روز سه‌شنبه بهای هر اونس طلا به رکورد ۳۵۰۸.۵۰ دلار (۳۰۱۵.۰۸ یورو) رسید؛ جهشی که ناشی از انتظار کاهش نرخ بهره بانک مرکزی آمریکا و نگرانی‌های فزاینده سرمایه‌گذاران است.

طلا پناهگاه امن برای سرمایه به حساب می‌آید و زمانی که اعتماد به ارزهای کاغذی یا بازارهای مالی کاهش پیدا می‌کند، تقاضا برای آن افزایش می‌یابد.

قیمت طلا در اوایل سال جاری نیز در پی وضع تعرفه‌های بی‌سابقه از سوی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، بر اکثر کشورهای جهان، افزایش یافت.

رشد بی‌سابقه کنونی نشان‌دهنده نگرانی عمیق نسبت به آینده اقتصاد جهانی و استقلال بانک مرکزی آمریکاست؛ به‌ویژه در شرایطی که ترامپ فشار بر مسئولان بانک مرکزی را تشدید کرده است.

این افزایش بخشی از روند صعودی ارزش فلزات گران‌بها در چند سال اخیر است.

بانک‌های مرکزی در آسیا و خاورمیانه برای چهارمین سال متوالی خریدهای خود را افزایش داده‌اند و پیش‌بینی می‌شود که دولت‌ها دست‌کم هزار تن طلا برای ذخایر ارزی خود تهیه کنند.

این روند نشان‌دهنده کاهش اتکا به دلار است؛ به‌خصوص در زمانی که کسری بودجه و اختلافات سیاسی در آمریکا جایگاه آن را به‌عنوان ارز ذخیره جهانی تضعیف کرده‌است.

طبق نظرسنجی «شورای جهانی طلا»، از ۷۳ بانک مرکزی، ۹۵ درصد آن‌ها قصد دارند ذخایر طلای خود را در سال آینده افزایش دهند و سه‌چهارم نیز برنامه کاهش سهم دلار را دارند.

چین هم که همچنان درگیر مذاکرات تجاری با واشنگتن است، ماه‌به‌ماه به ذخایر طلای خود افزوده و در ماه ژوئیه نهمین خرید متوالی را ثبت کرد.

شبح «برتون وودز»

در بخش عمده‌ای از تاریخ مدرن، بیشتر ارزهای ملی مستقیماً به طلا متصل بودند؛ به این معنا که دولت‌ها امکان تبدیل اسکناس‌‌ها به میزان مشخصی از طلا را تضمین می کردند، و آن را در خزانه‌های خود نگهداری می‌کردند.

پس از جنگ جهانی دوم، ده‌ها کشور در شهر «برتون وودز» در ایالت نیوهمپشایر آمریکا برای شرکت در «کنفرانس مالی و پولی سازمان ملل‌» گرد هم آمدند.

در این نشست صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی تاسیس شدند، و همچنین تصمیم گرفته شد که دلار آمریکا به طلا با نرخ ۳۵ دلار برای هر اونس متصل باشد.

این پیوند به دلار اعتبار جهانی بخشید و حدود ۲۷ سال ثبات مالی برای تجارت بین‌المللی فراهم آورد.

اما در سال ۱۹۷۱، کسری بودجه و تورم در آمریکا موجب تقلیل ذخایر طلا شدند و ریچارد نیکسون، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، این پیوند را لغو کرد و نظام برتون وودز فروپاشید.

از آن پس ارزش ارزهای ملی در بازارهای آزاد (فورکس) تعیین می‌شود. اما اکنون، سیاست‌های آمریکا دوباره موجب تغییر رفتار بانک‌های مرکزی شده و عبور طلا از مرز ۳۵۰۰ دلار برای هر اونس، نمادی تاریخی است؛ افزایشی بیش از ۱۰ هزار درصدی نسبت به نرخ ثابت برتون وودز.

رشد تاریخی قیمت طلا؛ نگرانی فزاینده سرمایه گذاران و بانک‌ های مرکزی نسبت به ثبات دلار