شاید شما هم در دوران مدرسه احساس تنهایی را تجربه کرده باشید. زمانی که موفق نمی‌شدید توجه هم‌کلاسی‌های خود را جلب کنید و نمی‌توانستید دوستی برای خود پیدا کنید.
تجربه چنین لحظاتی برای هر کودکی دشوار است و مطمئنا شما به‌عنوان والد دلتان نمی‌خواهد کودکتان چنین موقعیتی را تجربه کند. جمله معروفی وجود دارد که می‌گوید ساختن یک کودک قوی بسیار آسان‌تر از درمان یک فرد بزرگسال آسیب‌دیده است.
شما به‌عنوان والد می‌توانید با آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک خود او را برای مواجه با چالش‌هایش قوی کرده و برای برقراری ارتباط موثر با دیگران آماده کنید. تنها با این آموزش‌ها است که می‌توان کودکانی اجتماعی تربیت کرد.
مهارت اجتماعی و کودکان
کودک شما همیشه در کنار خانواده نیست و همسالان مانند اعضای خانواده با او رفتار نخواهند کرد. او در فضای مدرسه و مهدکودک به مجموعه پیچیده‌ای از مهارت‌های اجتماعی نیاز دارد که با راهنمایی و حمایت شما می‌تواند آنها را یاد بگیرد.
حضور شما برای آموزش مهارت‌های اجتماعی به کودک و مسیریابی صحیح در دنیای پرهرج‌ومرج امروز ضروری است.
خوشبختانه، کودک سالم در شرایط دشوار زندگی انتخاب‌های سالمی انجام می‌دهد. به همین دلیل کودکانی که در خانه روابط خوبی با سایر اعضای خانواده دارند، شروع خوبی در آغاز راه پرپیچ‌وخم زندگی خواهند داشت.
در ادامه این مقاله قصد داریم راهکارهایی برای تربیت کودک اجتماعی و آموزش مهارت‌های اجتماعی موردنیاز کودکان را معرفی کنیم تا فرزندتان را نه‌تنها برای مدرسه، بلکه برای زندگی آماده کنید. پس با ما همراه باشید.
چگونه کودکی اجتماعی تربیت کنیم؟
۱-با تشویق روابط دوستانه، روند اجتماعی شدن کودک را آسان کنید
اگر می‌خواهید کودکی اجتماعی داشته باشید باید مهارت‌های دوست‌یابی او را تقویت کنید. دوستی‌های کودکانه مقدمه‌ای برای یادگیری تعامل موثر با دیگران هستند. کودکان در گروه دوستی خود و با قهر و آشتی‌های کودکانه درس‌های بزرگی در مورد روابط اجتماعی یاد می‌گیرند. هرچه دایره دوستی فرزند شما بزرگ‌تر باشد یادگیری این مهارت‌ها بهتر انجام می‌گیرد.
بنابراین به‌عنوان والد فرزندتان را به داشتن روابط دوستانه با سایر کودکان تشویق کنید و حمایت خود را به آنها نشان دهید.
گاهی در مورد دوستانش صحبت کنید، نام آنها را به‌خاطر بسپارید و فرصت‌هایی برای بازی‌کردن با یکدیگر ایجاد کنید. به یاد داشته باشید که کودکان، درست مانند بزرگسالان، گاهی از یکدیگر ناراحت می‌شوند، اما این به معنای پایان رابطه‌ی دوستی آنها نیست و فقط برای حل مشکل پیش‌آمده به کمک نیاز دارند.
۲-برای تربیت کودک اجتماعی، ترمیم روابط آسیب دیده را به او یاد دهید
یکی از مهم‌ترین نکات در تربیت کودک اجتماعی آموزش نحوه غذرخواهی به او است. وقتی به ترمیم روابط فکر می‌کنیم، اغلب فقط روی عذرخواهی سریع متمرکز می‌شویم. اما عذرخواهی زودهنگام از صمیم قلب نخواهد بود و ممکن است منجر به ایجاد احساس خشم و انتقام‌جویی بیشتر در کودک شود.
سعی کنید در چنین موقعیت‌هایی فرصتی برای آرام شدن به کودکتان بدهید تا نتیجه‌ی بهتری بگیرید. همچنین به‌عنوان یک والد نحوه صحیح عذرخواهی کردن را به کودک آموزش دهید.
معذرت‌خواهی یک مهارت اجتماعی ضروری و مهم برای کودکان در حفظ روابط دوستانه است، اما استفاده از آن برای اغلب افراد آسان نیست به این دلیل که احساس می‌کنیم معذرت‌خواهی نشان‌دهنده این است که ما ابتدا اشتباه کرده‌ایم.
اگر این عمل به درستی انجام نگیرد می‌تواند نتیجه معکوس داشته باشد. بنابراین مطمئن شوید که عذرخواهی را به نمایشی عمومی برای ابراز شرمساری تبدیل نمی‌کنید، در غیر این صورت کودک شما همیشه در برابر آن مقاومت می‌کند.
همچنین مطمئن شوید که شما الگویی مناسب در این زمینه هستید. اگر هیچ‌وقت عذرخواهی نمی‌کنید و انجام این کار برای شما سخت است، فرزند شما چه‌طور باید یاد بگیرد که گاهی لازم است عذرخواهی کند.
وقتی شما اغلب اوقات و با مهربانی از دیگران عذرخواهی کنید، آنها نیز این کار را تکرار خواهند کرد. در واقع راز موفقیت شما برای آموزش عذرخواهی به کودکان این است که آن را تبدیل به تنبیه نکنید.
۳-با آموزش درخواست مودبانه، روابط اجتماعی کودک را بالا ببریم
یکی دیگر از مهارت‌های مهم اجتماعی که کودک باید یاد بگیرد نحوه درخواست مودبانه است. ناتوانی در ابراز صحیح خواسته‌ها به مرور موجب بروز مشکلات بیشتر و ضعف در برقراری ارتباط با دیگران می‌شود. برای مثال به او آموزش دهید در مکالمات خود با دوستانش می‌تواند به‌جای اینکه بگوید «تو بدجنسی!» خواسته خود را به شکلی دیگر ابراز کند: «وقتی من را هل میدی دوست ندارم!»
و یا اینکه به‌جای اینکه بگوید: «توپ را به‌زور از من نگیر» بهتر است بگوید: «من هم به‌نوبت نیاز دارم!»
پیشنهاد می‌کنیم برای تاثیرگذاری بیشتر، این نکات را در قالب یک نمایش ساده به کودک آموزش دهید تا به تدریج متوجه شود کلمات مورد استفاده و شیوه ابراز درخواست می‌تواند بر روی افراد و محیط اثرات متفاوتی داشته باشد.
همچنین می‌توانید با دادن پاداش نحوه‌ی صحیح ابراز درخواست را در ذهن او تثبیت کنید. برای داشتن کودکی اجتماعی لازم است تا به او نحوه صحیح درخواست کردن را توضیح دهید.
۴-برای تربیت کودک اجتماعی خودتان الگوی مناسبی باشید
همیشه این نکته را به‌خاطر داشته باشید که فرزندتان با دیگران همان‌طور رفتار خواهد کرد که شما با او رفتار می‌کنید. بنابراین برای تربیت یک کودک اجتماعی سعی کنید همیشه محترمانه برخورد کنید و اگر لازم است در مورد مسئله‌ای به او تذکر دهید بهتر است این کار را در خلوت و به‌دور از نگاه دوستانش و یا سایرین انجام دهید.
همچنین شما باید راه‌های زیرکانه‌ای پیدا کنید تا فرصتی برای آموزش نحوه رفتار صحیح به فرزند خردسال خود و سایر دوستانش بیاید و به آنها کمک کنید هنگام بازی با یکدیگر مشکلات پیش‌آمده را برطرف کنند.
احترام به دیگران موضوع بسیار مهمی در تربیت کودک اجتماعی است تاحدی‌که توصیه می‌کنیم اگر لازم است از بی‌نظمی‌های فرزندتان چشم‌پوشی کنید، اما مسئله احترام و توجه به دیگران را حتماً به او آموزش دهید.
در ابتدا این موضوع را با نحوه برخوردتان با دیگران آموزش دهید و سعی کنید برای کودک الگوی خوبی باشید. به او کمک کنید تا برای حل مشکلات پیش‌آمده در جمع دوستانشان به دنبال راه حلی باشد و اجازه ندهید فرزندتان عمداً یا ناخواسته به شخص دیگری بی‌احترامی کند.
در صورت مشاهده چنین رفتاری اگر در شرایطی هستید که تذکر شما منجر به شرمساری او در مقابل دیگران می‌شود حتماً بعداً در مورد آن صحبت کنید.
همان‌طور که بچه‌ها بزرگ‌تر می‌شوند، شاید لازم باشد در مورد احترام به بزرگسالان و سایر کودکان بیشتر تاکید کنید. در دوران بلوغ و نوجوانی به آنها یادآوری کنید که چگونه در شرایط خاص و آزاردهنده تعامل‌های خود را مدیریت کنند.
۵-مهارت‌های اجتماعی کودک را با تمرین و تکرار تقویت کنید
مهارت‌های اجتماعی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که فرزند شما باید یاد بگیرد. به‌جرئت می‌توان گفت برای آینده روشن و خوشبختی فرزندتان یادگیری این مهارت‌ها مؤثرتر از اقدامات دیگری برای رشد و تکامل عقلی او خواهد بود.
اهمیت این موضوع به این دلیل است که استفاده از مهارت‌های اجتماعی به تعامل بهتر کودکان با دیگران منجر می‌شود و به آنها کمک می‌کند تا واکنش مناسبی در مقابل چالش‌های روزانه خود در زمین بازی، مدرسه و یا در خانه داشته باشند.
توجه داشته باشید که مهارت‌های اجتماعی خود‌به‌خود در کودکان پرورش نمی‌یابد. همان‌طور که یک ورزشکار برای تقویت عضلاتش نیاز دارد که هر روز مجموعه‌ای از تمرینات را تکرار کند، تربیت کودک اجتماعی و یادگیری مهارت‌های اجتماعی در کودکان نیز به تکرار و تمرین نیاز دارد.
۶- فرصت تعامل مناسب فراهم کنید تا کودکی اجتماعی داشته باشید
یادگیری تعاملات اجتماعی برای کودکان نیازمند تمرین فراوان است. بسیاری از ما تمام زندگی خود را صرف یادگیری می‌کنیم، اما هرگز به آنها تسلط نمی‌یابیم؛ بنابراین به کودکان خود اجازه دهید تا آزادانه با همسالان خود ارتباط برقرار کنند.
بازی‌های گروهی، تفریحات و اردوهای مدرسه، شرکت در مراسم‌هایی مانند جشن تولد همگی می‌تواند زمینه مناسبی برای تعامل کودک شما با همسالانش فراهم کند. همچنین با این کار او یاد می‌گیرد که بهترین نوع رفتار در موقعیت‌های مختلف چیست.
معمولا کودکان نیز از وقت گذراندن با سایر بچه‌ها لذت می‌برند، برای مثال اغلب کودکان کم‌سن وقتی کنار هم قرار می‌گیرند مجذوب دیگر کودکان هم‌سن یا کوچک‌تر از خودشان می‌شوند و درمورد آنها شروع به کنجکاوی و یادگیری می‌کنند.
۷-برای داشتن کودکی اجتماعی به او همدلی کردن را آموزش دهید
اگر کودکان درک بهتری از احساس دیگران داشته باشند، می‌توانند با آنها ارتباط بهتری برقرار کرده و پیوندها و روابط مثبتی ایجاد کنند. شما به عنوان والدین می‌توانید با صحبت کردن در مورد موقعیت‌ها و افراد مختلف مهارت همدلی را به فرزندتان آموزش دهید. برای مثال در موقعیت‌های مختلف از کودک بپرسید که دیگران چه احساساتی دارند.
بخش بزرگی از آموزش همدلی به کودکان این است که یاد بگیرند چگونه فعالانه به دیگران گوش دهند. این مهارت شامل تمرکز کردن بر آنچه دیگران می‌گویند و فکر کردن در مورد آنچه گوینده گفته در پایان مکالمه است. آموزش همدلی به کودکان پیش زمینه و راهکار موثری برای اجتماعی شدن کودک است.
مهم‌ترین عامل اجتماعی شدن کودک
اهمیت تقویت هوش اجتماعی در آینده کودکان
از میان انواع هوش در کودکان، هوش اجتماعی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. همان‌طور که می‌دانید در دنیای امروز برخورداری از هوش اجتماعی و مهارت‌های نرم ابزاری ضروری برای دستیابی به موقعیت‌های شغلی بهتر است و مطمئنا این مهارت‌ها در آینده نیز اهمیت بیشتری پیدا خواهند کرد.
ارتباط دوستانه و تعامل‌های اجتماعی با احساس عزت‌نفس رابطه مستقیم دارد و نقش مهمی در زندگی همه ما بازی می‌کند، اما همان‌طور که پیداکردن دوست برای اغلب ما چالش‌برانگیز است برای کودکان هم کار آسانی نیست.
در این مقاله درمورد اهمیت آموزش احترام به دیگران، ترمیم روابط دوستانه و شیوه‌‌ی صحیح ابراز احساسات در کودکان و به صورت کلی تربیت کودکی اجتماعی صحبت کردیم، اما گفتیم که یادگیری مهارت‌های اجتماعی نیز مانند سایر مهارت‌ها نیاز به تمرین و تکرار دارد و والدین اثرگذارترین نقش را در آموزش مهارت اجتماعی به کودکان بازی می‌کنند.
فراموش نکنید که شما به‌عنوان پدر یا مادر همیشه زیر ذره‌بین هستید و رفتار شما، حالت برخورد و حتی کلماتی که استفاده می‌کنید بر روی فرزندتان بسیار تاثیرگذار است. برای تمرین این مهارت‌ها با الگوسازی یا شبیه‌سازی موقعیت‌های اجتماعی می‌توانید زمینه‌های لازم را برای برخورداری از آینده‌ای شادتر برای فرزندتان فراهم کنید.
شاید همین مسئله برای شما به‌عنوان یک والد تبدیل به انگیزه‌ای قوی در زندگی شود تا مهربان‌ترین و اجتماعی‌ترین شخصیت خود را به نمایش بگذارید و سعی کنید زخم‌های قدیمی خود را التیام ببخشید.
شما چه راهکارهایی برای تربیت کودک اجتماعی می‌شناسید و چگونه مهارت‌های اجتماعی را به فرزند خود آموزش می‌دهید؟ اگر شما هم در این زمینه تجربه‌ای دارید خوشحال می‌شویم با ما به اشتراک بگذارید.
چگونه کودکی اجتماعی تربیت کنیم؟ / ۷ راهکار موثر برای داشتن کودک اجتماعی
نظر شما