ترامپ می‌گوید برای حمله به ایران عجله ندارد، اما آن را لغو هم‌ نکرده است ( اینجا بخوانید ). او راست می‌گوید. رئیس‌جمهور آمریکا نمی‌خواهد شتابزده جنگی تازه به راه بیندازد اما به‌نظر می‌رسد برنامه‌ای هم برای پایان تهدیدها ندارد.

دونالد ترامپ یک تاجر است. فرستاده او به خاورمیانه هم یک املاکی است. مدل مذاکره آنها تهدید و فشار است، بی‌آنکه واقعا اهل ترک میز مذاکره باشند.

ترامپ امتیازاتی از ایران می‌خواهد. امتیازاتی عملی و متفاوت از برجام تا بتواند "توافق ترامپ" را موفق‌تر از "توافق اوباما" نشان دهد. اما شوربختانه، او دقیقا نمی‌داند چه می‌خواهد و همین، مذاکره و توافق با او را سخت کرده است.

ترامپ هر روز یک جمله را تکرار می‌کند: "ایران نمی‌تواند سلاح هسته‌ای داشته باشد"، اما توضیح نمی‌دهد چطور می‌خواهد خواسته خود را عملی کند. آیا با نظارت بیشتر بر برنامه هسته‌ای ایران، تعطیلی آن، حمله نظامی یا راهی دیگر؟

در چنین شرایطی، ایران هم باید تهدیدهای مداوم ترامپ را تحمل کند و هم راهکارهایی ارائه کند برای آنکه به مطالبه ترامپ پاسخ دهد. البته روشن است که تهران می‌خواهد با حفظ برجام از تعهدات آن توافق فراتر نرود. اما تندروها در واشنگتن چیزی فراتر می‌خواهند؛ چیزی مبهم که معلوم است چه چیزی نیست اما نمی‌شود فهمید چه چیزی هست!

همین موضوع دور دوم مذاکرات ایران و آمریکا را مهم کرده و نگرانی‌های منطقه‌ای از شکست احتمالی مذاکرات را ایجاد کرده است. اینکه در یک روز، امیر قطر به مسکو می‌رود و وزیر دفاع عربستان به تهران می‌آید و عراقچی در روسیه برای پوتین پیام می‌برد، هیچ‌کدام اتفاقی نیست.

کشورهای عربی نگران وقوع جنگ فراگیر منطقه‌ای در خاورمیانه هستند و جرقه آن را شکست مذاکرات در رُم می‌دانند.

تجربه ویتکاف نشان داده است که او آغازگر خوبی برای گفتگوهاست اما پایان دهنده خوبی نیست. او برای جنگ اوکراین و جنگ غزه نیز شروع امیدبخشی داشت اما نتوانست کار را به پایان برساند و هردو جنگ‌هنوز ادامه دارد. فقدان تجربه سیاسی و فشار بر او در آمریکا، از مذاکره کننده آمریکایی، شخصیتی مترلزل ساخته که مدام حرف عوض می کند‌.

ترامپ البته شخصیتی دیگر را جایگزین او نمی‌کند چون می‌خواهد سند توافق احتمالی با تهران به نام او بخورد، نه یک چهره سیاسی شناخته شده؛ بنابراین احتمالا ویتکاف به گفتگوها ادامه خواهد داد، بی‌آنکه چشم‌اندازی برای آینده داشته باشد.

ترامپ هرچند عجله‌ای برای جنگ ندارد اما برای توافق عجله دارد. او نمی‌داند چه می‌خواهد اما با همان چه معلوم نیست چیست، دوست دارد عکس یادگاری بگیرد. این شتاب تبلیغاتی هم تهدید است و هم فرصت. تهدید به خاطر احتمال تغییر رویکرد پس از ۶۰روز و سوءاستفاده نتانیاهو از شکست احتمالی مذاکرات و فرصت به این خاطر که تهران می‌تواند با ظرافت، طرحی را به آمریکا بقبولاند که تکرار تجربه برجام باشد، تنها با یک نام جدید.

انتخاب رُم برای گفتگوهای ایران و آمریکا یادآور یک تجربه مثبت است. تجربه اولین توافق پنهان ایران و آمریکا پس از پیروزی ترامپ. مدت کوتاهی پس از پیروزی انتخاباتی دونالد ترامپ، ایتالیا پادرمیانی کرد تا شهروند ایرانی که آمریکا از ایتالیا می‌خواست او را به آمریکا منتقل کند، به تهران مسترد شود و در عوض روزنامه‌نگار ایتالیایی آزاد شود.

چراغ سبز ترامپ، این پروژه را عملیاتی کرد و حالا شاید ایتالیا دوباره محلی برای توافقات وسیع‌تر باشد.

احتمالا لحن دیپلماتها پس از گفتگوهای رُم، روشن می‌کند که کدام سناریو پیش رفته است.

رُم، شهر بی‌دفاع؛ چرا فردا روز مهمی در مذاکرات عراقچی و ویتکاف است؟ / بازی تازه شروع خواهد شد