چین به‌زودی برای نخستین بار در بیش از سه دهه از داروها و محصولات پیشگیری از بارداری مالیات بر ارزش افزوده دریافت می‌کند. این اقدام با تلاش پکن برای ترغیب خانواده‌ها به داشتن فرزندان بیشتر پس از دهه‌ها محدود کردن اغلب خانواده‌ها به یک فرزند همسو است.

بر اساس تازه‌ترین قانون مالیات بر ارزش افزوده کشور، «داروها و محصولات پیشگیری از بارداری» از اول ژانویه از معافیت مالیاتی برخوردار نخواهند بود. محصولاتی مانند کاندوم مشمول مالیات بر ارزش افزوده ۱۳ درصدیِ معمول بر اغلب کالاها خواهند شد.

هرچند رسانه‌های دولتی این تغییر را گسترده برجسته نکرده‌اند، این موضوع در شبکه‌های اجتماعی چین ترند شده و با تمسخر همراه شده است؛ بسیاری شوخی کردند که اگر ندانند بزرگ کردن یک کودک از استفاده از کاندوم حتی با مالیات بسیار پرهزینه‌تر است باید ساده‌لوح باشند.

جدی‌تر از آن، کارشناسان نسبت به افزایش احتمالیِ بارداری‌های ناخواسته و بیماری‌های منتقله از راه جنسی به دلیل بالارفتن هزینه‌های پیشگیری از بارداری هشدار می‌دهند.

سیاست سابق «تک‌فرزندی» حزب کمونیستِ حاکم از حدود ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۵ با جریمه‌های سنگین و سایر مجازات‌ها و گاه با سقط جنین اجباری اجرا شد. در برخی موارد کودکانی که بیش از سقف به دنیا می‌آمدند از شماره شناسایی محروم می‌شدند و عملا غیرشهروند محسوب می‌شدند.

دولت در ۲۰۱۵ سقف تولد را به دو فرزند افزایش داد و وقتی جمعیت چین به اوج رسید و سپس رو به کاهش گذاشت، این سقف در ۲۰۲۱ به سه فرزند رسانده شد. پیشگیری از بارداری به‌طور فعال تشویق و دسترسی به آن آسان، حتی رایگان، بوده است.

هو لینگلینگ، مادرِ یک کودک ۵ ساله که می‌گوید مصمم است فرزند دیگری نداشته باشد، گفت: «این حرکت واقعا بی‌رحمانه است.» او افزود: «به عنوان یک معترض، در پرهیز جنسی پیشقدم می‌شوم.»

او گفت: «این همچنین خنده‌دار است، به‌ویژه در مقایسه با سقط‌های اجباری در دورانِ برنامه‌ریزی خانواده.»

در ۲۰۲۴، ۹.۵ میلیون نوزاد در چین متولد شدند که حدود یک‌سوم کمتر از ۱۴.۷ میلیون در ۲۰۱۹ است. این در حالی است که طبق طالع‌بینی چینی، ترجیحِ سنتی برای زایمان در سالِ اژدها نرخ زاد و ولد را بالاتر از معمول برده بود.

با پیشی گرفتنِ تعدادِ مرگ‌ومیر از تولدها در چین، هند در ۲۰۲۳ از آن پیشی گرفت و به پرجمعیت‌ترین کشورِ جهان تبدیل شد.

چیان سای، مدیرِ گروهِ پژوهشِ جمعیت‌شناسی در دانشگاهِ ویرجینیا در ایالات متحده، گفت: «اثر این مالیات بر تشویق به باروریِ بیشتر بسیار محدود خواهد بود. برای زوج‌هایی که نمی‌خواهند بچه داشته باشند یا نمی‌خواهند بچه بیشتری داشته باشند، مالیات ۱۳ درصدی بر ابزارهایِ پیشگیری از بارداری بعید است تصمیم‌های تولیدمثلِ آن‌ها را تحت تاثیر قرار دهد، به‌ویژه وقتی در برابرِ هزینه‌هایِ به‌مراتبِ بالاترِ بزرگ کردنِ یک کودک سنجیده شود.»

یی فوژیان، دانشمند ارشد در دانشگاهِ ویسکانسین-مدیسن در آمریکا، گفت: «وضعِ این مالیات فقط منطقی است.»

یی گفت: «آن‌ها پیش‌تر جمعیت را کنترل می‌کردند اما اکنون مردم را به بچه‌دار شدنِ بیشتر تشویق می‌کنند. این بازگشت به روش‌هایِ عادی است تا این محصولات به کالاهایِ معمولی تبدیل شوند.»

پیشگیری از بارداری و خطرِ بیماری‌هایِ مقاربتی

مانندِ اغلب جاها، مسئولیتِ اصلیِ کنترلِ بارداری در چین بر عهدهِ زنان است.

تنها ۹ درصدِ زوج‌ها از کاندوم استفاده می‌کنند، ۴۴.۲ درصد از ابزارهایِ داخل‌رحمی (آی‌یو‌دی) و ۳۰.۵ درصد از عقیم‌سازیِ زنان، سپس ۴.۷ درصد از عقیم‌سازیِ مردان استفاده می‌کنند. بقیه از قرص یا روش‌هایِ دیگر بهره می‌گیرند. این ارقام بر اساسِ پژوهشی است که بنیادِ بیل و ملیندا گیتس در ۲۰۲۲ منتشر کرد.

با توجه به رویکردِ دیرینه و مداخله‌گرانهِ مقام‌ها در زندگی و بدن‌هایِ مردم، برخی زنان از تلاشِ دوباره برای تاثیرگذاری بر انتخاب‌هایِ شخصی‌شان دربارهِ فرزندآوری آزرده شده‌اند.

زو شوان، معلمِ ۳۲ ساله در پینگ‌شیانگ در استانِ جنوبیِ جیانگشیِ چین، گفت: «این یک تاکتیکِ انضباطی است، مدیریت بر بدنِ زنان و میلِ جنسیِ من.»

هیچ دادهِ رسمی دربارهِ ابعادِ مصرفِ سالانهِ کاندوم در چین وجود ندارد و برآوردها متفاوت است. یک گزارشِ منتشرشده از سویِ ایندکس‌باکس، پلتفرمِ بین‌المللیِ هوشِ بازار، اعلام کرد چین در ۲۰۲۰ به میزانِ ۵.۴ میلیارد عدد کاندوم مصرف کرده است که یازدهمین سالِ پیاپیِ افزایش را نشان می‌دهد.

کارشناسان ابرازِ نگرانی کرده‌اند که کاهشِ استفاده از کاندوم می‌تواند خطراتِ بهداشتِ عمومی را افزایش دهد.

سای گفت: «قیمت‌هایِ بالاتر ممکن است دسترسی به ابزارهایِ پیشگیری از بارداری را در میانِ اقشارِ کم‌برخوردار کاهش دهد و بالقوه به افزایشِ بارداری‌هایِ ناخواسته و عفونت‌هایِ منتقله از راهِ جنسی منجر شود.»

او افزود: «این پیامدها به نوبهِ خود می‌تواند به سقط‌هایِ بیشتر و هزینه‌هایِ بالاترِ خدماتِ درمانی بینجامد.»

چین یکی از بالاترین شمارهایِ سقطِ جنین در جهان را دارد؛ طبقِ کمیسیونِ ملیِ بهداشت، در سال‌هایِ ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۱ سالانه ۹ تا ۱۰ میلیون مورد. کارشناسان می‌گویند رقمِ واقعی ممکن است بالاتر باشد زیرا برخی برای درمان به کلینیک‌هایِ زیرزمینی مراجعه می‌کنند.

چین در ۲۰۲۲ انتشارِ آمارِ سقطِ جنین را متوقف کرد.

عفونت‌هایِ منتقله از راهِ جنسی نیز رو به افزایش بوده‌اند، با وجودِ کاهش در سال‌هایِ همه‌گیریِ کووید-۱۹. بر اساسِ داده‌هایِ ادارهِ ملیِ کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها، در ۲۰۲۴ بیش از ۱۰۰ هزار بیمارِ مبتلا به سوزاک و ۶۷۰ هزار بیمارِ مبتلا به سفلیس ثبت شده‌اند.

شمارِ بیمارانِ مبتلا به ایدز و عفونت‌هایِ اچ‌آی‌وی نیز افزایش یافته است، به‌ویژه در میانِ سالمندانِ چینی، و در ۲۰۲۴ به حدودِ ۱.۴ میلیون نفر رسیده است.

چین «مالیات کاندوم» وضع‌ کرد/ نگرانی از افزایش احتمالی بارداری‌های ناخواسته و بیماری‌های مقاربتی به‌دلیل افزایش هزینه‌های وسایل پیشگیری از بارداری