در روزهای گذشته، برخی رسانه‌های اسرائیلی سفر «تام باراک» نماینده ویژه رئیس‌جمهور آمریکا به تل‌آویو را «حساس و سرنوشت‌ساز» توصیف کرده بودند و حتی آن را حامل «پیام تهدیدآمیز» از سوی واشنگتن دانستند؛ گمانه‌زنی‌هایی که از احتمال تحمیل یک طرح از پیش آماده سخن می‌گفت؛ طرحی که همزمان سه جبهه غزه، لبنان و سوریه را در بر می‌گیرد.

با این حال، روزنامه «الاخبار» امروز (سه‌شنبه) در گزارشی نوشت که شواهد و اطلاعات درزکرده نشان می‌دهد این سفر، برخلاف این فضاسازی‌ها، ماهیتی کاملا مشورتی داشته است.

بر اساس این گزارش، نکته محوری در ارزیابی این سفر آن است که دولت ترامپ دیگر به غزه، لبنان و سوریه به‌عنوان پرونده‌هایی جدا از هم نگاه نمی‌کند. در نگاه جدید واشنگتن، این سه عرصه اجزای یک منظومه امنیتی واحد در غرب آسیا هستند که باید به‌طور همزمان و هماهنگ مدیریت شوند.

بر این اساس، هدف آمریکا صرفا دستیابی به آتش‌بس یا تسویه‌حسابی محدود در غزه نیست، بلکه بازچینی کل صحنه امنیتی منطقه به شکلی است که هم بازیگران مخالف آمریکا تضعیف شوند و هم مسیر برای توافق‌های پایدارتر هموار شود.

الاخبار می‌گوید پیشرفت در مرحله دوم آتش‌بس غزه، مهار تنش در مرزهای لبنان و جلوگیری از یک هرج‌ومرج کنترل‌نشده، و همچنین فراهم کردن بستر تسویه‌ای مطلوب میان سوریه و اسرائیل، همگی اجزای این راهبرد کلان به شمار می‌روند.

بازتعریف «خلع سلاح»؛ واقع‌گرایی به سبک ترامپ

بر اساس گزارش‌ ارائه‌شده در الاخبار، در قلب این رویکرد جدید، نوعی واقع‌گرایی آمریکایی با رنگ‌وبوی ترامپی قرار دارد. این رسانه لبنانی می‌گوید مقام‌های آمریکایی، از جمله خود تام باراک به این جمع‌بندی رسیده‌اند که خلع سلاح نظامی حماس در غزه یا حزب‌الله در لبنان، دست‌کم در شرایط فعلی، واقع‌بینانه نیست.

در نتیجه، تمرکز سیاست آمریکا از «جمع‌آوری یا نابودی سلاح» به «جلوگیری از استفاده از آن» تغییر کرده است. این مفهوم، هرچند مبهم به نظر می‌رسد، اما در عمل به معنای تکیه بر سازوکارهای بازدارندگی، نظارت و کنترل سخت‌گیرانه است؛ سازوکارهایی که توان استفاده از سلاح را محدود می‌کنند، بی‌آن‌که الزاما به خلع سلاح کامل منجر شوند.

الاخبار تصریح می‌کند که در این چارچوب، حتی خود آمریکا نیز به‌نوعی تحت فشار قرار گرفته است: واشنگتن پس از اعمال تهدیدهای حداکثری، وقتی با عدم عقب‌نشینی طرف مقابل روبه‌رو می‌شود، الزاما تهدیدهایش را اجرا نمی‌کند، بلکه نتیجه را می‌پذیرد و سیاستش را با واقعیت تطبیق می‌دهد.

گره آتش‌بس غزه

به نوشته الاخبار، این تغییر نگاه، به‌ویژه در غزه، می‌تواند به اختلاف‌نظر با تل‌آویو منجر شود، چراکه اسرائیل آغاز مرحله دوم آتش‌بس، خروج از بخش‌هایی از نوار غزه و استقرار نیروی بین‌المللی را به میزان موفقیت در خلع سلاح حماس گره زده است. در مقابل، رویکرد جدید آمریکا این دو مسیر را از هم جدا می‌کند.

نتیجه چنین شکافی آن است که اسرائیل ممکن است از خروج از مناطق تحت اشغال خود در شرق «خط زرد» خودداری کند، در حالی که بدون این خروج، امکان استقرار نیروی بین‌المللی نیز وجود ندارد. این بن‌بست، به‌گفته این روزنامه، فراتر از توان یک فرستاده ویژه است و احتمالا در دیدار نتانیاهو با مقامات ارشد آمریکایی تعیین تکلیف خواهد شد.

پرونده سوریه

در کنار غزه و لبنان، پرونده سوریه جایگاهی محوری در سفر تام باراک دارد. به گزارش الاخبار، پیام آمریکا در این زمینه روشن است: سوریه نباید از معادله منطقه‌ای حذف شود و ثبات دولت شورشیان سوریه به ریاست «ابو محمد الجولانی» برای هرگونه تسویه در آینده ضروری است.

تغییر سیاست آمریکا از «جمع‌آوری یا نابودی سلاح» حماس و حزب الله به «جلوگیری از استفاده از آن»