این مقام ارشد دولت بر این باور است که مذاکره‌ی ایران و آمریکا آتش جنگ را خاموش می‌کند و تاکید دارد که بیشتر مردم نگاه تندروها را قبول ندارند و تصمیم نظام جمهوری اسلامی ایران نیز بر تداوم مذاکرات است.

قائم‌پناه درباره‌ی ایده‌ی رئیس‌جمهور پزشکیان درباره‌ی گفت‌وگو با اپوزیسیون گفت: پزشکیان برای انجام چنین گفت‌وگوهایی کاملاً آماده است. او بارها گفته که آماده است تا با کسانی که رنجشی دارند یا برخورد عادلانه‌ای با آنها نشده است اما پای ایران ایستاده‌اند وارد گفت‌وگو شود.

گفت‌وگوی تفصیلی با محمدجعفر قائم‌پناه، معاون رئیس‌جمهور در امور اجرایی را می‌توانید در ادامه بخوانید:

با تدبیر پزشکیان جنگ گسترش پیدا نکرد

ا یک سال و یک ماه قبل بخش بزرگی از مردمی که به مسعود پزشکیان رأی دادند احتمالاً این امید را داشتند که با انتخاب او، قیمت دلار بیشتر گران نشود، جنگی رخ ندهد و توافقی برای رفع تحریم‌ها به ثمر برسد اما امروز دلار گران‌تر شد، جنگ شد و چشم‌اندازی هم برای رفع تحریم‌ها دیده نمی‌شود. از انتخاب او و تلاش‌های آن زمان پشیمان نشده‌اید؟

خیر، پشیمان نیستم. دکتر پزشکیان از ابتدای آغاز به کار خود با چالش مواجه شد و ساعاتی پس از تحلیف و همان شب اول ترور اسماعیل هنیه رخ داد. تدبیر رئیس جمهور و حمایت‌های مقام معظم رهبری باعث شد تا جنگ گسترش پیدا نکند.

کار او از روز نخست ریاست جمهوری تنش‌زدایی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی بود. از طرف دیگر در آمریکا نیز ترامپ انتخاب شده بود. طبیعی است که رئیس جمهور آمریکا سیاست‌هایی خلاف دولت قبل از خود اتخاذ کند و ایران عملاً وارد چالشی ناخواسته شد.

با وجود این موارد و مسائل دیگر، حاکمیت جمهوری اسلامی ایران که دکتر پزشکیان هم یکی از اجزای اصلی آن است پیشنهاد آمریکا مبنی بر گفت‌وگو را پذیرفتند و بنایی بر جنگ نبود.

ما در حال مذاکره بودیم اما طرف مقابل علی‌رغم اینکه ویتکاف به دکتر عراقچی گفته بود اسرائیل نمی‌تواند بدون موافقت ما کاری انجام دهد، اما به نظر می‌آید آنها زیر میز مذاکره زدند و جنگ را شروع کردند.

آیا ما غافلگیر شدیم؟

نمی‌توان گفت غافلگیر شدیم اما به هر حال یک اقدام غیرحرفه‌ای در عرصه دیپلماسی انجام شد. البته به دلایل وقوع این اتفاق و بررسی‌های جدی‌تر آن وارد نمی‌شوم ولی در مجموع باید گفت که جنگی ناخواسته به ما تحمیل شد.

با وجود فشاری که اسرائیل و جریان‌های تندرو می‌آوردند رئیس جمهور پزشکیان با تدابیری تلاش کرد که اولاً جنگی آغاز نشود و ثانیاً در صورت آغاز جنگ دامنه آن گسترش پیدا نکند. به همین دلیل هم بود که ایران با عزت و اقتدار پیشنهاد آتش‌بس طرف مقابل را پذیرفت.

در مجموع می‌توان گفت که رئیس جمهور هیچ وعدهٔ عمل‌نکرده‌ای ندارد. او تمام تلاشش را به کار بست تا جنگی رخ ندهد اما طرف مقابل آن را به ما تحمیل کرد.

او به دنبال تحقق صلح است و سفرهایش به کشورهای منطقه از جمله جمهوری آذربایجان، عربستان، عراق و … به همین خاطر است. دکتر پزشکیان بر اساس وعده‌ای که داده بود به دنبال تنش‌زدایی و تعامل با کشورهای منطقه و دیگر کشورهاست.

برخی معتقدند که در دوران جنگ اصولاً تصمیم‌گیری‌ها برای ادارهٔ کشور در سطوحی فراتر از قوه مجریه انجام می‌شود و اگر برای مثال رقیب مسعود پزشکیان در انتخابات ۱۴۰۳ هم به ریاست جمهوری رسیده بود دست‌کم در این ۱۲ روز به همین شکل کشور اداره می‌شد.

با انتخاب ترامپ این پیش‌بینی می‌شد که با تشدید تحریم‌ها مواجه شویم به همین دلیل با دستور رئیس جمهور ستادی به ریاست معاون اول برای مقابله با آثار تشدید تحریم‌ها و تأمین کالاهای اساسی، سوخت و نیازهای اساسی مردم تشکیل شد و برای شدت گرفتن تحریم‌ها آمادگی داشتیم.

به همین خاطر هم بود که با وجود خروج مردم از تهران به شهرهای دیگر شاهد کمبود کالاهای اساسی نبودیم. و دولت موفق بود که در این ۱۲ روز جنگ کشور را مدیریت کند.

اگر جنگ ۱۲ روزه به جنگ ۱۲ ماهه تبدیل می‌شد هم فکر می‌کنید دولت می‌توانست همینقدر موفق عمل کند؟

ممکن بود در این صورت مشکلاتی داشته باشیم اما در همین ۱۲ روز ثابت شد که مردم، ایران را خیلی دوست دارند و کشورشان را همچون جان خود می‌دانند. علی‌رغم نارضایتی که بخشی از مردم دارند و از حاکمیت گله‌مند هستند، ولی با صبوری و تاب‌آوری که نشان دادند همه‌ی تلاش‌های دشمن را نقش بر آب کردند.

ما به دنبال جنگ نیستیم اما اگر حمله‌ای رخ دهد همه‌ی ملت ایران چه آنها که در داخل کشورند و چه کسانی که در خارج از کشور هستند به جز اقلیت بسیار محدودی تمام قد برای حفظ تمامیت ارضی ایران یکصدا هستند. ما در دولت خودمان را جدای از مردم نمی‌دانیم.

اگر سرزمین ایران مورد تهدید قرار بگیرد این ملت است که مقاومت خواهد کرد و دولت هم همراه با مردم با هر آنچه که در توان دارد خواهد ایستاد. همانطور که در دفاع مقدس ۸ ساله ایستادیم. بنابراین تجربه‌ی چنین ایستادگی را داریم.

شما بر تنش‌زدایی رئیس جمهور پزشکیان و دولت او تاکید دارید. چند روز قبل روابط عمومی ارتش به نقل از یکی از فرماندهان این نهاد نظامی اعلام کرد که در روزهای ابتدایی جنگ پیشنهاد آتش‌بس به ایران شده بود. شما اطلاع دارید که چرا ایران این پیشنهاد را نپذیرفته بود؟ و آیا از طرف ایران پیشنهاد آتش‌بس داده شده بود؟

من در این باره اطلاعی ندارم.

پزشکیان آماده‌ی گفت‌وگو با اپوزیسیون است

در جنگ ۱۲ روزه بخش عمده‌ای از جریان‌ها و چهره‌های اپوزیسیون نظام مواضع ملی اتخاذ کردند و احتمالاً همین هم بهانه‌ای شد تا رئیس جمهور اخیراً بر گفت‌وگو با اپوزیسیون تاکید کند. آیا برنامهٔ مشخصی برای تحقق چنین گفت‌وگویی وجود دارد و یا صرفاً یک شعار تبلیغاتی است؟

دکتر پزشکیان برای انجام چنین گفت‌وگوهایی کاملاً آماده است. او بارها گفته که آماده است تا با کسانی که رنجشی دارند یا برخورد عادلانه‌ای با آنها نشده است اما پای ایران ایستاده‌اند وارد گفت‌وگو شود.

البته باید توجه داشت که رئیس جمهور همهٔ اختیارات را ندارد، در این مسیر قوه قضاییه و دیگر نهادها هم اختیارات خاص خود را دارند. به همین دلیل آقای پزشکیان در حدود وظایف و اختیارات خود و با هماهنگی سران دیگر قوا و مقام معظم رهبری عمل خواهد کرد. البته پزشکیان بدون تبلیغات رایزنی می‌کند تا وعده‌هایش محقق شود.

بخشی از اپوزیسیون نظام برانداز هستند و با دشمن همراه هستند؛ طبیعی است که ما با آنها گفت‌وگویی نخواهیم کرد ولی حتماً دکتر پزشکیان به دنبال آن است که با بخش‌هایی از اپوزیسیون که دل در گرو ایران دارند گفت‌وگو کند و امیدوارم چنین اتفاقی رخ دهد.

به روایتی همین مشی و روش رئیس جمهور پزشکیان حصر مهدی کروبی را پایان داد. فکر می‌کنید حصر میرحسین موسوی که برخی او را هم مصداق یکی از همین اپوزیسیونی که مواضع ملی گرفتند می‌دانند رفع شود؟

در این ارتباط دکتر پزشکیان تلاش خود را کرده و گشایشی هم شد. یکی از اعضای دولت ملاقات یک ساعت و نیمه‌ای با او داشت. و همینطور ملاقات چند نفری که خود آقای میرحسین موسوی آنها را پیشنهاد داده بود، نشانگر این است که دکتر پزشکیان در پی رفع حصر بوده و این اقدامات هم در همین راستا بوده است.

امیدوارم اتفاقاتی بیفتد که این تلاش‌ها به نتایج عملی‌تر برسد. البته باید دو طرف مواضع معتدل‌تری بگیرند تا شاهد رفع این معضل به عنوان یکی از خواسته‌های بخشی از مردم باشیم. در این ارتباط قوه قضاییه هم خوشبختانه نظرات مثبتی دارد اما همانطور که رئیس جمهور در جلسه‌ای با جبهه اصلاحات گفت اگر دو طرف مقداری کوتاه بیایند به راحتی می‌توان حصر را از بین برد.

یکی از اعضای دولت با مهندس موسوی دیدار داشت…

بله یکی از اعضای دولت از طرف رئیس جمهور این دیدار را داشته است.

امکان بیان جزییات بیشتری از این دیدار هست؟

معذور هستم.

نظام به دنبال جنگ نیست

در روزهای ابتدایی جنگ اظهارنظری دربارهٔ مذاکره با آمریکا داشتید. آیا بعد از این اظهارنظر با واکنشی مواجه شدید؟

از مواضع رئیس جمهور و حاکمیت مطلع هستیم که بنا بر مذاکره بود. البته اینکه من در آن روز گفتم امیدواریم ادامه پیدا کند، به معنای ادامه دادن مذاکره از موضع ضعف نبود. ممکن است گروهی مخالف هر گونه گفت‌وگو و توافقی باشند و آنها هستند که بر طبل جنگ می‌کوبند اما ما چنین نگاهی نداریم. اکثریت مردم هم نگاه آنها را قبول ندارند.

یکی از دلایلی که مردم به دکتر پزشکیان رأی دادند و به رقیب او رأی ندادند همین مسئله بود. دولت پزشکیان در کنار مقام معظم رهبری و مجموعهٔ نظام به دنبال جنگ نیستند.

نمی‌توانیم اهالی غزه را متهم به سازشکاری کنیم به دلیل اینکه همزمان با بمباران اسرائیل در حال مذاکرهٔ غیرمستقیم با اسرائیل هستند. علی‌رغم اینکه گروهی از هموطنان عزیز نسبت به آن اظهارنظر دربارهٔ مذاکره ابراز نارضایتی کردند اما همچنان معتقدم که مذاکره به هیچ وجه نشانهٔ ضعف نیست.

اگر همین حالا هم مذاکره انجام شود از موضع قدرت است. ما می‌توانیم مذاکره را برای تحقق منافع ملی ادامه دهیم. تصمیم‌گیری دربارهٔ آن هم با شورایعالی امنیت ملی و مقام معظم رهبری است. وزارت امور خارجه مجری سیاست‌هاست.

تا جایی که شما اطلاع دارید آیا زمان انجام دورهٔ بعدی مذاکرات دو طرف نزدیک است؟

قرار بر عدم مذاکره نیست اما دربارهٔ زمان آن دو طرف باید اعلام آمادگی کند.

پزشکیان صدای مردم را می‌شنود

در این روزها دولت تصویب کرد که لایحهٔ قضایی مقابله با اخبار خلاف واقع در فضای مجازی که با انتقاداتی همراه شده بود از مجلس پس گرفته شود. شما هم پس از این تصمیم نوشتید که «این کار نشانگر شنیده شدن صدای مردم است». اما این اتفاق نیمهٔ خالی لیوان هم دارد، بعضی می‌پرسند که چطور چنین لایحه‌ای که ظاهراً رئیس جمهور هم با آن موافق نیست از دولت به مجلس ارسال شده است؟

من در آن جلسه‌ای که این لایحه تصویب شد نبودم. شاید اگر در آن جلسه دقت بیشتری می‌شد چنین اتفاقی رخ نمی‌داد. طبیعی‌ست که بهتر بود از ابتدا تصویب نمی‌شد ولی همین که رئیس جمهور و اعضای کابینه متوجه شدند که چنین اقدامی می‌تواند محدودکنندهٔ آزادی بیان باشد بلافاصله تصمیم به استرداد آن گرفتند.

من فکر می‌کنم اینکه اشتباه خود را و یا تصمیمی که در جهت منافع مردم نیست را اصلاح کنیم شهامتی است که باید آن را تقویت کرد تا هر جایی که تصمیم اشتباهی اتخاذ شد که مردم را ناراضی کرد سریعاً تغییر کند.

اصل و اساس رضایت مردم است و باید طبق قانون اساسی پاسدار آزادی بیان باشیم. اینکه دولت پس از اینکه اعتراضات به لایحه را نشید بلافاصله حاکی از همان حرف دکتر پزشکیان است که گفت «صدای مردم را می‌شنود». صدای مردم شنیده و به موقع تصمیم گرفته شد …

البته «به موقع» تصمیم گرفته نشد…

ممکن است اعضای دولت به عمق محتوای لایحه کمتر توجه کرده باشند و پس از اعتراض مردم تصمیم به استرداد لایحه گرفته شد. جامعهٔ توانمند همین است؛ اگر مردم در صحنه باشند، چه آن زمانی که دشمن حمله می‌کند و چه زمانی که دولتمردان مرتکب اشتباه می‌شوند، اتفاق مثبتی است. و اینکه پس از اشتباه از اشتباه‌مان برگردیم نشانهٔ ضعف نیست بلکه نقطهٔ قوت است.

مداخله نمی‌کنم وظیفه‌ام پیگیری دستورات است

جایگاه معاون اجرایی از دولت نهم بیشتر از قبل در رسانه‌ها مطرح شد. برخی بر این باورند که روسای جمهور برای این جایگاه فردی نزدیک به خود را منصوب می‌کنند تا بتواند در فعالیت‌های دستگاه‌های دولتی دیگر مداخله کند. کارویژهٔ معاون اجرایی چیست؟

یکی از مسئولیت‌هایی که بر عهده‌ام گذاشته شده سرپرستی نهاد ریاست جمهوری است. مسئولیت دوم در هیئت عالی گزینش است. به عنوان معاون اجرایی نیز دستوراتی که رئیس جمهور صادر کند را پیگیری می‌کنم نه اینکه در فعالیت‌های دیگران مداخله داشته باشیم. پیگیری دستوراتی که از سوی رئیس جمهور برای امور اجرایی کشور صادر می‌شود از جمله وظایف بنده است.

برای مثال، دربارهٔ کریدورها راه آهن به طور ماهانه جلساتی داریم تا پروژه‌های مربوط به آن به خوبی پیش برود و یا پیگیری سفرهای استانی که در جهت توسعهٔ کشور انجام می‌شود و برای توسعه هر استان و رفع مشکلات و همینطور سرمایه‌گذاری در تولید کارهایی را پیش از هر سفر انجام می‌دهیم.

مداخله‌ای در امور وزارتخانه‌ها انجام نمی‌شود و فعالیت‌های معاونت اجرایی صرفاً جنبهٔ هماهنگی دارد. مثلاً در کارگروه مقابله با آلودگی هوا که وزارتخانه‌ها و دستگاه‌ها مختلفی در آن نقش دارند و مدیریت آن در نهاد ریاست جمهوری بهتر انجام می‌شود.

به نظر می‌رسد که نهاد ریاست جمهوری مثل دیگر سیستم‌های دولتی خیلی بزرگ شده است. آیا برای کوچک‌سازی آن فکری کرده‌اید؟

به دستور رئیس جمهور اجازه نداده‌ایم که نهاد بزرگتر از این شود. گروهی مشغول تهیهٔ ساختار جدیدی برای نهاد هستند که آن را کوچکتر کنند و حتماً چنین خواهد شد. حسب دستور رئیس جمهور به دنبال پرداخت مبتنی بر عملکرد در نهاد هستیم که این کار را شروع کرده‌ایم و بودجه‌ریزی عملیاتی را مورد توجه قرار داده‌ایم. بنا بر قانون لازم است از گسترش تشکیلات دولتی جلوگیری و در حد امکان بتوانیم کوچک‌سازی و چابک‌سازی دولت را دنبال کنیم.

آقای دکتر ظریف با حکم دکتر پزشکیان معاون رئیس‌جمهور شد. قبل از انتخابات با آقای پزشکیان بودند، بعد از انتخابات هم همینطور. بهانه‌ای که برای کنار گذاشتن او داشتند همین قانون غیرمنطقی بود که باعث استعفا شد

امیدوار هستید که اگر یک سال دیگر امکان چنین مصاحبه‌ای فراهم شد بخشی از این هدف‌گذاری محقق شده باشد؟

ان‌شاءالله.

برخی اصلاح‌طلبان که شمارشان هم کم نیست بر این باور هستند که انتخاب مسعود پزشکیان نتیجهٔ حمایت آنها بوده است و گلایه دارند که چرا تصویری که از دولت دیده می‌شود تصویری اصلاح‌طلبانه نیست. به عنوان چهره‌ای که اینطور شناخته می‌شوید که رویکرد اصلاح‌طلبی دارید چه پاسخی به این نقد دارید؟

اصلاحات باید تدریجی انجام شود و به نظر من این اتفاق رخ داده است. نمونهٔ آن همین پس گرفتن آن لایحه از مجلس بود. اصلاحات به این معناست که صدای مردم را بشنوید و با آنها لجبازی نکنید. یا دربارهٔ لایحهٔ حجاب هم به همین شکل بود که دولت صدای مردم را شنید. ده‌ها اقدام دیگر مثل تغییرات در گزینش، بازگشت اساتید و دانشجویان و… همه‌اش مبتنی بر نگاه اصلاح‌طلبانه است.

شاخص دیگر اصلاح‌طلبی که مبتنی بر اصول اساسی ادارهٔ امور است مدیریت علمی کشور است. شاهد هستم که دکتر پزشکیان ده‌ها جلسه با گروه‌های مختلف دانشگاهی دربارهٔ آب، برق، مسائل کشاورزی، امور اجتماعی، سیاست خارجی و… داشته و تلاش دارد که از نخبگان علمی کشور برای ادارهٔ امور استفاده کند.

تاکید رئیس جمهور بر تنش‌زدایی در سیاست خارجی نیز یکی دیگر از مواردی است که حاکی از رویکرد اصلاح‌طلبانهٔ دولت است.

پزشکیان بر استفاده از مخالفان توانمند تاکید دارد

گفت‌وگو، احترام و پذیرش در مواجهه با مخالف یکی از مهمترین شاخص‌های اصلاح‌طلبی است. شعار آقای خاتمی در دوران ریاست جمهوری «زنده باد مخالف من» بود، آقای پزشکیان پا را از این هم فراتر گذاشته و او با مخالفانش هم همکاری می‌کند. بخشی از انتقاداتی که به دکتر پزشکیان می‌شود هم به همین خاطر است که چرا مخالف خودت را به کار گرفته‌ای؟!

نگاه رئیس جمهور مبتنی بر این است که باید با مخالف خود گفت‌وگو کنیم و اگر کسی توانمند است و می‌تواند کاری را به نحو احسن انجام دهد حتی اگر مخالف ما باشد هم باید از او استفاده کنیم تا در جهت منافع ملی از همهٔ ظرفیت‌های استفاده کنیم. همین یک رویکرد اصلاح‌طلبان است.

در مقابل گروهی بودند که «خالص‌سازی» می‌کردند و صرفاً از جناح و تفکر خودشان افرادی را وارد مدیریت کشور می‌کردند که رفتار اصلاح‌طلبانه‌ای نیست و ما نباید آن راه را دنبال کنیم. لازم است از همهٔ ظرفیت‌های ملی کشور و نیروی انسانی موجود استفاده کنیم.

البته این را هم باید یادآوری کرد که عمدهٔ حمایت از دکتر پزشکیان در انتخابات از سوی اصلاح‌طلبان بود اما گروهی از اصولگرایان و به ویژه اقوام نیز از او حمایت کردند.

استفاده از تمام اقوام در مدیریت کشور کار کوچکی نبود. برای اولین بار استاندار عرب در خوزستان، استاندار اهل سنت در کردستان، استاندار بلوچ و اهل سنت در سیستان و بلوچستان و همینطور در سطوح دیگر مدیریتی منصوب شدند.

اگر چنین رویکردی را اصلاح‌طلبانه ندانیم پس رویکرد اصلاح‌طلبی چیست؟ حضور این تعداد از زنان در کابینه و دولت آیا بر اساس رویکرد اصلاح‌طلبی نیست؟ بیشتر وزرای دولت معاونی از اقوام و یا عزیزان اهل سنت به کار گرفته‌اند. این‌ها مبتنی بر رویکرد «ایران برای ایرانیان» است.

عملکرد دولتمردان در حال ارزیابی است

اینکه در ماه‌های ابتدایی دولت بگوییم استاندار سنی یا کرد یا بلوچ انتخاب کرده‌ایم و این نقطهٔ قوت دولت است قابل فهم است اما بعد از گذشت یک سال احتمالاً مردم همان استان‌ها بیشتر از قوم و مذهب استاندار عملکرد او برایشان مهمتر است. آیا عملکرد استانداران و دیگر مدیران دولت در حال ارزیابی است؟

بله عملکردها در حال بررسی است. کارنامهٔ مدیران ارزیابی خواهد شد. یکی از چالش‌هایی که با آن مواجه هستیم این است که مجلس در اختیار دوستانی است که چندان با دولت همسو نیستند و طبیعتاً در مدیریت اجرایی کشور بده-بستان‌هایی ممکن است شکل بگیرد و به همین خاطر شاید بعضا دست وزرای دولت برای انتصاب مدیران اصلاح‌طلب بیشتر و یا مدیرانی که بیشتر با رویکرد دولت همسو هستند باز نباشد اما با با این وجود تلاش‌های زیادی می‌شود تا ضمن تحقق وفاق، بتوانیم در حد مقدورات شایسته‌ترین‌ها را به کار بگیریم.

در دولت وفاق ملی تلاش داریم تا از همهٔ ظرفیت‌ها بدون تنش و همراه با انسجام استفاده کنیم و به نظرم تا اینجا این وفاق و همدلی جواب مثبت داده است.

برخی منتقدان رویکرد وفاق می‌گویند که درست است که در ظاهر تنش کمتری میان دولت و دیگر نهادهای قدرت و حتی جریان سیاسی مخالف وجود دارد اما این تنش کمتر نتیجهٔ عقب‌نشینی رئیس جمهور از وعده‌هایش بوده و یا دست کم سرعت حرکت به سمت تحقق آنها را کاهش داده است. آیا ما شاهد «همکاری با جریان مخالف» هستیم یا «عقب‌نشینی در برابر جریان مخالف»؟

همکاری دکتر پزشکیان با مخالفانش بر مبنای منافع ملی است. برای مثال وقتی شهردار تهران با رئیس جمهور همراهی و همکاری دارد چرا دست رد به سینهٔ او بزنیم؟! شاید بعضی معتقد باشند که باید با او دشمنی کنیم در حالی که چنین روحیه‌ای به هیچ وجه در آقای پزشکیان نیست. روحیهٔ او مبتنی بر استفاده از همهٔ ظرفیت‌هاست.

اصلاح‌طلبان در زمان دولت شهید رئیسی تاکید داشتند که باید از همهٔ نیروها و ظرفیت‌ها در دولت استفاده شود و نباید فرد توانمندی به دلیل گرایش سیاسی از عرصهٔ مدیریت کشور حذف شود. اگر ما هم نگاه حذفی داشته باشیم همان انتقاد به دولت ما هم وارد خواهد بود. حذف کسانی که مثل ما فکر نمی‌کنند انحصارطلبی است.

در یک سال اخیر با توجه به مسئولیت گزینش کشور که بر عهدهٔ شما قرار داده شده انتقاداتی به رویه‌های گذشته مطرح کردید. آیا اقدامات مشخصی برای تغییر آن رویه‌ها انجام شده است؟

نمونهٔ این تغییر رویه‌ها در آموزش و پرورش است. بیش از ۸۵۰۰ نفر از کسانی که اعتراضی داشتند در مورد نحوهٔ گزینش و رد شدن آنها مسئله‌شان حل شد. این اتفاق بزرگی بود و طبق فرمایشات مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه در موضوع گزینش‌ها سلیقه‌ای برخورد نشود و افراد توانمند حذف نشوند عمل می‌شود.

کمی صریح‌تر بپرسم؛ بعد از انتخابات ۸۸ افرادی در گزینش‌ها با کلیدواژهٔ «فتنهٔ ۸۸» رد می‌شوند. آیا این مانع بر سر راه گزینش افراد برطرف شده است؟

ما قانوناً مکلف هستیم برای گزینش افراد از دستگاه‌های سه‌گانه استعلام کنیم و طبیعتاً هنگامی که استعلام فردی منفی شود نمی‌توانیم او را در گزینش تأیید کنیم اما دستگاه‌های امنیتی کشور هم تا حدود زیادی با سعه صدر با این موارد مواجه می‌شوند.

تا آنجایی که اطلاع دارم با گفت‌وگوهایی که رئیس جمهور داشته به تدریج گشایش‌هایی در این باره نیز در حال شکل گرفتن است.

بیشتر سؤالات و به تبع آن پاسخ‌های شما در حوزهٔ سیاسی بوده اما به نظر می‌آید که مشکل اصلی مردم اقتصادی است. آیا دولت برنامهٔ مشخصی برای کاهش مشکلات اقتصادی مردم دارد؟ می‌توان بدون رفع تحریم‌ها امیدی به رفع مشکلات داشت؟

نمی‌توان گفت که بتوان بدون رفع تحریم‌ها صد در صد مشکلات اقتصادی را حل کرد اما بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی ما باید در داخل برطرف شود. مشکلاتی مثل کسری بودجه که ناشی از حجم زیاد دولت است و در کشورهای دیگر جهان هم وجود داشته است و توانسته‌اند با توجه به اصول مدیریتی آن را رفع کنند تا منابع بهتر به کار گرفته شود و بهره‌وری ارتقا پیدا کند.

دو موضوع پرداخت مبتنی بر عملکرد و بودجه‌ریزی عملیاتی از جمله راه‌های است که اگر ما موفق شویم با آن دولت را چابک کنیم و پرداخت‌ها نیز مبتنی بر عملکرد باشد می‌تواند بخشی از مشکلات اقتصادی را رفع کند.

یکی از مشکلات مهم ناترازی انرژی است که عمدهٔ آن به کاهش تولید برق بازمی‌گردد. حل این مسئله که در نتیجهٔ آن شاهد قطع برق در تابستان و قطع گاز در زمستان نباشیم می‌تواند به افزایش تولید و رشد اقتصادی می‌انجامد.

تیم سقاب سیاسی نیست

در این روزها خبری دربارهٔ انتصاب آقای سقاب اصفهانی هم منتشر شد که واکنش‌برانگیز شد. چه نظری دربارهٔ این انتصاب و انتقادات به آن دارید.

نظر خاصی در این باره ندارم. تا جایی که اطلاع دارم این تیم یک تیم غیرسیاسی است که از سال‌ها قبل بر روی مسئلهٔ ناترازی‌ها کار کرده‌اند. این انتصاب با توجه به اینکه او و همراهانش تیمی کارشناسی را تشکیل داده‌اند بوده است. و نگاه رئیس جمهور به جنبهٔ کارشناسی این تیم به سرپرستی آقای سقاب است نه به دلیل گرایش سیاسی آنها.

دربارهٔ سیاسی نبودن این تیم شما اطمینان دارید؟

حتی اگر سیاسی باشند، انتصاب به دلیل توان کارشناسی آنها انجام شده است. حتی اگر به جناح دیگری هم تعلق خاطر دارد ولی توان کارشناسی او برای این کار بالاست.

آقای سقاب در زمینه‌ای کارشناسی مثل ناترازی انرژی سال‌ها کار کرده و در تیم او نیز افرادی با افکار مختلف و گرایش‌های گوناگون سیاسی حضور دارند.

با توجه به حکم رئیس جمهور ممکن است که این انتصاب صرفاً برای ایجاد ساختار و تشکیلات باشد و سپس فرد دیگری منصوب شود؟

من اطلاعی از این مسئله ندارم اما بله ممکن است. به دلیل اینکه در متن ابلاغ نیامده که مسئولیت آن سازمان را بر عهده دارد و بر فراهم کردن شرایط تشکیل آن تاکید شده بود.

برخی معتقدند که بعضی افراد حاضر در دولت مثل وزرای نیرو، اطلاعات، آموزش‌وپرورش، راه و… و همینطور دبیر سه شورایعالی که از دولت قبل در این مسئولیت‌ها هستند نتوانسته‌اند عملکرد مثبتی داشته باشند و از ضرورت تغییر آنها می‌گویند. آیا خبری از تغییر این افراد و یا دیگر مسئولان هست؟

این سؤال را باید از رئیس‌جمهور بپرسید.

به عنوان نظر کارشناسی هم تمایلی به اظهارنظر ندارید؟

خیر.

– شما در این باره مشورتی به رئیس جمهور نمی‌دهید؟

اگر دکتر پزشکیان بخواهد بله مشورت می‌دهم.

معمولاً هنگامی که اظهارنظری متفاوت از سوی شما مطرح می‌شود جریان مخالف دولت از تابعیت دخترتان و غیرقانونی بودن حضورتان در قوه مجریه می‌گوید. ماجرای تابعیت دختر شما چیست؟

ماجرا این است که دختر من چند سال قبل و پیش از آنکه معاون رئیس‌جمهور شوم در دانشگاه جورج تاون امریکا در بیمارستانی در واشنگتن رزیدنت بود و دوره‌ای گذراند و برگشت.

محل زندگی او در یکی از کشورهای اروپایی است. نیروهای امنیتی دربارهٔ تابعیت او پرسیدند که کارت اقامت او را به این دوستان دادم و گفتم که اگر ثابت شود تابعیت دارد بلافاصله استعفا خواهم کرد که مشخص شد تابعیت ندارد. در حال حاضر هم ایران است.

چیز دیگری پیدا نکردند و به این موضوع می‌پردازند. اولاً که اصل این موضوع که فرزند بنده یا هر مسئول دیگری در خارج از کشور باشد چه ارتباطی به آن مسئول دارد؟! این قانون ایراد دارد. مسئله‌ای که برای آقای ظریف پیش آمد هم به همین خاطر بود. فرزند او در زمانی که در آمریکا مأموریت کاری داشته به دنیا آمده و تابعیت قهری داشته، چرا به این دلیل ما نتوانیم از توانمندی دکتر ظریف استفاده کنیم؟

من مانع حضور ظریف، طیب‌نیا و جهرمی نبودم

احتمالاً این را شنیده باشید که برخی شخص شما را مانع حضور افرادی مثل ظریف، طیب‌نیا و آذری‌جهرمی در دولت می‌دانند. به غیر از تکذیب، چه پاسخی به این موضوع دارید؟

آقای دکتر ظریف با حکم دکتر پزشکیان معاون رئیس‌جمهور شد. قبل از انتخابات با آقای پزشکیان بودند، بعد از انتخابات هم همینطور. بهانه‌ای که برای کنار گذاشتن او داشتند همین قانون غیرمنطقی بود که باعث استعفا شد. در نتیجه بنده مانع ادامهٔ کار آقای ظریف نشدم.

دربارهٔ آقای طیب‌نیا هم بنده در همین اتاق معاونت اجرایی به او گفتم که به عنوان گزینه وزارت اقتصاد امتیاز بالایی کسب کرده و از او خواهش کردم که این مسئولیت را بپذیرد اما نپذیرفت. بنابراین مانع کار دکتر طیب‌نیا هم نبودم.

در مورد آقای آذری جهرمی هم همینطور، او هم به عنوان یکی از کاندیداهای وزارت ورزش و جوانان در شورای راهبری بود. اینکه انتخاب نشد بحث دیگری‌ست.

هر فرد توانمندی، چه این سه عزیز و چه هر عزیز دیگری که می‌تواند به دولت کمکی کند باید دستش را بوسید. حضور در مسند مدیریت در این شرایط سخت کار ساده‌ای نیست. در این شرایط دشوار هیچ دلیلی برای مخالفت من با برادر عزیزمان آقای دکتر ظریف که در عرصهٔ بین‌الملل از افراد خبره و وطن‌پرست است وجود ندارد. ممکن است اختلاف نظرهایی در مدیریت داشته باشیم اما این دلیل نمی‌شود که دولت از حضور او محروم شود.

فارغ از اینکه چه کسی در معاونت راهبردی حضور داشت از عملکرد آن دوران این معاونت مورد پسند و رضایت رئیس جمهور بود؟

در این باره اطلاعی ندارم و باید از رئیس جمهور بپرسید.

دربارهٔ حاشیه‌ها و انتقادهایی که پس از صدور حکم انتصاب فرزند و داماد رئیس جمهور به وجود آمد چه نظری دارید؟ آیا این دو انتصاب ضرورتی داشت؟

به نظر من این ایراد وارد نیست. آقای مجیدی از زمانی که آقای پزشکیان در مجلس بود، همواره در کنارش حضور داشت و خیلی از امورات مربوط به دکتر پزشکیان را انجام می‌داد؛ به دلیل اینکه با یکدیگر زندگی می‌کنند. زهرا خانم [پزشکیان] و آقای مجیدی با دکتر در یک آپارتمان زندگی می‌کردند و الان هم همینطور است و شخص مورد اعتماد رئیس جمهور است. برای اینکه این همراهی رسمیت قانونی داشته باشد حکمی برای او صادر شد.

دکتر یوسف پزشکیان هم از اساتید دانشگاه سهند است که به دلایل امنیتی پس از ریاست جمهوری مجبور شد به تهران بیاید؛ او در امور رسانه‌ای دکتر پزشکیان از ابتدا همراه بود و فعالیت داشت. حکمی هم که برایش صادر شده سِمَت بالایی نیست و مشاور رسانه‌ای دفتر ریاست جمهوری است.

این نوع حکم‌ها در دولت‌های پیشین هم بوده، مثلاً در دولت آقای خاتمی برای علی آقای خاتمی عزیز که فرد توانمندی است حکم دادند یا در زمان دولت روحانی هم همینطور. در دنیا هم مسئله‌ای طبیعی‌ست که افراد مورد وثوق رئیس جمهور مسئولیت‌هایی بر عهده بگیرند.

هم دکتر یوسف و هم آقای مجیدی در این حوادث اخیر در جنگ ۱۲ روزه از نزدیک شاهد بودم که چگونه از رئیس‌جمهور حمایت می‌کردند. یا زهرا خانم همواره در کنار پدرش بود و حاضر نبود او را تنها بگذارد و خطر را با جان و دل می‌پذیرفتند.

مصداق یکی از حوادثی که در جنگ ۱۲ روزه رئیس‌جمهور را تهدید می‌کرد، حمله به جلسهٔ شورایعالی امنیت ملی بود. آیا از جزییات بیشتری از آن حمله اطلاع دارید؟

آنطور که آقای رئیس‌جمهور تعریف کرد بر اثر انفجارها خاک زیادی وارد محل جلسه می‌شود و برق هم همزمان قطع شده بود. افراد به چند گروه تقسیم شدند تا مسیر خروجی را پیدا کنند. دکتر پزشکیان نوری به اندازهٔ کف دو دست می‌بیند و خاک‌هایی که آنجا جمع شده بود را کنار زد و مسیری به بیرون باز کرده و خارج شد.

کمک می‌کنند تا دکتر پزشکیان از آن منفذ خارج شود و سپس او دست دیگران را هم می‌گیرد تا از آنجا خارج شوند. بلافاصله سوار بر اتومبیلی که آسیب دیده می‌شوند و به محل کار برمی‌گردند. آن محل مجدداً دو بار دیگر مورد اصابت قرار می‌گیرد که متاسفانه چند نیروی امدادی شهید می‌شوند.

دربارهٔ خبر منتشر شده مبنی بر اینکه احتمالاً عاملی نفوذی محل جلسه را لو داده بررسی‌هایی انجام شده است؟

در این باره خبری ندارم.

شما سابقهٔ بسیار طولانی رفاقت و دوستی با مسعود پزشکیان دارید. نحوهٔ رفتار رئیس‌جمهور پزشکیان با دوستان نزدیکش در کار چگونه است؟ آیا اشتباه‌های امثال شما را نادیده می‌گیرند؟

اصلاً اینطور نیست. خیلی سخت‌گیرتر هستند. دکتر پزشکیان فرد بسیار متواضع و اهل مروت و جوانمردی است اما خطوط قرمز مشخصی دارد و مثلاً دربارهٔ مسائل مالی اگر احساس کند کسی در حال عبور از خط قرمز است همراهی نمی‌کند. یا روحیه‌اش با افرادی که بیش از حد اهل تشریفات و پروتکل‌ها باشند سازگار نیست.

در این ۴۸ سالی که با او رفاقت دارم این ویژگی‌هایش را دیده‌ام. از زمان دانشجویی در انجمن اسلامی فعال بودیم و در جبهه هم همینطور. در وزارت بهداشت نیز معاون دکتر پزشکیان بودم و سال‌هاست با یکدیگر کار می‌کنیم و در مفاهیم مدیریتی اشتراک نظر بسیاری داریم.

دربارهٔ معاون اجرایی هم تمایلم به تداوم کار پزشکی بود و نه حضور در دولت اما تا زمانی که رئیس جمهور بخواهد در خدمت هستم و هر زمان هم که صلاح بداند می‌روم و همچنان احترام خاصی برایش و سال‌ها دوستی قائل خواهم بود. خوشبختانه چه در زمانی که دکتر پزشکیان مسئولیتی داشته و چه زمانی که مسئولیت نداشته این دوستی پابرجا بوده است. دکتر پزشکیان در حال حاضر که رئیس جمهور است به نسبت دورانی که در زمان دانشجویی کنار یکدیگر بسیار فروتن‌تر شده است.

با وجود این روابط دوستانه اما در امور اداری در برخی موارد نظر بنده را نمی‌پذیرد، آن را رد می‌کند و گاهی مواقع تَشَر هم می‌زند…

مصداقی می‌گویید؟

مثلاً دربارهٔ انتصابات گاهی اوقات نظرات بنده را نمی‌پذیرد و مخالف هستند و طبیعی است که حرف رئیس جمهور انجام می‌شود.

سخن پایانی

از انصاف نیوز متشکرم که سال‌های سال است با مدیریت آقای شفیعیان در کنار دکتر پزشکیان بوده است. از زمانی که کسی دکتر را نمی‌شناخت او در کنارش حضور داشت.

مذاکره با آمریکا آتش جنگ را خاموش می‌کند/ اکثریت مردم نگاه تندروها را قبول ندارند/ پزشکیان آماده‌ گفتگو با اپوزیسیون است/ تدبیر رئیس جمهور و حمایت‌های مقام معظم رهبری باعث شد تا جنگ گسترش پیدا نکند