همبستگی میان «نرخ تورم خوراکی» و «رشد پول» از ابتدای سال۱۴۰۱ تا خرداد سال جاری به ۰.۹۱ رسیده، حال آنکه این رقم از سال۱۳۹۱ تا پایان ۱۴۰۰ به میزان ۰.۵۲ بوده است.

بررسی‌های آماری نشان می‌دهد که همبستگی میان جزء تورم‌زای نقدینگی با تورم خوراکی به شکل قابل‌توجهی افزایش یافته است. این موضوع تایید می‌کند که رشد پول ناشی از تغییر انتظارات تورمی اثر آنی خود را در تورم خوراکی‌ها تخلیه می‌کند و منشأ بالا رفتن هزینه‌های سفره خانوار می‌شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد طی سال‌های اخیر همبستگی میان رشد پول و نرخ تورم کالاهای خوراکی نسبت به گذشته افزایش یافته است.

افزایش انتظارات تورمی می‌تواند موجب افزایش همراهی رشد پول و تورم کالاهای ضروری همچون خوراکی‌ها باشد. در صورت افزایش انتظارات تورمی، افراد برای جلوگیری از بی‌ارزش شدن پول، تقاضای خود را برای کالاهای خوراکی قابل نگهداری افزایش می‌دهند، که این موضوع باعث رشد نرخ تورم خوراکی می‌شود.

این موضوع نشان می‌دهد افزایش قیمت کالاهای خوراکی یکی از مهم‌ترین مقاصد افزایش انتظارات تورمی در اقتصاد ایران است. بررسی‌ها نشان می‌دهد که رابطه تنگاتنگی میان افزایش حجم پول در اقتصاد و جهش قیمت‌ها، به ویژه در بخش خوراکی‌ها، وجود دارد.

همبستگی بالای تورم نقطه به نقطه کالاهای خوراکی و نرخ نقطه به نقطه پول به معنای آن است که با افزایش رشد پول در اقتصاد ایران، معمولا با فاصله زمانی کوتاهی، تورم کالاهای خوراکی افزایش می‌یابد.

وقتی رشد پول در اقتصاد زیاد می‌شود، یعنی مردم پول نقد بیشتری در دست دارند، سعی در زودتر خرج کردن پول خود برای مایحتاج ضروری زندگی می‌کنند. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که افراد انتظار افزایش قیمت‌ها را دارند و نمی‌خواهند پولشان بی‌ارزش شود، در نتیجه تقاضا برای کالاهای ضروری بالا می‌رود و قیمت آنها سریع‌تر افزایش پیدا می‌کند.

همبستگی رشد پول و تورم خوراکی از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا خرداد سال جاری به بیش از ۰.۹۱ رسیده است، در حالی که از سال ۱۳۹۱ تا پایان ۱۴۰۰ معادل ۰.۵۲ بوده است. بر اساس طبقه‌بندی بانک مرکزی، پول به معنای اسکناس و سپرده‌های دیداری است که اثرگذاری زیادی بر تورم دارد. نسبت پول به شبه‌پول به عنوان نماگر انتظارات تورمی، در حال حاضر در سطوحی بالاتر از میانگین بلندمدت قرار دارد.

ردپای پول زیاد در تورم بالای خوراکی ها