اتحادیه اروپا امیدوار است که نقشه راه REPowerEU بتواند پیامدهای اقتصادی جدایی از انرژی روسیه، به‌ویژه افزایش قیمت‌ها، را تا حد امکان کاهش دهد؛ با این حال، واقعیت برای اروپا بسیار دشوار و پرهزینه است.

«رابرت فیکو»، نخست‌وزیر اسلواکی هشدار داده است که قطع کامل واردات انرژی از روسیه، تنها به دلیل شکل‌گیری «پرده آهنین جدید» میان غرب و روسیه، معنایی جز «خودکشی اقتصادی» ندارد و اسلواکی در این مسیر از «نابودی خودخواسته» خودداری خواهد کرد.

پیش از این، مجارستان نیز مخالفت شدید خود با این نقشه راه را ابراز کرده و گفته بود که این برنامه، امنیت انرژی این کشور را به خطر می‌اندازد.

فیکو در نامه‌ای که در پایان سال گذشته به اتحادیه اروپا ارسال کرد، هشدار داد که پایان یافتن توافق ترانزیت گاز میان روسیه و اوکراین، بیش از آنکه به روسیه آسیب بزند، تبعات سنگین‌تری برای اتحادیه اروپا به‌دنبال خواهد داشت.

وی تخمین زد که مصرف‌کنندگان اروپایی ممکن است با افزایش هزینه گاز سالانه ۴۰ تا ۵۰ میلیارد یورو و همچنین هزینه اضافی برق سالانه ۶۰ تا ۷۰ میلیارد یورو مواجه شوند.

علاوه بر مخالفت کشورهای عضو، شرکت‌های بزرگ انرژی اروپایی نیز نگران هستند که مقررات جدید اتحادیه اروپا ممکن است باعث اجباری شدن افشای محتوای اصلی قراردادهای آن‌ها با تأمین‌کنندگان روسی شود.

در این تحول انرژی اروپا، آمریکا حساسیت راهبردی شگفت‌آوری از خود نشان داده است. در سال ۲۰۲۴، گاز طبیعی مایع (LNG) آمریکا ۴۵ درصد از واردات اتحادیه اروپا را تشکیل داد. شرکت‌های اروپایی نیز ۳۳ قرارداد بلندمدت LNG با آمریکا امضا کرده‌اند که بیش از ۳۰ درصد آنها پس از سال ۲۰۲۲ منعقد شده و مدت قراردادها عمدتا ۲۰ سال است. این امر بازار دسترسی پایدار گاز شیل آمریکا به بازار اروپا را تضمین می‌کند.

با این حال، «دونالد ترامپ» رئیس‌ جمهور آمریکا رضایت چندانی نشان نداده و اعلام کرده است که اتحادیه اروپا تنها در صورتی می‌تواند از معافیت‌های تعرفه‌ای آمریکا بهره‌مند شود که خرید انرژی از ایالات متحده به ارزش ۳۵۰ میلیارد دلار را تضمین کند. در پس این موضع، جنگ تجاری و تعرفه‌ای قرار دارد که خود ترامپ آغازگر آن بوده است.

همان‌طور که همگان آگاه‌اند، «استیو ویتکاف» فرستاده ویژه آمریکا و «الکساندر دمیتریف» نماینده ویژه رئیس‌ جمهور روسیه در پرونده اوکراین، مذاکراتی را برگزار کرده‌اند که یکی از محورهای اصلی آن، ازسرگیری فروش گاز روسیه به اروپا بوده است.

به گفته منابع خبری، این مذاکرات شامل مشارکت سرمایه‌گذاران آمریکایی در خط لوله نورد استریم یا خرید سهام در شرکت گازپروم روسیه بوده است. همچنین، طرفین درباره خرید گاز روسیه توسط خریداران آمریکایی و فروش مجدد آن به اروپا برای کاهش مقاومت سیاسی اروپا در برابر ازسرگیری عرضه مستقیم گاز روسیه گفت‌وگو کرده‌اند.

آمریکا با ایفای نقش واسطه در ورود گاز روسیه به اروپا، می‌تواند ضمن حفظ موضع اخلاقی خود در قبال تحریم روسیه، جریان انرژی را نیز تحت کنترل گرفته و نفوذش بر اروپا را تقویت کند. در صورت تثبیت این الگو، اروپا عملاً توان چانه‌زنی بر سر قیمت‌های انرژی را از دست خواهد داد.

تصمیم اتحادیه اروپا برای تسریع جدایی از انرژی روسیه، در اصل به منظور بازیابی استقلال راهبردی بود، اما آمریکا با ورود به این مساله نوعی دیگر از وابستگی را برای اروپا ایجاد کرده است. اگر گاز روسیه توسط شرکت‌های آمریکایی به اروپا فروخته شود، اروپا نه‌تنها باید هزینه بیشتری بپردازد، بلکه با از دست دادن کنترل بر زنجیره تأمین انرژی مواجه خواهد شد. در این راستا، حق تعیین‌سرنوشت امنیت انرژی اروپا از بروکسل و مسکو به واشنگتن واگذارد می‌شود. شاید همانطور که «هلموت اشمیت»، صدراعظم سابق آلمان گفته است: «اروپا همیشه در نقاط عطف تاریخی گران‌ترین راه‌حل را انتخاب می‌کند.»