوی موفقیت‌های بزرگ هستند، تبدیل شده است.

رشد مصرف فیلم در چین، همگام با ارتقای سلیقه و انتظارات مخاطبان به پیش رفته است. تماشاگران چینی امروز بیش از گذشته به تنوع در فیلم‌های وارداتی نیاز دارند و علاقه نشان می‌دهند و این گرایش، فضایی مساعد برای معرفی و استقبال از سینمای کشورهای بیشتری، از جمله ایران، ایجاد کرده است.

برخلاف فیلم‌های هالیوودی که غالباً بر سرگرمی‌‌ زودگذر متمرکزند، سینمای ایران به عمق مضامین و پرداختن به مسائل انسانی شهرت دارد. اگرچه حضور فیلم‌های ایرانی در شبکه گسترده سینماهای تجاری چین هنوز محدود است، اما تبادلات سینمایی بین دو کشور تحت حمایت و اشتراک نظر نهادهای فرهنگی دولتی، روزبه‌روز در حال افزایش است. آثاری مانند «بچه‌های آسمان»، «فروشنده» و «قهرمان» که موفق به کسب جوایز معتبر بین‌المللی شده‌اند، در چین نیز شناخته شده‌اند و از طریق پلتفرم‌های بزرگ استریمینگ تجاری مانند «آیچی‌یی» در دسترس مخاطبان چینی قرار گرفته‌اند.

علاوه بر این، فیلم‌های ایرانی حضوری فعال و پیوسته در جشنواره‌های معتبر چین، از جمله جشنواره فیلم پکن و جشنواره فیلم شانگهای دارند. در طرف مقابل، ایران نیز تاکنون میزبان چهار دوره «هفته فیلم چین» بوده است. سازمان همکاری‌های شانگهای نیز به عنوان یک چارچوب چندجانبه منطقه‌ای، بستری نهادینه و پایدار برای تبادلات فرهنگی میان اعضای خود ایجاد می‌کند.

ایران طی سال‌های اخیر شروع به استفاده فعالانه از این پلتفرم برای کشف فرصت‌های همکاری سینمایی کرده است. چین در چارچوب این سازمان، ایجاد پروژه‌هایی مانند «اتحادیه تولیدکنندگان» و «برنامه تبادل استعدادهای جوان سینمایی» را پیش برده که بسترهای عملیاتی ارزشمندی برای همکاری کشورهای عضو، از جمله ایران، محسوب می‌شوند. از طریق مشارکت در چنین سازوکار‌های چندجانبه، سینماگران ایرانی می‌توانند شبکه ارتباطات حرفه‌ای خود با همتایان چینی و دیگر کشورها را گسترش دهند، تجربیات را به اشتراک بگذارند و افق‌های جدیدی برای تولیدات مشترک ترسیم کنند.

البته فرصت‌های پیش روی سینمای ایران و دیگر کشورها در بازار چین، تنها به اکران سینمایی محدود نمی‌شود. باید توجه داشت که درآمدزایی فیلم‌های وارداتی در چین امروز، مرزهای گیشه را درنوردیده است. همزمان با اکران پرفروش «زوتوپیا ۲»، محصولات مشتق‌شده (مرتبط) این فیلم نیز با استقبالی کم‌سابقه روبرو شد. به عبارت دیگر، پیرامون این فیلم یک اکوسیستم مصرفی چندوجهی و یک الگوی اقتصادی «فیلم‌پلاس» شکل گرفت که وجود زنجیره صنعتی کامل و بالغ فیلم در چین را نمایش می‌دهد و می‌تواند به فیلم‌سازان بین‌المللی برای حداکثرسازی موفقیت در این بازار کمک کند.

به عنوان مثال، شرکت والت دیزنی گزارش داده که از دسامبر ۲۰۲۳، درآمد حاصل از کسب‌وکار اعطای مجوز (لایسنس) شخصیت‌های «زوتوپیا» در منطقه «چین بزرگ» سه برابر شده است. پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال ۲۰۲۵، بیش از ۲۰۰۰ محصول دارای مجوز مرتبط با این فیلم در این منطقه عرضه شود. با در نظر گرفتن سیاست‌های تشویقی دولت چین برای توسعه «صنایع مشتق‌شده» فیلم، مانند توسعه گردشگری مرتبط با لوکیشن‌های فیلم («سفر با فیلم») یا ترویج غذاهای معرفی‌شده در فیلم‌ها («غذا در فیلم»)، زمینه‌های کاملاً جدیدی نیز برای فیلم‌سازان ایرانی که قصد نفوذ به بازار چین را دارند، هموار می‌شود.

برخلاف فیلم‌های هالیوودی که عمدتاً بر سرگرمی جهان‌شمول تأکید دارند، سینمای ایران با دارا بودن اشتراکات فرهنگی، تمدنی و اخلاقی قابل توجه با چین، و با تکیه بر تولید آثاری باکیفیت و معنادار، ظرفیتی بالا برای ایجاد حس آشناپنداری و ارتباط عمیق‌تر با مخاطب چینی دارد. درخشش فیلم‌های وارداتی در بازار چین گواهی روشن بر عزم این کشور برای گشودن درهای خود به سوی جهان است. تجربه موفق صنعت سینمای چین نشان داده که گسترش بازار و حفظ اعتمادبه‌نفس فرهنگی نه‌تنها در تعارض نیستند، بلکه می‌توانند چرخه‌ای سازنده ایجاد کرده و یکدیگر را تقویت کنند.

از سوی دیگر، اعتبار جهانی سینمای ایران نشان می‌دهد که آثاری با هویت فرهنگی اصیل و مضامین انسانی ژرف، همواره توان عبور از مرزها را دارند و می‌توانند در بازاری گسترده و پذیرنده مانند چین نیز مورد توجه قرار گیرند و بدرخشند.