ایران، به عنوان یکی از سرزمین‌های کهن با تاریخ و فرهنگی هزاران ساله، به داشتن جشن‌های سنتی و باستانی بسیار مشهور است. یکی از این جشن‌های ویژه و پر اهمیت، جشن مهرگان است. در تقویم رسمی ایران، دهم مهرماه به نام روز مهرگان ثبت شده است. در این مقاله، ضمن آشنایی با این جشن باستانی، مطالبی مرتبط با پیامک‌های تبریک را نیز به شما ارائه خواهیم کرد.
تاریخچه جشن مهرگان
مهرگان یکی از کهن‌ترین جشن‌های مرسوم در فرهنگ ایرانی است که ساسانیان به ویژه به آن توجه ویژه‌ای داشتند. این جشن به افتخار مهر، ایزد نور و محبت، برگزار می‌شود و در تقویم زرتشتی، اولین روز از ماه مهر را این جشن باستانی در بر می‌گرفت.
این آیین که قدمت آن به دوران پیش از اسلام بازمی‌گردد، همچنان توسط ایرانیان زرتشتی و حتی شهروندانی که به میراث فرهنگی ایران باستان علاقه‌مند هستند، گرامی داشته می‌شود.
مهرگان در روایت‌های شاهنامه
در اشعار حکیم فردوسی، مهرگان روزی است که فریدون تاج بر سر گذاشت و بر ضحاک غلبه کرد. این روز نشانه‌ای از پیروزی نیکی بر شر است و با حکمت و خردورزی آغاز شد. بر اساس برخی روایت‌ها، فریدون این روز را با برپا کردن آتش و قربانی گرامی داشت، که اهمیت مهرگان را دوچندان می‌سازد.
فردوسی در شاهنامه چنین می‌سراید:
به روز خجسته سَرِ مهر ماه
به سر برنهاد آن کیانی کلاه
مهرگان و آغاز اعتدال پاییزی
مهرگان مقارن با برابران پاییزی است؛ زمانی که خورشید از دید ناظر زمینی از صفحهٔ استوای سماوی عبور می‌کند و اعتدال فصل پاییز را رقم می‌زند. این رویداد برای تمدن کشاورزی ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بود زیرا نشان‌دهنده شروع چرخه‌های کشاورزی نوین بود.
پیروزی داریوش بزرگ؛ یکی دیگر از دلایل مهرگان
در باورهای اساطیری، مهرگان همچنین نماد پیروزی داریوش بزرگ بر گئومات مغ غاصب محسوب می‌شود. این پیروزی داستانی از غلبه عدالت و حقیقت بر ظلم و فساد است، مشابه پیروزی کاوه آهنگر بر ضحاک. این باورها مهرگان را به روزی مقدس تبدیل کرده‌اند.
پیوند مهرگان با آیین‌های اروپایی
جالب است بدانید جشن مهرگان ارتباطاتی با جشن‌های مربوط به خورشید در روم باستان دارد. در اروپا، روز پیدایش خورشید به عنوان سل ناتالیس این وکتی شناخته شده که بعدها به روز زایش عیسی مسیح تبدیل شد، نشان از تاثیر عمیق آیین مهر بر فرهنگ‌های دیگر است.
ایزد میترا؛ روح جشن مهرگان
جشن مهرگان به افتخار میترا، ایزد نور و عدالت، برگزار می‌شود. این ایزد هندوایرانی همچنین به عنوان میتراس در امپراتوری روم شهرت داشت. پرستش میترا نشان‌دهنده ارتباط معنوی مردم با طبیعت و اجتماع خود بوده و نقش برجسته‌ای در آیین‌های هخامنشیان داشته است.
آداب و رسوم جشن مهرگان
تزئین فضاهای جشن
- چیدمان سفره مهرگان با نمادهایی از مهر و دوستی، از جمله میوه‌ها و نان‌های سنتی، انجام می‌شود.
محفل‌های خانوادگی
- گردهمایی خانواده و دوستان، بیان اشعار حافظ و داستان‌های تاریخی رایج است.
بخشش و هدیه دادن
- تبادل هدیه بین افراد نشان‌دهنده ادامه پیوندهای دوستی و محبت است.
مراسم مذهبی
- روشن کردن آتش و دعای خیر از آداب خاص این جشن محسوب می‌شود.
استایل‌های ویژه
- پوشیدن لباس‌های نو و زیبا با استقبال از پاییز از ویژگی‌های مهم این روز است.
شعر شاعران ایرانی درباره مهرگان
چندین شاعر ایرانی مانند ناصر خسرو و رودکی اشعار زیبا و بی‌همتایی با مضمون مهرگان سروده‌اند که از جایگاه ویژه این جشن در ادبیات ایران حکایت دارد:
عنصری:
مهرگان آمد گرفته فال از نیکی مثال
نیک‌روز و نیک‌جشن و نیک‌وخت و نیک‌فال
مولوی:
چند گویی اینجهان و آنجهان
آنجهان بین وینجهان آمیخته
پیامک‌های تبریک مهرگان
روز مهر و ماه مهر و جشن فرخ مهرگان،
شادی و مهربانی دو همراه همیشگی مهرگان باد!
/////////////////////////////////////////////////////////////
مهرگان جشن پیروزی روشنایی بر ظلم است؛ این روز بر همه حق جویان عالم فرخنده باد.
////////////////////////////////////////////////////////////
جشن مهرگان نمادی از سپاسگزاری، تجدید دوستی‌ها و ترویج محبت میان انسان‌هاست. این روز را با شادی گرامی بدارید.
مهرگان خجسته باد!
///////////////////////////////////////////////
شادمانی، مهرورزی و محبت، پیام این جشن ایرانی است.
مهربانی را در این مهرگان بیاموزیم تا جهان روشن‌تر شود.
جشن مهرگان در 10 مهر؛ تاریخچه، دلیل نامگذاری و پیامک های زیبا
نظر شما