مسئله کمبود پزشک متخصص و آشفتگی در رشته‌های تخصص پزشکی همچنان از چالش‌های جدی پزشکی و البته حوزه درمان و سلامت کشور به ویژه در مناطق خارج از مراکز استان هاست.

به طور مشخص، روند گرایش به برخی تخصص‌های پزشکی در کشور، به وضعیت نگران کننده رسیده است، مثل رزیدنت اطفال که صندلی‌های آن در دانشگاه‌های علوم پزشکی، خالی می‌ماند و این موضوع یک هشدار برای آینده نظام سلامت است.

در این میان کارشناسان هشدار داده‌اند که در سال‌های نه چندان دور، شاید والدین مجبور شوند نوزاد یا کودک خود را برای ویزیت، نزد پزشکان غیرمرتبط با رشته‌های کودکان ببرند.

​​​​​​​محمد رئیس زاده، رئیس‌کل سازمان نظام پزشکی با تأکید بر نقش بنیادی متخصصان کودکان در سلامت نسل آینده، نسبت به کمبود شدید رزیدنت اطفال، ارزش‌گذاری غلط تعرفه‌ها و کاهش انگیزه پزشکان برای ورود به این رشته هشدار داده و گفته است: رشته اطفال یکی از بنیادی‌ترین رشته‌های تخصصی پزشکی است، زیرا سلامت نسل آینده کاملاً وابسته به کیفیت خدمات این گروه است؛ اما متأسفانه امروز این رشته با چالش‌های جدی مواجه است.

رئیس‌زاده با اشاره به این که بخش اصلی درآمد متخصصان اطفال از طریق ویزیت تأمین می‌شود، گفت: تعرفه ویزیت در کشور ما یکی از ضعیف‌ترین بخش‌های نظام سلامت است. ارزش واقعی ویزیت در دهه ۶۰ بسیار بالاتر از امروز بوده و اکنون تقریباً می‌توان گفت صد درصد از قیمت واقعی ویزیت عقب مانده‌ایم.

وی ضمن هشدار نسبت به کاهش شدید متقاضیان ورود به رشته اطفال، اظهار کرد: امروز بیش از ۷۰ درصد ظرفیت رزیدنتی اطفال خالی مانده و این موضوع، زنگ خطر جدی برای آینده سلامت کشور است. اگر امروز تعرفه و شرایط کاری متخصصان کودکان را اصلاح نکنیم، در سال‌های آینده با کمبود شدید پزشک اطفال مواجه خواهیم شد.

آینده رشته اطفال وارد «اَبربحران» شده است

علی ربانی، رئیس انجمن پزشکان کودکان ایران با هشدار نسبت به اُفت شدید تقاضا برای رشته اطفال گفته است: آینده طب کودکان در کشور با «اَبربحران» مواجه است.

وی تأکید کرد: کاهش شدید رزیدنت اطفال، تعرفه‌های غیرواقعی، رفتار نامناسب ساختارهای حاکمیتی با پزشکان و طفره رفتن بیمه‌ها از پرداخت‌های واقعی، سلامت نسل‌های آینده را در معرض تهدید قرار داده است.

ربانی با ابراز نگرانی جدی نسبت به شرایط فعلی حوزه اطفال گفت: امروز رشته اطفال در آستانه یک «اَبربحران» قرار دارد. میزان اقبال به این رشته به حدی کاهش یافته که در دومین مرکز مهم آموزشی کشور، از ۶۰ ظرفیت رزیدنتی تنها سه نفر پذیرفته شده‌اند. این آمار زنگ خطری بزرگ برای آینده سلامت کودکان ایران است.

ماجرای یک تناقض

وی افزود: در شرایطی که حاکمیت بر موضوع فرزندآوری و جمعیت جوان تأکید دارد، مشخص نیست در سال‌های آینده قرار است سلامت این نسل توسط چه کسانی تأمین شود. پزشکان اطفال ما در تأمین حداقل معیشت خود دچار مشکل هستند و این سرخوردگی باعث کاهش انگیزه و خروج نیروهای متخصص از این حوزه شده است.

ربانی، به سه عامل اصلی در ایجاد این بحران اشاره کرد و گفت: رفتار نامناسب ساختارهای حاکمیتی با جامعه پزشکی به ویژه پزشکان اطفال، طفره رفتن بیمه‌ها از پرداخت حق‌الزحمه واقعی خدمات و تعرفه‌های بسیار پایین و غیرواقعی که هیچ تناسبی با هزینه تمام‌شده خدمات پزشکی ندارد.

وی با اشاره به مصوبه قانونی مجلس درباره لزوم تعیین تعرفه بر اساس قیمت تمام‌شده خدمات، ادامه داد: محاسبات رسمی نشان می‌دهد تعرفه واقعی یک پزشک عمومی بدون احتساب سود، حدود یک میلیون و ۳۹۰ هزار تومان است. بدیهی است تعرفه یک متخصص اطفال باید بالاتر باشد. اما امروز تعرفه‌های موجود چند برابر کمتر از این عدد است. نتیجه این اختلاف، فشار سنگین و فرساینده‌ای است که بر دوش پزشکان اطفال قرار دارد.

خروج از چرخه پزشکی

وی افزود: پزشکان باتجربه ما یکی پس از دیگری از چرخه درمان خارج می‌شوند. رزیدنت‌های تازه‌نفس ما حتی قادر به تأمین هزینه‌های اولیه زندگی و گذراندن دوره آموزشی نیستند. هیچ نظام سلامت پایداری با این شرایط دوام نمی‌آورد.

ربانی با انتقاد از برخی سیاست‌های دستوری و تعهدات اجباری گفت: کدام صنف را مجبور می‌کنند بعد از پایان تحصیل، برای بیمه‌ها ساعتی کار کند تا اجازه فعالیت در مراکز استان را داشته باشد. این نوع برخوردها با اصول عدالت و شأن حرفه پزشکی سازگار نیست و نتیجه‌ای جز فرسایش نیروهای متخصص ندارد.

وی با بیان این که هنوز برای نجات رشته اطفال دیر نشده است، گفت: اگر حاکمیت، بیمه‌ها و سیاست‌گذاران فوراً برای واقعی‌سازی تعرفه‌ها، اصلاح پرداخت‌ها و حمایت از پزشکان اطفال اقدام نکنند، بحران فعلی به مرحله‌ای غیرقابل بازگشت خواهد رسید. سلامت کودکان و آینده جامعه وابسته به تصمیماتی است که امروز گرفته می‌شود.

به نظر می‌رسد اگر با همین شرایط پیش برویم، در آینده‌ای نه چندان دور شاهد نوبت‌های طولانی مدت برای ویزیت کودکان در مطب پزشکان اطفال خواهیم بود. زیرا در حال حاضر نیز شاهد سفرهای درمانی از اقصی نقاط کشور به پایتخت، برای درمان کودکان هستیم. بنابراین، اگر با کمبود متخصص اطفال مواجه شویم، یا باید پزشک اطفال وارد کنیم یا این که شاهد طولانی شدن نوبت‌های ویزیت و درمان کودکان خواهیم بود که می‌تواند یک چالش جدی برای نظام سلامت کشور باشد.

پزشکی اطفال در ابربحران