یک تحلیل جدید نشان می‌دهد ده‌ها ماده شیمیایی رایج برای باکتری‌های روده سمی هستند و ممکن است به سلامت انسان آسیب برسانند.

در آزمایش‌های آزمایشگاهی، پژوهشگران در بریتانیا ۱۶۸ ماده شیمیایی را شناسایی کردند که از رشد باکتری‌های سالم روده جلوگیری می‌کنند و ممکن است تعادل میکروبیوم روده را برهم بزنند.

میکروبیوم روده از هزاران نوع باکتری و دیگر ریزاندامگان تشکیل شده است که در دستگاه گوارش ما زندگی می‌کنند و با طیف گسترده‌ای از مشکلات سلامت ارتباط داشته است، از جمله سرطان،بی‌خوابی، بیماری قلبی، دیابت نوع ۲ و زایمان زودرس.

دانشمندان پس از آزمایش ۱٬۰۷۶ آلاینده شیمیایی، از جمله چندین مورد از مواد موسوم به «مواد شیمیایی همیشگی» یا مواد پرفلوئوروآلکیل و پلی‌فلوئوروآلکیل (PFAS) که در محیط‌زیست به طور طبیعی تجزیه نمی‌شوند، روی ۲۲ گونه از باکتری‌های روده در آزمایشگاه، آن ۱۶۸ ماده سمی را شناسایی کردند.

مواد شیمیایی سمی برای باکتری‌های روده شامل آفت‌کش‌ها مانند علف‌کش‌ها و حشره‌کش‌های مورد استفاده در کشاورزی و نیز مواد شیمیایی صنعتی مورد استفاده در پلاستیک‌ها و بازدارنده‌های شعله بودند.

به گفته این مطالعه که روز چهارشنبه در نشریه Nature Microbiology منتشر شد، این مواد معمولا از طریق غذا، آب و دیگر مواجهه‌های محیط‌زیستی وارد بدن ما می‌شوند و بسیاری از آن‌ها پیش‌تر تصور نمی‌شد بر باکتری‌های روده تاثیر بگذارند.

ایندرا رو، یکی از نویسندگان این مطالعه و پژوهشگر در دانشگاه کمبریج، گفت: «از اینکه بعضی از این مواد تاثیری تا این حد شدید داشتند، شگفت‌زده شدیم.»

او افزود: «برای مثال، بسیاری از مواد شیمیایی صنعتی مانند بازدارنده‌های شعله و نرم‌کننده‌های پلاستیکی که ما به طور منظم با آن‌ها در تماس هستیم، اصلا تصور نمی‌شد بر موجودات زنده تاثیری داشته باشند اما دارند.»

هنوز مشخص نیست دقیقا میزان مواجهه مردم با این مواد چقدر است یا این مواجهه در دنیای واقعی چگونه می‌تواند بر سلامت روده تاثیر بگذارد. اما مطالعات دیگر نشان می‌دهند که آلاینده‌های محیطی ممکن است میکروبیوم روده را دستخوش تغییر کنند و به چاقی و مقاومت به انسولین منجر شوند.

در آزمایش‌های آزمایشگاهی، باکتری‌ها برای گریز از برخی آلاینده‌های شیمیایی کارکردهای خود را تغییر دادند و همین باعث شد بعضی از آن‌ها نسبت به آنتی‌بیوتیک‌ها مقاوم شوند. پژوهشگران هشدار دادند اگر این وضعیت به روده انسان تعمیم پیدا کند، می‌تواند درمان عفونت‌ها را دشوارتر کند و به تهدید رو‌به‌رشد سلامت عمومی یعنی مقاومت ضدمیکروبی (AMR) دامن بزند.

نکته قابل توجه این است که آزمون‌های ایمنی مواد شیمیایی معمولا بر اهداف مشخص آن‌ها تمرکز می‌کنند؛ مثلا اینکه قارچ‌کش‌ها تا چه اندازه اسپورهای انگلی را از بین می‌برند نه تاثیر احتمالی آن‌ها بر روده انسان. به گفته پژوهشگران این رویه باید تغییر کند.

استفان کامراد، یکی از نویسندگان این مطالعه و پژوهشگر در دانشگاه کمبریج، گفت: «ارزیابی‌های ایمنی مواد شیمیایی جدید برای مصرف انسانی باید تضمین کند که این مواد برای باکتری‌های روده ما نیز ایمن هستند، زیرا این باکتری‌ها ممکن است از طریق غذا و آب در معرض آن‌ها قرار بگیرند.»

پژوهشگران خواستار داده‌های بیشتری از دنیای واقعی درباره مواجهه با مواد شیمیایی شدند تا مشخص شود آیا اثرات سمی مشاهده‌شده در آزمایشگاه به افت سلامت روده در انسان‌ها منجر می‌شود یا نه.

در همین فاصله، آن‌ها به مردم توصیه کردند برای اجتناب از مواجهه با این مواد اقداماتی انجام دهند؛ برای مثال از آفت‌کش‌ها در خانه استفاده نکنند و میوه و سبزی‌ها را پیش از خوردن بشویند.