بیگلربیگی: دقیقاً همین‌طور است. بررسی رفتار خریداران نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از افرادی که در شرایط عادی و زمان رکود هیچ حضوری در بورس کالا نداشتند، در روزهای اخیر ناگهان وارد بازار شدند. این گروه معمولاً فقط زمانی که بازار ارز دچار التهاب و قیمت دلار رو به افزایش است، اقدام به ثبت سفارش می‌کنند. چنین رفتاری نشانه‌ای روشن از دلالی و در ادامه قاچاق در بازار مواد پتروشیمی است.

تفاوت خریدار واقعی با دلال در چیست؟

بیگلربیگی: تولیدکننده واقعی کسی است که در همه شرایط – چه رکود باشد، چه بی‌برقی و حتی بحران‌های جدی‌تر مثل جنگ – همچنان به خرید مواد اولیه در بورس کالا ادامه می‌دهد تا خط تولید خود را سرپا نگه دارد. اما کسی که تنها در روزهای پرتنش و التهاب ارزی وارد بازار می‌شود، نمی‌تواند تولیدکننده واقعی باشد. چنین رفتاری بیشتر به سوءاستفاده‌گری شبیه است تا تولید.

این موضوع چه آسیبی به بازار و تولیدکنندگان واقعی وارد می‌کند؟

بیگلربیگی: در دو هفته گذشته دیدیم همین افراد تازه‌وارد با ثبت سفارش‌های متعدد و رقابت‌های سنگین، باعث شدند مواد اولیه مثل همیشه به خریداران دائمی و واقعی تخصیص پیدا نکند. در واقع، تولیدکنندگانی که سال‌ها در بورس کالا حضور مستمر داشته‌اند و نیازشان واقعی است، قربانی هجوم دلالانی می‌شوند که هدفشان فقط کسب سود کوتاه‌مدت از تفاوت نرخ ارز و مواد است و در ادامه سر از قاچاق در می آورند.

چه راهکاری برای مدیریت این وضعیت پیشنهاد می‌کنید؟

بیگلربیگی: ما نیازمند یک مکانیزم سرند کردن خریداران هستیم. یعنی بورس کالا باید با تحلیل رفتار بلندمدت خریداران، کسانی را که فقط در دوره‌های خاص و پرالتهاب وارد بازار می‌شوند شناسایی کند و جلوی سوءاستفاده آن‌ها را بگیرد. در مقابل، تولیدکنندگانی که حضور مستمر دارند باید در اولویت تخصیص قرار گیرند. این تنها راهی است که می‌تواند از تولید واقعی حمایت کند و بازار را از دست دلالان نجات دهد.