یکی از شعارهای اصلی مسعود پزشکیان در انتخابات چهاردهم ریاست جمهوری که در این ایام بیش از یک سال از آن می گذرد ، رفع فیلترینگ فضای مجازی بود .

رییس جمهوری همواره بر ضرورت رفع فیلتر تاکید کرده است ولی آنچه تاکنون در این زمینه عملیاتی شده است رفع فیلتر از دو اپلیکیشن واتس آپ وگوگل پلی بوده است .

چند روزی است که خبری از پشت درهای بسته شورای عالی فضای مجازی به در میان افکار عمومی گوش به گوش می شود که زمزمه هایی از اجرای طرح اینترنت طبقاتی را تقویت می کند.

به ویژه اینکه در روزهای اخیر افشاگری های توییتر، حساسیت‌ها درباره خط های سفید برخی چهره ها را تشدید کرده است.

اینترنت طبقاتی چیست ؟

اینترنت طبقاتی اصطلاحی است که به نوعی تبعیض در دسترسی به اینترنت اشاره دارد؛ یعنی اینترنت برای برخی اقشار، نهادها یا مناطق با کیفیت، سرعت یا دسترسی کامل‌تر ارائه می‌شود، در حالی که برای عموم مردم یا اقشار خاص، محدودتر، کندتر یا با دسترسی محدود به سایت‌ها و خدمات بین‌المللی ارائه می‌شود.

ویژگی‌های اینترنت طبقاتی

* تفکیک کاربران به چند دسته (مثلاً کاربر عادی، دانشجو، کارمند دولت، خبرنگار، پزشک، مدیر دولتی و…).

* دسترسی‌های متفاوت به اینترنت آزاد: برخی به سایت‌های فیلترشده و خدمات خارجی مانند گوگل، یوتیوب، واتساپ و غیره دسترسی دارند، دیگران نه.

* سرعت یا پهنای باند متفاوت بر اساس شغل یا مجوز.

* نیاز به احراز هویت یا ثبت‌نام برای دریافت اینترنت پرسرعت یا آزاد.

دیدگاه منتقدان

نقض عدالت دیجیتال به این معنا که دسترسی برابر به اینترنت حق همه است.

تقویت سانسور و محدودسازی آزادی بیان.

شکاف دیجیتال میان طبقات مختلف جامعه.

ایجاد رانت اطلاعاتی و تبعیض ساختاری.

دیدگاه مدافعان

ضرورت کنترل فضای مجازی برای امنیت، فرهنگ یا مدیریت مصرف.

استفاده از اینترنت متناسب با نیاز شغلی.

حفاظت از داده‌های ملی و توسعه زیرساخت داخلی.

تجربه جهانی چه می گوید؟

در سطح جهانی، مفهوم "اینترنت طبقاتی" یا Digital Inequality در قالب‌های مختلفی دیده می‌شود و تبعیض در دسترسی به اینترنت به دلایل اقتصادی، جغرافیایی، سیاسی یا فنی در کشورهای مختلف وجود دارد.

در چین، دسترسی محدود اینترنت کنترل‌شده برای همه است، ولی مقامات و نخبگان دسترسی آزادتر دارند البته به صورت غیررسمی.

در کره شمالی انحصاری (اینترانت داخلی) ؛ فقط نخبگان و برخی مقامات به اینترنت جهانی دسترسی دارند شدیداً محدود و کنترل‌شده است.

آمریکا طبقاتی اقتصادی؛ به معنی ارائه سرعت‌های مختلف با هزینه بیشتر و در واقع احتمال تبعیض خدمات توسط شرکت‌ها وجود دارد.

هند محدودیت منطقه‌ای یا طبقاتی اقتصادی قطع اینترنت در برخی ایالت‌ها (مثل کشمیر) و هزینه بالا در روستاها

اتحادیه اروپا تبعیض حداقلی (دسترسی همگانی) ؛ قوانین حمایت از بی‌طرفی شبکه و دسترسی برابر محافظت‌شده با قوانین روشن.

با همه انتقاداتی که نسبت به اینترنت طبقاتی وجود دارد، مدافعان آن را تنها راه برای عبور بی سروصدا از فیلترینگ می دانند.

نظر شما چیست؟ کامنت بگذارید.

پاشنه طرح اینترنت طبقاتی به سود موافقان یا مخالفان؟/ تجربه جهانی چه می گوید؟