به گزارش خبر ساز، مقامات محلی اعلام کردند که تیم‌های ارزیابی بلافاصله به منطقه اعزام شدند و تاکنون تلفات جدی یا خسارت قابل توجهی گزارش نشده است.

با این حال، همزمان با وقوع زمین‌لرزه، موجی از شایعات در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد. همانند زلزله‌های قبلی، برخی کاربران گمانه‌زنی کردند که این رخداد ممکن است تست هسته‌ای یا حتی انفجار بمب هسته‌ای باشد. این ادعاها به سرعت در فضای مجازی منتشر شد و برای چند ساعت محور بحث‌ها شد.

با این حال، کارشناسان زمین‌شناسی چنین فرضیاتی را رد می‌کنند. داده‌های مرکز لرزه‌نگاری ایران، مطابق با استانداردهای بین‌المللی، تفاوت‌های واضحی بین زلزله طبیعی و انفجار هسته‌ای زیرزمینی نشان می‌دهد:

عمق وقوع: زلزله‌های طبیعی معمولاً در عمق چند کیلومتری زمین رخ می‌دهند، در حالی که آزمایش‌های هسته‌ای زیرزمینی تنها در چند صد متر زیر سطح انجام می‌شوند. زمین‌لرزه زواره در عمق ۱۰ کیلومتری ثبت شد که با هیچ انفجار مصنوعی سازگار نیست.

الگوی امواج لرزه‌ای: زلزله‌ها ترکیبی از امواج لرزه‌ای ایجاد می‌کنند، در حالی که انفجار هسته‌ای عمدتاً امواج فشاری با الگویی غیرعادی تولید می‌کند. این تفاوت‌ها در داده‌های لرزه‌نگاری به‌وضوح قابل تشخیص است.

دامنه تأثیر: انرژی زلزله‌ها در مناطق گسترده‌ای آزاد می‌شود، همان‌طور که در این مورد لرزش‌ها تا تهران احساس شد. انفجار هسته‌ای فقط مناطق نسبتاً کوچک را تحت تأثیر قرار می‌دهد، اگرچه شدت آن غیرعادی است.

پیامدها: انفجار هسته‌ای با نور شدید، موج شوک و آلودگی رادیواکتیو همراه است که هیچ‌یک در ایران مشاهده نشد.

تحقیقات بین‌المللی نیز این تمایز را تأیید می‌کنند. گزارش انجمن سلطنتی نجوم بریتانیا در سال ۲۰۲۴ تأکید کرد که تست‌های هسته‌ای می‌توانند با دقت نزدیک به 99 درصد شناسایی شوند. در این مطالعه، دانشمندان دانشگاه ملی استرالیا توانستند شش آزمایش هسته‌ای کره شمالی از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷ را از زلزله‌های طبیعی به‌طور دقیق تمیز دهند.

ایران یکی از کشورهای بسیار زلزله‌خیز جهان است و سالانه هزاران زلزله کوچک تا متوسط در آن رخ می‌دهد. کارشناسان معتقدند که واقعیت جغرافیایی کافی است تا وقوع زمین‌لرزه‌ای در منطقه‌ای مانند زواره را به عنوان بخشی از قاعده زمین‌لرزه‌خیزی ایران توجیه کند، نه یک رخداد غیرعادی یا مرموز.

با این حال، استمرار شایعات عوامل فراتر از زمین‌شناسی را نشان می‌دهد. روان‌شناسان اجتماعی معتقدند ترکیبی از ترس، تمایل به توضیح فوری و جذابیت نظریه‌های توطئه باعث می‌شود چنین روایت‌هایی سریع‌تر از داده‌های علمی منتشر شوند. الگوریتم‌های شبکه‌های اجتماعی که محتوای هیجان‌انگیز را به جای توضیحات رسمی ترجیح می‌دهند، این اثر را تشدید می‌کنند.

کارشناسان توصیه می‌کنند که شهروندان در مواجهه با زمین‌لرزه‌ها به داده‌های معتبر مراکز لرزه‌نگاری ملی و بین‌المللی اعتماد کنند و پیش از انتشار شایعات، یک اصل ساده را به یاد داشته باشند: زلزله‌ها قابل پیش‌بینی نیستند، اما می‌توان آن‌ها را با دقت بالا از انفجارهای هسته‌ای تشخیص داد.