واپسین ساخته مهران احمدی برخلاف ظاهر غلط‌اندازش، موضوع بحث‌برانگیزی دارد، حتی در خلال بعضی صحنه‌ها، لحظات غم‌انگیز و دردناکی می‌بینیم و فیلم حرف مهمی را بیان می‌کند، اما خب به دلیل روایت سطحی، جدی گرفته نمی‌شود.

قصه فیلم «آقای زالو» درباره آدم‌هایی است که غرق در فساد و رانت و دروغگویی و دزدی هستند و برای حفظ منافعشان دیگران را قربانی می‌کنند حتی از برادرشان هم نمی‌گذرند، آنها که خون مردم را در شیشه می‌کنند و با رفتار سلیقه‌ای به اسم قانون مردم را آزار می‌دهند و حقشان را می‌خورند، آدم‌هایی دورنگ و ریاکار و خوش ظاهر که به دروغ و با اسم خادمان انقلاب در ظاهر خودشان را آدم‌های مصلح نشان دادند، اما پشت پرده آن کار دیگر می‌کنند.

البته کانسپت فیلم «آقای زالو» جدید نیست، در سال‌های قبل و قبل‌تر درباره فساد و رانت آدم‌های وابسته به نظام در فیلم‌ها و سریال‌ها زیاد گفته شده و اصلا مردم به لطف پیشرفت تکنولوژی و گسترش فضای مجازی، نسبت به چنین موضوعات و حرف‌هایی آگاه هستند، حتی می‌توان گفت قصه فیلم تکرار مکررات است، کافی است جست‌وجوی کوچکی در فضای مجازی یا اینترنت داشته باشید، ویدیو‌ها و عکس‌های زیادی را درباره این آدم‌ها پیدا می‌کنید یا داخل تاکسی‌ها درباره این نوع مسائل زیاد بحث می‌شود، اما خب بیان چنین روایت‌های مگویی، هرقدر بازخوانی شود باز هم جا دارد. به شرط آنکه جذاب روایت شود یا ساختار متفاوتی داشته باشد که «آقای زالو» این المان‌ها را ندارد. شاید مخاطب عام را جذب کند، اما فیلم عمیقی نیست .

از سوی دیگر شوخی با فضا و رفتار آدم‌های دهه شصت به وفور در فیلم‌ها گفته شده، دوستی می‌گفت: اگر دهه شصت را آدم زنده‌ای فرض کنیم، به حتم زبان باز می‌کرد و می‌گفت بی‌خیال من شوید و کمی به دهه‌های دیگر بپردازید .

انتقاد اساسی به «آقای زالو» در انتخاب ژانر برای این موضوع مهم است، کارگردان به سبک دیگر کارهایش، نوع روایت فیلم را کمدی انتخاب کرده، اما از پس روایت سیاسی توأم با کمدی، به خوبی بر نمی‌آید و فیلم به دام لودگی می‌افتد و متاسفانه لوده‌بازی‌ها، پاشنه‌آشیل فیلم می‌شود .

در شرایطی که اغلب فیلم‌های کمدی روی پرده از فرط ابتذال و بیهوده‌گویی، مخاطبان را دلزده کرده‌اند، «آقای زالو» با اینکه مفهوم مهمی دارد، اما در راستای دیگر کمدی‌ها قرار می‌گیرد. داستان درباره جوان خوش‌تیپ و خوش‌پوش دهه شصتی است به نام منوچهر با بازی امین حیایی که به دلیل فضای سخت‌گیرانه بعد از انقلاب راهی زندان می‌شود و بعد از آزادی مسیر زندگی‌اش تغییر می‌کند. منوچهر آدم بدی نیست، اما در مسیری قرار می‌گیرد که آلوده می‌شود و هر روز بیشتر از روز گذشته در منجلاب فرو می‌رود.

فضای فیلم در ابتدای انقلاب می‌گذرد و منوچهر که به دلیل حمل مشروب در ماشین، گرفتار زندان می‌شود درحالی از زندان آزاد می‌شود که به دروغ می‌گوید که این مدت در جبهه بوده. اگر مجید سوزوکی در «اخراجی‌های یک» را خاطرتان باشد او بعد از آزادی از زندان به دروغ گفته بود که در مدت غیبتش به زیارت خانه خدا رفته است، اما در فیلم «آقای زالو» منوچهر به دروغ می‌گوید که به جبهه رفته است.

اگر مجید سوزوکی بعد از آزادی از زندان به دروغ می‌گوید که در مدت غیبتش، به خانه خدا مشرف شده بود او در انتهای فیلم عاقبت به‌خیر و شهید می‌شود، اما منوچهر قصه «آقای زالو» وقتی از زندان آزاد می‌شود به دروغ با پوشیدن لباس رزم، وانمود می‌کند که به جبهه جنگ رفته و در انتهای فیلم عاقبت به شر می‌شود و در زمره زالوصفتان قرار می‌گیرد. تماشای بعضی صحنه‌های «آقای زالو» واقعا دردناک است و از جهاتی هم عبرت‌آموز.

فیلم نشان می‌دهد در گذشته چقدر بی‌دلیل بر مردم ما سخت می‌گرفتند و اذیتشان می‌کردند، مثلا به خاطر ازدواج و بوی ادکلن دختر جوان را از مدرسه اخراج و دانش‌آموزان را به خاطر داشتن عکس‌ها و مطالب هنرپیشه یا ورزشکار محبوبشان توبیخ می‌کردند.

در یکی از صحنه‌های فیلم مدیر مدرسه با بازی مونا فرجاد، پشت بلندگوی مدرسه می‌گوید: ما انقلاب نکردیم که شما دانش‌آموزان عکس پسر در کیفتون باشه؟ آخر انقلاب چه ربطی به عکس هنرپیشه مورد علاقه آدم‌ها در کیفشان دارد؟ درست مثل زمانی که با هجوم به خانه‌ها و پرتاب دیش‌های ماهواره‌های مردم از روی پشت‌بام باعث رعب و وحشت مردم می‌شدند، حالا با گذشت زمان از چنین رفتارهایی هم تعجب می‌کنیم و هم غمگین می‌شویم.

در آخر ‌ای کاش امروز که به شرایط دهه شصت و آدم‌های تندرو می‌خندیم از آن درس هم بگیریم و دوباره اشتباهات گذشته را تکرار نکنیم. در فقره اخیر؛ آیا هجوم به منزل خصوصی هنرمندان و بازداشت آنها به بدترین شکل نمونه‌ای از این تندروی‌ها نیست؟

احمد زیدآبادی در این باره به نکته خوبی اشاره می‌کند: متاسفانه بسیاری از افرادی که به عنوان مامور در جمهوری اسلامی به کار گرفته شده‌اند با موازین شرعی آشنایی لازم را ندارند و برخی از آنها به اسم مبارزه با «گناه» هم مرتکب گناه و هم مرتکب جرم می‌شوند.

آن ماموری که تحت هر عنوانی، درصدد کشف رابطه دو فرد برمی‌آید یا صندوق ماشین مردم را برای کشف مشروبات الکلی می‌کاود، به‌زعم خود به «وظیفه شرعی» خود عمل می‌کند، اما دقیقا مرتکب خلاف شرع می‌شود، چون اساسا ظن به مردم در این‌گونه موارد و تجسس در کار آنان طبق نص قرآن گناهی بزهکارانه است. متاسفانه عده‌ای دین را بازیچه علایق شخصی خود قرار داده‌اند و مردم را از آن فراری می‌دهند.