شش سال پیش روزنامه همدلی اعلام کرد که «35 درصد زنان ایرانی قلیان می‌کشند. این تعداد زنان و دختران ایرانی به صورت تفننی یا دائمی‌ قلیان مصرف می‌کنند.»

این عدد و رقم در طی سال‌های گذشته با رواج قلیان بین دختران نوجوان به مراتب افزایش یافته است.

امروز به هر طرفی که نگاه می‌کنید قلیان پای ثابت دورهمی‌ها است و حتی فردی که از کشیدن آن خودداری می‌کند، مطرود است.

اما تاریخ استعمال قلیان بیش از یک یا دو دهه است و مورخان می‌گویند کشیدن قلیان که اختراع هندی - ایرانی است، از زمان شاه طهماسب اول آغاز شده و در دوره قاجار فراگیر شده است؛ آنطور که توانست محملی برای یک حرکت اعتراضی در عصر ناصرالدین شاه باشد.

زنان ناصرالدین شاه قلیان شکستند اما دختران نسل زد نه

قلیان نه تنها ابزاری برای تفریح و سرگرمی ‌بلکه در تاریخ ایران به سوژه‌ای برای تحرکات سیاسی نیز تبدیل شده است. در دوره قاجار«نهضت تنباکو» جنبشی اجتماعی در اعتراض به اعطای امتیاز انحصاری تنباکو به شرکت «رِژی» به مدت 55 سال بود که طی آن با فتوای آیت‌الله میرزای شیرازی استعمال توتون و تنباکو حرام اعلام شد و مردم با شکستن قلیان‌ها اولین مبارزات ضداستعماری خود را کلید زدند.

گفته می‌شود روزی که میرزای شیرازی حکم حرام بودن استعمال توتون و تنباکو را صادر کرد، در تهران تا بعدازظهر مردم همه قلیان‌‌ها را شکستند و انبارهای توتون و تنباکو را به آتش کشیدند؛ حتی در یکی از شهرها، تعدادی از جوانان به خانه حاکم هجوم بردند تا او را از قلیان کشیدن منع کنند و به او گفتند: آقا میرزا فرمودند استعمال تنباکو، محاربه با امام زمان(عج) است! ما اجازه نمی‌دهیم تو به جنگ با امام زمان بروی!در کاخ شاه نیز زنان قلیان‌ها را شکستند و وقتی ناصرالدین شاه از انیس‌‌الدوله پرسید: «خانم، چرا قلیان‌‌ها را از هم جدا و جمع می‌‌کنند؟» او جواب می‌دهد: «برای آنکه قلیان حرام شده». ناصرالدین شاه روی در هم کشیده، می‌گوید: «که حرام کرده؟» انیس‌الدوله با همان حال می‌گوید: «همان کس که مرا به تو حلال کرده». شاه بعد از آن هیچ نگفت و برگشت و برای آنکه مبادا به احترامش لطمه‌ای وارد شود، بعد از آن به هیچ‌یک از نوکران خود دستور نمی‌‌داد قلیان بیاورند و در تمام دربار قلیان‌‌ها را جمع کردند.»

بارها موضوع ممنوعیت قلیان بعد از این تاریخ در کشور مطرح شده است و در دهه‌های اخیر به دلیل مسائل بهداشتی و اثرات سوء آن بر سلامتی بارها ممنوعیت‌هایی اجرا شده است اما امروز و در وضعیت کنونی رستوران باغچه‌ها در تهران سودآورترین مشتریان خود را زنان می‌دانند.

یکی از مالکین رستوران باغچه‌ها گفت: روزی نیست که ما مشتری زن نداشته باشیم. خانم‌ها با دوستان خود و یا به تنهایی به باغچه‌ها می‌آیند و قلیان سفارش می‌دهند. معمولاً در جمعشان همگی قلیان می‌کشند و ما سود خوبی از این مسئله داریم.

خشکی مغز برایند دود قلیان

اما این اظهارات در حالی است که کشیدن کامل یک قلیان، معادل حجم 100 تا 200 نخ سیگار دود تولید می‌کند، 12برابر این مقدار نیکوتین و منواکسیدکربن وارد بدن کرده و تا 20برابر دود سیگار نیز برای انسان مضر است و حتی درصد سرطان‌‌هایی از نوع حاد آن در کسانی‌ که قلیان می‌کشند، بیش از افرادی است که معتاد سیگارند و بر خلاف تصوراتی که قلیان را اعتیادآور نمی‌پندارند، این پدیده به علت بالا بودن میزان نیکوتین در خون، خاصیت اعتیادآوری دارد.

طبق پژوهش‌های دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در سال 1402 با عنوان «تعیین پیش‌بینی کننده‌های ترک قلیان در زنان شهر بندرعباس: کاربردی از تئوری رفتار برنامه‌ریزی»، استعمال قلیان در میان زنان ایرانی به میزان دو تا سه برابر بیشتر از مصرف قلیان در مقایسه با زنان سایر کشورها است.

اغلب توتون‌های قلیان بدترین نوع توتون است. علاوه بر این برای معطر کردن آن از انواع مواد شیمیایی استفاده می‌شود. سیگار و قلیان از دیدگاه طب سنتی دارای طبیعت گرم و خشک است که مصرف بیش از حد آن موجب افزایش خشکی و گرمی ‌بدن می‌شود.افزایش حرارت مغز و خشکی دماغ و خفقان قلب را به همراه دارد؛ مواد زائد ایجاد شده توسط قلیان در خون رسوب می‌کند و موجب افزایش غلظت خون می‌شود که غلظت خون خود عامل بروز بسیاری از بیماری‌هاست.

دود قلیان از طریق مخاط دهان و حنجره جذب بدن شده و اینطور نیست که بیرون دادن آن از مضررات آن ممانعت می‌کند.