رفع فیلترینگ از شبکه های اجتماعی از وعده های جدی مسعود پزشکیان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری بود .

وعده ای که در 8 ماه حضور پزشکیان در پاستور ، در سال 1403 به صورت شکننده فقط برای دو اپلیکیشن واتس آپ و گوگل پلی عملیاتی شد.

تاریخچه فیلترینگ در کشور

در مهر ماه ۱۳۷۷ که " سیاست‌های کلی شبکه‌های اطلاع‌رسانی رایانه‌ای" ابلاغ شد . علیرغم مخالفت های دولت وقت ( دولت سید محمد خاتمی ) با قانون‌گذاری پیرامون اینترنت در خارج از مجلس، شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب قوانین مربوط به اینترنت از جمله فیلترینگ پرداخت. در سال ۸۱ فیلترینگ به صورت جدی مورد توجه قرار گرفت. کمیته‌ای سه نفره شامل ؛ نمایندهٔ وزارت اطلاعات، نمایندهٔ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و نمایندهٔ صدا و سیما برای رسیدگی به وضعیت اینترنت تشکیل شد. نمایندهٔ دبیرخانهٔ شورای اسلامی و نماینده سازمان تبلیغات اسلامی به عنوان دو عضو دیگر، بعداً به این کمیته پیوستند. این کمیته برای شروع لیست ۱۱۱ هزار سایت ممنوعه را به شرکت‌های تأمین خدمات اینترنتی داد.

شورای عالی فضای مجازی که یک شورای حاکمیتی است نیز در اسفند 1390 با حکم مقام معظم رهبری تشکیل شد و در حال حاضر، ریاست این شورا بر عهده رییس جمهور است.

هدف فیلترینگ چه بود؟

فیلترینگ با هدف جلوگیری از دسترسی کاربران به وبگاه‌های مغایر با قوانین و سیاست‌های کشور از سوی شرکت مخابرات صورت گرفت.در سال ۸۸ بود که در صورت وارد کردن نشانی یک وبگاه فیلتر شده، پیغامی نزدیک به این عنوان ظاهر می‌شد: «مشترک گرامی! دسترسی به این سایت امکان‌پذیر نمی‌باشد». از ابتدای سال ۱۳۸۹ به جای پیغام قبلی صفحه‌ای جایگزین شد که ضمن اعلام فیلتر شدن نشانی مذکور به کاربران توصیه می‌کرد به وبگاه‌های دیگری که در آن صفحه معرفی شده‌اند مراجعه کنند.

وعده ای که نصفه و نیمه عملیاتی شد

با حضور مسعود پزشکیان در عرصه چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری یکی از اصلی ترین شعارهایش این بود که بساط فیلترینگ برچیده خواهد شد. اما بعد از پیگیرهای زیاد افکار عمومی و تلاشهای مسعود پزشکیان برای اقناع مخالفان خود به ضرورت انجام این کار ، تنها دو اپلیکیشن واتس آپ و گوگل پلی رفع فیلتر شدند و دیگر اپلیکیشن های پرکاربرد نظیر تلگرام ، اینستاگرام و یوتویوپ و ایکس همچنان فیلتر هستند.

عملکرد پزشکیان صدای موافقین دیروز خود را در آورد

عباس عبدی از جمله چهره های نزدیک مسعود پزشکیان در انتخابات بود .وی در دی ماه سال 1403و بعد از رفع فیلتر شکننده، ادبیاتی آرام تر نسبت به این اتفاق داشت، و می گفت: رفع فیلترینگ به شکل وحشتناکی لرزه بر اندام تندرو‌ها می‌اندازد. یعنی مسئله اصلی این است که به شدت از آزادی مردم می‌ترسند. باز کردن ۲ پلتفرم مسئله‌ای را حل نمی‌کند و مردم از این مسئله عبور کردند. ( اینجا بخوانید)

ولی عبدی در مصاحبه ای در ابتدای 1404 صریح و بدون پرده از وی می خواهد اگر نمیتواند به وعده هایش عمل کرد کنار برود.

این فعال سیاسی تاکید می کند؛ ایشان وعده داده و گفته رفع فیلترینگ می کند و می‌تواند انجام دهد، پس انجام دهد. اگر نمی‌تواند راهش را بکشد و برود. رئیس جمهور باید دستور می‌داد و این کار در تابستان انجام می‌شد و بلافاصله کل شبکه های اجتماعی رفع فیلتر می‌شد. جلسه گذاشتن و وقت گرفتن برای اینکه عده ای را راضی کنید؟ مگر مردم برای رضایت آن‌ها پای صندوق آمدند؟ برای رضایت مخالفان نیامده اند که اگر اینطور بود خود آن‌ها باید به میدان می‌آمدند. چه بسا حتی خودشان اگر می‌آمدند بیشتر از این تغییرات ایجاد می‌کردند.

جواد هروی سخنگوی حزب اعتدال و توسعه نیز در خصوص ضرورت رفع فیلتر معتقد است : دولت بی‌باکانه باید مسئله رفع فیلترینگ را در تمام شبکه‌ها اجرا کند و نباید از گروه‌های خاص تندرو که باید برای آن‌ها گشت ارشاد گذاشت، واهمه کند. ( اینجا بخوانید)

احمد معتمدی وزیر اسبق ارتباط نیز در این ارتباط با تاکید بر اینکه از عجایب است که سران قوا موافق امری هستند اما آن امر اتفاق نمی افتد ، می گوید : بخشی از افرادی که مخالف رفع فیلترینگ هستند سود مالی دارند ولی برخی افراد خصوصا اعضا شورای فضای مجازی تفکرشان این است که دنیا به آخر می‌رسد. ( اینجا بخوانید)

محمود صادقی نماینده سابق مجلس نیز در این ارتباط خطاب به رییس جمهور می گوید : ‌جناب آقای پزشکیان، همانطور که مقام رهبری فرمودند لازم است در تصمیمات و اقداماتتان سرعت عمل داشته باشید. مخصوصا اینکه برای بعضی از اقدامات، مثل رفع فیلترینگ، لازم نیست هزینه‌ای صرف کنید کافی است مراجع ذیربط پایشان را از روی گلوی مردم بردارند. ( اینجا بخوانید)

سید احمد معتمدی وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات در خصوص رفع فیلتر معتقد است ؛ رفع فیلترینگ با اعضای فعلی شورای عالی فضای مجازی به نتیجه نمی رسد ( اینجا بخوانید)

محمدعلی وکیلی دیگر نماینده اسبق مجلس نیز بر این همین موضع تاکید میکند و می گوید: کاسبان فیلترینگ برای درجا زدن دولت تلاش میکنند و مطالبه مردم، رفع فیلتر اینستاگرام و توئیتر است ( اینجا بخوانید )

هرچند که دولتی ها در خصوص رفع فیلتر همچنان وعده های بدون زمان مشخص می دهند

سخنگوی دولت بارها تاکید کرده است ؛ رفع فیلترینگ تلگرام و یوتیوب در دستور کار شورای عالی فضای مجازی و وزیر ارتباطات قرار دارد ( اینجا بخوانید)

وزیر ارتباطات نیز بارها در مورد رفع فیلترینگ گفته است: نگاه دولت این است که مسیر رفع فیلتر تسریع شود و اهتمام ویژه به تحقق وعده در این خصوص وجود دارد، اما این نیاز به همراهی دارد که باید اتفاق بیفتد. (اینجا بخوانید)

ولی این دست سخنان حداقل تا پایان 1403 خروجی غیر از رفع فیلتر دو اپلیکیشن نداشته است .

هرچند هنوز هم افرادی هستند که معتقدند در نیمه اول 1404 پزشکیان به بخشی از وعده هایش از جمله رفع فیلترینگ اقدام خواهد کرد. عبدالرضا داوری مشاور سابق احمدی نژاد از جمله این افراد است که در این ارتباط معتقد است ؛ برآورد من این است که پزشکیان در یک سال ابتدایی دولت خود یعنی نهایت تا تابستان سال آینده، همه محدودیت‌هایی که وعده داده بود را برطرف می‌کند. ( اینجا بخوانید)

شاید علت عدم نتیجه بخشی تلاشهای پزشکیان در این ارتباط این تفکرات باشد .

وقتی که رضا تقی پور، دبیر شورای عالی فضای مجازی گفت: رفع فیلتر واتساپ یک خواسته دولت بود و شورا همکاری کرد. من به علت قانون‌مند نکردن واتساپ با آن مخالف بودم. ( اینجا ببینید)

و یا وقتی تفکراتی از این دست وجود دارد که افکار عمومی علاقه‌‌مند به رفع فیلترینگ نیستند ( اینجا بخوانید)

و اینکه رفع فیلترینگ یعنی خلع سلاح خودی ( اینجا بخوانید)

البته تفکراتی نظیر اینکه دیگر فیلتری وجود ندارد، همه VPN دارند نیز در شوار عالی فضای مجازی نیز وجود دارد (اینجا بخوانید)

اینکه آیا پزشکیان موفق به رفع فیلترینگ اپلیکیشن های پرطرفدار در ایران خواهد شد یا خیر باید منتظر گذشت زمان بود .

شما در مورد ضرورت عملیاتی شدن این اقدام چه فکر می کنید؟ در بخش کامنتها دیدگاه خود را با ما در میان بگذارید.

پزشکیان موفق به رفع فیلترینگ می شود؟/ وعده ای که در گل خواسته های تندورها فرو رفته است