با دکتر ساینا مک‌کلاف، متخصص تغذیه، همراه شوید تا به حقایق غذا و سلامتی پی ببرید. او که دانشمند و روزنامه‌نگار است، حقایق و اطلاعات خود را در رابطه با یک زندگی سالم، شاد و آزاد به اشتراک می‌گذارد.

مغز سال‌ها به‌عنوان ماشینی شناخته می‌شد که براساس تکانه‌های الکتریکی و انتقال‌دهنده‌های عصبی عمل می‌کند. چه می‌شود اگر قضیه فراتر از این‌ها باشد و مغز از نور هم استفاده کند؟

بله، نوری واقعی و بسیار ملایم و ضعیف که بیوفوتون نامیده می‌شود.

تحقیقات نشان می‌دهند که مغز از بیوفوتون‌ها برای التیام بدن استفاده می‌کند. بیوفوتون‌ها با چشم غیرمسلح دیده نمی‌شوند، اما بخشی از یک شبکه ارتباطی دقیق هستند.

بدن شما به معنای واقعی کلمه می‌درخشد و سیگنال نوری بسیار ضعیفی از خود ساطع می‌کند که سلول‌های عصبی از آن‌ها برای التیام بدن استفاده می‌کنند.

بزرگراه‌های نوری

فریتس-آلبرت پوپ، از پیشگامان رشته بیوفیزیک، نشان داد که موجودات زنده به مقدار ناچیز از خود نور ساطع می‌کنند. او با استفاده از یک لامپ فوتوفزون‌گر یا فوتومولتی‌پلایر، که یک حسگر نوری بسیار حساس است، نشان داد که این نور در طیف الکترومغناطیسی در طیف فرابنفش، مرئی و نزدیک به فروسرخ ظاهر می‌شود.

پوپ نور غیرحرارتیِ ساطع‌شده از بدن موجودات زنده را بیوفوتون نامید. این نور ضعیف است- تقریباً هزار برابر ضعیف‌تر از نوری که چشم انسان قادر به دیدن آن است- و فقط با دوربین‌های فوق‌حساس رؤیت می‌شود. تصاویری در سال ۲۰۰۹ در یک مقاله علمی انتشار یافت که محققان درباره آن‌ها نوشتند: «بدن انسان به معنای واقعی کلمه می‌درخشد.»

انتشار این فوتون‌های بسیار ضعیف در باکتری‌ها، قارچ‌ها، دانه‌ها و بافت‌های حیوانی گزارش شده است.

به دنبال کشف پوپ، زیست‌فیزیکدان‌ها این نظریه را مطرح کردند که بیوفوتون‌ها باعث هماهنگی توابع، سوخت‌و‌ساز، تکثیر و بازسازی سلولی می‌شوند که الگوهای زیست‌شیمیایی مربوط به عملکرد سلول‌ها را به چالش می‌کشد.

این قضیه هنوز مورد بحث است، اما از بیوفوتون‌ها برای ایجاد ارتباط هم استفاده می‌شود.

برای نمونه، نورون‌ها مثل یک بزرگراه نوری سیگنال‌ها را با استفاده از آکسون‌ها- رشته‌های بلندی که تکانه‌های الکتریکی را جابه‌جا می‌کنند- از سلولی به سلول دیگر منتقل می‌کنند؛ درست مانند کابل‌هایی که داده‌ها را درون شبکه‌های ارتباطی مدرن جابه‌جا می‌کنند.

اگر به نظرتان دور از ذهن است، این مسئله را در نظر بگیرید: از تحلیل بیوفوتون در تحقیقات سرطان استفاده می‌شود. دانشمندان با مقایسه نورِ انتشاریافته از سلول‌های سرطانی با نوری که سلول‌های سالم ساطع می‌کنند، سلول‌های سرطانی را تشخیص می‌دهند. بافت‌ها و افراد سالم بیوفوتون‌های پایدارتری نسبت به بافت‌های آسیب‌دیده و بیمار ساطع می‌کنند.

نورون‌ها چگونه نور ساطع می‌کنند

دانشمندان هنوز درباره نحوه پیدایش بیوفوتون‌ها در بدن انسان بحث می‌کنند، اما نظریه غالب این است که فرایندهای متابولیک و به‌ویژه فرایندهایی که شامل گونه‌های فعال اکسیژن هستند، باعث پیدایش آن‌ها می‌شوند.

گونه‌های فعال اکسیژن مولکول‌هایی بسیار واکنش‌پذیر و اکسیژن‌محور هستند که مقدار زیاد آن‌ها باعث آسیب دیدن سلول‌ها می‌شود، اما نقش بسزایی در توابع سلولی طبیعی دارند. وقتی گونه‌های فعال اکسیژن با اجزای سلولی خاصی وارد تعامل می‌شوند، مولکول‌های «برانگیخته‌ای» تولید می‌کنند که پس از بازگشت به حالت پایدار نور ساطع می‌کنند. این نور فوتون نام دارد.

دانشمندان به‌طور جدی مشغولِ بررسی نوردرمانی به‌عنوان یک راهکار درمانی بالقوه برای بیماری آلزایمر، پارکینسون، افسردگی، آسیب‌های مغزی و سکته هستند

میتوکندری‌ها که اغلب به‌عنوان کارخانه انرژی سلول‌ها شناخته می‌شوند، نقش بسزایی در انتشار این نور میکروسکوپی دارند.

برای این‌که بفهمید این مولکول‌های برانگیخته چگونه نور ساطع می‌کنند، اتم را به‌عنوان یک منظومه شمسی مینیاتوری با هسته‌ای در بخش مرکزی تصور کنید که الکترون‌ها در اطراف آن گردش می‌کنند. وقتی الکترون انرژی جذب می‌کند، به یک مدار بالاتر انتقال یافته و زمانی که به مدار پایینی بازمی‌گردد، انرژی اضافی خود را به شکل نور ساطع می‌کند. همه چیز به یک آتش‌بازی کوچک در درون اتم شباهت دارد.

مکانیک کوانتومی مدرن «مدل اتمی بور» را که می‌گوید «هسته اتم با بار مثبت در احاطه الکترون‌های دارای بار منفی قرار دارد که در مدارهایی با سطوح انرژی مختلف در اطراف هسته گردش می‌کنند» به شکل اساسی تغییر داده است، اما ایده اصلی همچنان پابرجاست: الکترون‌هایی که از حالت برانگیخته به حالت پایدار بازمی‌گردند، نور ساطع می‌کنند.

به نظر می‌رسد که نورون‌ها از فرایند مشابهی بهره می‌گیرند و امکان شکل‌گیری نورهای ملایم یا بیوفوتون‌ها را در بدن انسان فراهم می‌کنند.

قدرت التیام‌بخش نور

سیگنال‌های نوری می‌توانند باعث التیام شوند.

برخی از دانشمندان معتقدند که وقتی سلول‌ها آسیب می‌بینند، برای نشان دادن ناراحتی خود مثل منوّر نور ساطع می‌کنند. به این فکر کنید که بدن انسان به شکل غریزی خراش زانو را با هدایت سلول‌های ایمنی و مواد مغذی به محل آسیب‌دیده ترمیم می‌کند. نورون‌ها ممکن است از راهبرد مشابهی استفاده کنند و برای ترمیم از نور کمک بگیرند.

برخی از دانشمندان می‌گویند بیوفوتون‌های ساطع‌شده با طول موج‌های مختلف، سازوکارهای درمانی مختلفی را فعال کرده و به ترمیم سلول‌ها کمک می‌کنند.

این مفهوم با فوتوبیومدولاسیون یا درمان به کمک نور قرمز که در آن از طول موج‌های مشخصی برای بهبودی استفاده می‌شود هم‌خوانی دارد. مطالعات نشان می‌دهند که نور قرمز و نزدیک به مادون قرمز عملکرد میتوکندری‌ها را تقویت می‌کند، التهاب را کاهش می‌دهد و انعطاف‌پذیری عصبی را بهبود می‌بخشد.

دانشمندان به‌طور جدی مشغولِ بررسی نوردرمانی به‌عنوان یک راهکار درمانی بالقوه برای بیماری آلزایمر، پارکینسون، افسردگی، آسیب‌های مغزی و سکته هستند. اگر نور خارجی بتواند به التیام بدن کمک کند، نوری که در درون بدن ساطع می‌شود نیز ممکن است التیام‌بخش باشد.

ارتباط بین نور و عملکرد سلولی صرفاً به التیام محدود نمی‌شود، بلکه با شروع حیات نیز گره خورده است.

دانشمندان در اقدامی حیرت‌انگیز توانستند تصویری واقعی از اولین مواجهه تخمک و اسپرم تهیه کنند: یک نور خیره‌کننده ساطع می‌شود.

این نور که اغلب «جرقه روی» نامیده می‌شود، از شروع حیات جدید حکایت دارد. ظاهراً سلول‌ها قبل از شروع فرایند تقسیم همدیگر را به واسطه نور می‌شناسند.

این امر به طرح یک سؤال جالب می‌انجامد: آیا نور زبان اصلی بدن است؟

آیا ما نورِ غذا را جذب می‌کنیم؟

اگر بیوفوتون‌ها زبانی باشند که بدن برای ایجاد ارتباط از آن بهره می‌گیرد، انتخاب‌های ما- رژیم غذایی، محیط، افکار و باورها- وضوحِ مکالمه را تعیین خواهند کرد.

پوپ عمل خوردن را به «جذب نورِ غذا» تشبیه می‌کند. حرف پوپ استعاری نیست، بلکه او به عمل واقعی استخراج و استفاده از نورِ انباشته در غذا در سطح زیست‌شیمیایی اشاره دارد.

گیاهان از نور خورشید انرژی می‌گیرند و آن را از طریق فتوسنتز در پیوندهای شیمیایی ذخیره می‌کنند. وقتی یک گیاه را می‌خورید، پیوندهای شیمیایی شکسته شده و از نو در بدن سروسامان داده می‌شوند. این فرایند موجب تولید انرژی می‌شود که بدن از آن به‌عنوان سوخت استفاده می‌کند.

همان‌طور که نورون‌ها نور تولید می‌کنند، ما نیز نور را از غذا بیرون می‌کشیم. وقتی غذا در بدن درحال تجزیه شدن است، الکترون‌ها در سطوح انرژی جابه‌جا می‌شوند.

پوپ معتقد است که انرژیِ دریافتی ما از مواد غذایی اساساً انرژیِ نور است. این جمله با معادله معروف آلبرت اینشتین، E = mc² (انرژی موجود در هر ماده برابر است با حاصل‌ضرب جرم آن ماده در مربع سرعت نور)، هم‌خوانی دارد و نشان می‌دهد که جرم شکلِ متمرکزشده انرژی است. از این‌رو، با این‌که غذا از جرم فیزیکی برخوردار است، درنهایت به شکل نور ذخیره می‌شود.

محققان متوجه شده‌اند که برخی از مواد غذایی نسبت به غذاهای دیگر نور باکیفیت‌تری ساطع می‌کنند. دانشمندان با اندازه‌گیری نورِ انتشاریافته می‌توانند گوجه‌فرنگی‌های معمولی و ارگانیک و تخم‌مرغ‌های ارگانیک و تخم‌مرغ‌های معمولی را از هم تفکیک کنند.

مقاله‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که انتشار نور از تازگی و کیفیت غذا حکایت دارد و این باور قدیمی را که می‌گوید کالری فقط کالری است زیر سؤال برد. غذا صرفاً وسیله سوخت‌رسانی نیست، بلکه اطلاعاتی است که در قالب نور جذب می‌شود.

دریافت نور باکیفیت بالا می‌تواند به معنای واقعی کلمه انرژی نوریِ بدن را افزایش دهد که باعث بهبود ارتباطات سلولی و خودشفابخشی می‌شود.

سلب مسئولیت: اطلاعات ارائه‌شده صرفاً جنبه آموزشی داشته و منعکس‌کننده نظرات ساینا مک‌کلاف هستند که یک دانشمند است و با علم پزشکی سروکار ندارد. هدف، ارائه توصیه‌های پزشکی یا جایگزین کردن راهنمایی ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی نیست. همیشه قبل از تغییر رژیم غذایی، داروها یا سبک زندگی خود با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید. از این اطلاعات با مسئولیت خود استفاده کنید.