بر اساس گزارش «مؤسسه منابع جهانی» اسرائیل با امتیاز کامل ۵ از ۵ در دسته کشورهای دارای «تنش آبی بسیار شدید» قرار دارد. این یعنی بیش از ۸۰ درصد منابع آبی تجدیدپذیر این کشور سالانه برداشت می‌شود. گزارش «بررسی جمعیت جهان» نیز اسرائیل را با رتبه نهم از میان ۱۶۴ کشور، در جمع کشورهای با فشار شدید بر منابع آب قرار داده است. حتی برخی منابع مستقل مانند «گرین‌مچ» اسرائیل را دومین کشور جهان از نظر شدت بحران آب معرفی می‌کنند.

در مقایسه، ایران در شاخص جهانی رتبه چهاردهم را دارد که هرچند هشداردهنده است، اما همچنان فاصله قابل توجهی با وضعیت بحرانی اسرائیل دارد.

وابستگی فناورانه و شکنندگی امنیت آبی

اسرائیل طی دهه‌های گذشته با سرمایه‌گذاری کلان در فناوری‌های شیرین‌سازی آب دریا، بازیافت فاضلاب و مدیریت دیجیتال منابع، کوشیده است بحران را مهار کند. اما این وابستگی شدید به زیرساخت‌های فناورانه، خود به یک ضعف استراتژیک تبدیل شده است.

هرگونه اختلال در شبکه‌های شیرین‌سازی، چه به دلیل حملات سایبری، قطع برق، یا بلایای طبیعی، می‌تواند تأمین آب شهری و کشاورزی را به سرعت مختل کند. از آنجا که بیش از نیمی از آب مصرفی اسرائیل به فناوری‌های انرژی‌بر وابسته است، حتی یک بحران انرژی می‌تواند به بحران اجتماعی و سیاسی فراگیر تبدیل شود.

آب، گره کور ژئوپلیتیک خاورمیانه

موقعیت جغرافیایی اسرائیل در حوضه‌های آبی محدود، از رود اردن تا منابع زیرزمینی کرانه باختری، سال‌هاست زمینه‌ساز تنش با همسایگان بوده است. برداشت بیش از حد از منابع مشترک با اردن و فلسطین، همواره از عوامل اصطکاک منطقه‌ای بوده و بحران آب در آینده می‌تواند این شکاف را عمیق‌تر کند.

با تشدید تغییرات اقلیمی و کاهش جریان‌های سطحی، خطر رویارویی‌های جدید بر سر آب، چه در قالب اختلافات دیپلماتیک و چه در شکل بحران‌های انسانی، به‌شدت افزایش خواهد یافت. در این سناریو، آب نه‌تنها یک موضوع زیست‌محیطی، بلکه یک تهدید امنیتی تمام‌عیار برای تل‌آویو است.

تناقض تصویر رسانه‌ای و واقعیت میدانی

رسانه‌های وابسته به رژیم صهیونیستی، اسرائیل را به عنوان «الگوی جهانی مدیریت آب» معرفی می‌کنند؛ اما داده‌های رسمی، تصویری متفاوت ارائه می‌دهد. مصرف بی‌رویه، فرسایش منابع زیرزمینی و اتکای بیش از حد به راهکارهای پرهزینه و انرژی‌بر، باعث شده که بحران آب نه‌تنها حل نشود، بلکه به شکلی پنهان و مزمن ادامه پیدا کند.

این شکاف بین تبلیغات و واقعیت، بخشی از جنگ روانی تل‌آویو در منطقه است که سعی دارد ضعف‌های خود را بپوشاند و همزمان ضعف رقبا را برجسته کند.

پیام برای ایران؛ فرصت در دل تهدید

مقایسه شاخص‌های آبی ایران و اسرائیل نشان می‌دهد که هرچند ایران نیز با بحران منابع آب مواجه است، اما ظرفیت منابع تجدیدپذیر و گستره جغرافیایی آن امکان بهبود بیشتری فراهم می‌آورد.

ایران می‌تواند با تکیه بر دانش بومی، توسعه سامانه‌های ذخیره و بازچرخانی آب، اصلاح الگوی کشت و کاهش مصرف در بخش کشاورزی، مسیر پایدارتری را طی کند.

همچنین شناخت دقیق ضعف‌های واقعی اسرائیل در حوزه آب، می‌تواند به سیاست‌گذاران ایرانی ابزار مؤثری برای مقابله در عرصه رسانه‌ای و دیپلماسی منطقه‌ای بدهد. به‌ویژه آنکه رژیم صهیونیستی در پرونده آب، برخلاف تصویر رسانه‌ای‌اش، در وضعیت شکننده‌تری نسبت به ایران قرار دارد.