کافی است ساعاتی را در نظر بگیرید و به دل خیابان بزنید. در کوچه‌ها، ایستگاه‌های مترو، معابر و خیابان‌ها و حتی از جلو مدارس عبور کنید و به مکالمات کودکان و نوجوانان با یکدیگر گوش دهید.

شاید هیچ مربی تربیتی به این موضوع توجه نداشته که آنچه کودک بر زبان می‌آورد، اندیشه و رفتاری است که در او شکل داده شده است.

اما در کمال تأسف موضوعاتی که کودکان و نوجوانان در فضا‌های عمومی‌ و روابط اجتماعی با همسالان خود مطرح می‌کنند، باعث تأثر و به نوعی شکست نهاد‌های آموزشی است.

بد حرف زدن فقط مربوط به کودکان کار نیست

یکی از شهروندان زمانی که شاهد دعوای دو نوجوان با یکدیگر و به کار بردن الفاظ مستهجن بودیم به خبرنگار خبر ساز گفت: من تعجب می‌کنم چطور والدین به فرزندان خود اجازه می‌دهند تنها به پارک و خیابان بیایند و چنین الفاظی را موقع حرف زدن به کار ببرند.

وی که بار‌ها مکالمه‌های نامناسب در بین نوجوانان را هنگام عبور از خیابان و کوچه شنیده است، معتقد است بعضی‌ها فکر می‌کنند این مدل حرف زدن مال بچه‌های خیابانی یا کودکان کار است اما اصلاً اینطور نیست.

این شهروند که والدین یکی از این کودکان را می‌شناسد، افزود: پدر و مادر این کودک هر دو مؤدب هستند و از صبح تا عصر سرکار می‌روند.اما ر‌ها کردن کودکشان در خیابان‌ها به بهانه سرگرم شدن موجب شده او چنین حرف‌های زننده‌ای را یاد بگیرد.

والدین مواظب حرف زدن خود نیستند

نه تن‌ها سبک زندگی جدید و دستیابی به گستره اطلاعات خوب و بد در این شکل از تربیت شدن کودکان تأثیر دارد بلکه سطح بالای خشونت در جامعه به ویژه خشونت کلامی ‌نیز بی‌تأثیر نیست.

تا جایی که بسیاری از کودکان صحبت‌های خود را از فیلم‌ها و سریال‌ها، والدین و حتی افراد جامعه مانند مربیان الگوبرداری می‌کنند.

تمامی ‌خشونت کلامی ‌که روزانه در کوچه و خیابان آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد، به جایی می‌رسد که کودک به جای قربانی بودن خود به عامل خشونت تبدیل شود.

محمدرضا رنجبر محمدی، جامعه شناس در گفتگو با خبر ساز تصریح کرد: تنبیه و سخت گیری‌های بی‌جا یکی از دلایل شکل‌گیری خشونت در نوجوانان است.

وی افزود: از سویی برچسب زدن به نوجوان، عدم نظارت والدین به روابط اجتماعی کودک و نوجوان، پایبند نبودن والدین به دستورات اخلاقی، احساس ناکامی، شرم و یأس در جامعه و لذت جویی از مسیر خشونت دیگر دلایلی است که کودک و نوجوان را به سمت خشونت هدایت می‌کند.

این جامعه شناس متذکر شد: اگر جامعه به دنبال کاهش رفتار‌های خشونت‌آمیز نوجوانان است باید در ارتباط عاطفی با این گروه سنی بازنگری شود.

رنجبر محمدی با تاکید به نقش تمامی ‌نهاد‌های جامعه به ویژه نهاد‌های تربیتی افزود: تشویق به رفتار عادلانه و ترویج عدالت محوری، دوری از توهین و تحقیر نوجوان و ایجاد حس مسئولیت و مشارکت اجتماعی و همچنین ایجاد انگیزه برای رشد فردی و اجتماعی کودکان و نوجوانان راهکار کاهش خشونت است.

از فرزند آوری می‌ترسم

اما بی‌توجهی به ضروریاتً چه وضعیتی را در آینده به دنبال خواهد داشت؟ آنچه بر زبان می‌آید شاید در ابتدا یک تقلید ناآگا‌هانه باشد اما در ادامه به رفتار و اندیشه فرد تبدیل می‌شود.

کودکی که بی‌احترامی‌ به دوست هم سن و سال خود را می‌آموزد در بزرگسالی نیز به افراد جامعه بی‌احترامی‌ خواهد کرد.

یکی از شهروندان می‌گوید من چند بار شوخی‌های زننده پسر بچه‌ها را با هم در کوچه و خیابان شنیده‌ام. تا حدی که قدم‌هایم را تندتر کردم تا از آن‌ها فاصله بگیرم. چون می‌ترسیدم به من هم ا‌هانت کنند.

وی افزود: شرایط اخلاقی که در جامعه به وجود آمده باعث شده از فرزند داشتن واهمه داشته باشم. من به شدت به مؤدب بودن کودک تاکید دارم اما احساس می‌کنم کودکان بسیاری از حرف‌های زننده را در مدارس از یکدیگر می‌آموزند و والدین نمی‌توانند این مسئله را مهار کنند.

به گفته این شهروند وقتی والدین یک کودک به تربیت او توجهی ندارند، آن کودک می‌تواند کودکان دیگر را نیز به رفتار‌های خارج از هنجار تشویق کند.

در مقابل وضعیتی که بررسی میدانی خبر ساز آن را گواه است، مدارس و والدین هر دو نسبت به مقوله تربیت رفتاری کودکان بی‌توجه‌اند. اگر زمانی با شکنجه‌ای مانند سیخ داغ کودک را به خودداری از گفتن کلمات مستهجن تهدید می‌کردند امروز از این ور بام افتاده‌ایم و شاید حتی وقتی کلمه‌ای سخیف از سوی کودکان استفاده می‌شود، بزرگتر‌ها می‌خندند و آن را به پررویی به حق کودک تعبیر می‌کنند.

کودکان در کوچه و خیابان با چه الفاظی صحبت می‌کنند؟/لطفاً گوش‌هایتان را بگیرید!