این دستگاه به جای استفاده از پیستون‌های رفت و برگشتی، از دو روتور مارپیچی استفاده می‌کند که با چرخش در خلاف جهت یکدیگر، هوا را مکش کرده و سپس با کاهش حجم محفظه‌ها، آن را متراکم می‌سازند. کمپرسور اسکرو به دلیل راندمان بالا، صدای کم و طول عمر زیاد، در صنایع مختلف از جمله خودروسازی، پتروشیمی، معدن و صنایع غذایی کاربرد گسترده‌ای دارد. استفاده از این کمپرسورها علاوه بر صرفه‌جویی در انرژی، باعث کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری نیز می‌شود و گزینه‌ای ایده‌آل برای مصارف صنعتی محسوب می‌گردد.

تعریف کمپرسور اسکرو

کمپرسور اسکرو نوعی کمپرسور روتاری است که اساس کار آن بر پایه جابجایی مثبت استوار است. در کمپرسور اسکرو ، فرآیند فشرده‌سازی هوا توسط دو روتور مارپیچی که به طور دقیق و هماهنگ درون محفظه قرار گرفته‌اند انجام می‌شود. این روتورها شامل یک روتور نر با دندانه‌های محدب و یک روتور ماده با شیارهای مقعر هستند که بدون تماس مستقیم مکانیکی، اما با کمترین فاصله ممکن در خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند. هنگام چرخش روتورها، هوا از سمت ورودی مکش شده و در فضای بین شیارهای دو روتور به دام می‌افتد. با ادامه چرخش، این فضا کوچک‌تر می‌شود و فشار هوا افزایش می‌یابد تا در نهایت هوای فشرده با فشار مورد نظر از سمت خروجی خارج شود.

کمپرسورهای اسکرو به دو دسته کلی روغنی و بدون روغن تقسیم می‌شوند. در نوع روغنی، روغن به منظور روانکاری، خنک‌کاری و آب‌بندی بین روتورها تزریق می‌شود. در مدل بدون روغن نیز از فناوری‌های خاصی برای جلوگیری از افزایش دما استفاده می‌گردد. این کمپرسورها به دلیل طراحی ساده، استهلاک کم، صدای پایین و توانایی تولید مداوم هوا، نسبت به کمپرسورهای پیستونی برتری دارند.

اهمیت استفاده از کمپرسور اسکرو

استفاده از کمپرسور اسکرو برای بسیاری از صنایع حیاتی است، زیرا تأمین جریان مداوم و بدون وقفه هوای فشرده، نقش مهمی در بهبود راندمان خطوط تولید دارد. یکی از مهم‌ترین مزایای این دستگاه، کاهش مصرف انرژی است؛ چرا که فرآیند فشرده‌سازی در آن به صورت پیوسته انجام می‌شود و از افت و خیزهای فشار جلوگیری می‌کند. این ویژگی باعث می‌شود طول عمر تجهیزات مصرف‌کننده هوای فشرده نیز افزایش یابد.

کمپرسور اسکرو در مقایسه با کمپرسورهای پیستونی، صدای کمتری تولید می‌کند و همین امر سبب می‌شود محیط کار آرام‌تر و ایمن‌تر باشد. از سوی دیگر، نگهداری آسان و نیاز کمتر به سرویس‌های پرهزینه، این دستگاه را به گزینه‌ای اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه تبدیل می‌کند. در صنایع حساس مانند داروسازی، غذایی و پزشکی نیز استفاده از مدل‌های بدون روغن اهمیت زیادی دارد، زیرا کیفیت هوای فشرده خروجی، تضمین‌کننده سلامت و ایمنی محصولات نهایی است.

اجزا و نحوه کارکرد کمپرسور اسکرو

کمپرسور اسکرو از اجزای متعددی تشکیل شده است که هرکدام نقش مهمی در فرآیند فشرده‌سازی و عملکرد پایدار دستگاه ایفا می‌کنند:

۱. فیلتر هوا

هوای ورودی قبل از ورود به ایرند، از یک فیلتر هوا عبور می‌کند. این فیلتر ذرات گرد و غبار و آلودگی‌ها را حذف کرده و مانع از آسیب به روتورها و بلبرینگ‌ها می‌شود. وجود هوای تمیز تضمین‌کننده عمر بیشتر دستگاه است.

۲. آنلودر (کنترل‌کننده ورودی هوا)

این شیر وظیفه کنترل ورود هوا به ایرند را دارد. هنگامی که فشار مخزن به حد تعیین‌شده برسد، آنلودر بسته شده و مکش متوقف می‌شود. در این حالت موتور همچنان فعال است، اما هوای جدید وارد سیستم نمی‌شود.

۳. ایرند (واحد هواساز مارپیچی)

اصلی‌ترین بخش کمپرسور است که شامل دو روتور مارپیچی می‌باشد. هنگام ورود هوا، این روتورها با چرخش در خلاف جهت یکدیگر باعث کاهش حجم محفظه و افزایش فشار هوا می‌شوند. در مدل‌های روغنی، روغن به ایرند تزریق می‌شود تا عمل روانکاری و خنک‌کاری انجام گیرد.

۴. مخزن سپراتور (جداکننده روغن از هوا)

در کمپرسورهای روغنی، مخلوط هوا و روغن پس از خروج از ایرند وارد این مخزن می‌شود. روغن به‌وسیله نیروی گریز از مرکز جدا شده و مجدداً به چرخه بازمی‌گردد، در حالی که هوای فشرده به مرحله خنک‌سازی هدایت می‌شود.

۵. رادیاتور (خنک‌کننده هوا و روغن)

هوای فشرده خروجی دمای بالایی دارد (حدود ۸۰ درجه سانتی‌گراد). رادیاتور این دما را به حدود ۲۵ تا ۴۰ درجه کاهش می‌دهد. در عین حال، روغن نیز در بخشی دیگر از رادیاتور خنک شده و دوباره به ایرند برمی‌گردد.

۶. شیر خروجی و مخزن ذخیره

در پایان، هوای فشرده خنک و آماده، از طریق شیر خروجی به مخزن ذخیره یا خطوط مصرف‌کننده منتقل می‌شود. این فرآیند به صورت پیوسته انجام شده و هوای یکنواخت و مطمئن در اختیار صنایع قرار می‌گیرد.

عملکرد کمپرسور اسکرو و معرفی کامل آن

کمپرسور اسکرو یا کمپرسور پیچی، یکی از پرکاربردترین تجهیزات صنعتی برای تأمین هوای فشرده به شمار می‌آید. این دستگاه به دلیل ساختار خاص و مکانیزم پیشرفته خود توانسته جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف پیدا کند. بر خلاف کمپرسورهای پیستونی که عملکردی ضربانی دارند، کمپرسور اسکرو با استفاده از روتورهای مارپیچی، فرآیند تراکم را به صورت پیوسته انجام می‌دهد. همین ویژگی موجب تولید هوای یکنواخت، کاهش استهلاک قطعات و افزایش راندمان کلی سیستم می‌شود.

شرکت‌هایی نظیر فرافن هوا، تامین کننده داخلی این تجهیزات هستند و دو مدل اصلی کمپرسور اسکرو یعنی روغنی (Oil Injected) و بدون روغن (Oil Free) را عرضه می‌کنند. هر دو مدل از نظر اصول کار شباهت زیادی دارند، اما تفاوت‌هایی در جزئیات فنی و کاربردی آن‌ها وجود دارد.

انتخاب بهترین کمپرسور اسکرو

انتخاب درست کمپرسور اسکرو موضوعی است که می‌تواند تأثیر مستقیمی بر راندمان خطوط تولید، هزینه‌های انرژی و عمر تجهیزات داشته باشد. هنگام خرید این دستگاه، در قدم اول باید نیاز واقعی صنعت یا کارگاه بررسی شود. ظرفیت مورد انتظار، فشار کاری مورد نیاز و میزان مصرف مداوم هوا از مهم‌ترین شاخص‌هایی هستند که باید به دقت محاسبه شوند. انتخاب دستگاهی با ظرفیت کمتر از نیاز، موجب افت فشار و کاهش بهره‌وری می‌شود و برعکس، ظرفیت بیش از حد باعث افزایش هزینه خرید و مصرف انرژی خواهد شد.

نکته دیگر نوع کمپرسور است. اگر فرآیند تولید در حوزه‌هایی مانند صنایع غذایی، دارویی یا پزشکی انجام می‌شود، مدل بدون روغن گزینه مناسب‌تری خواهد بود، زیرا کیفیت هوای فشرده در این بخش‌ها اهمیت حیاتی دارد. در مقابل، برای صنایعی که وجود روغن در هوا مشکلی ایجاد نمی‌کند، مانند صنایع فلزی یا معدنی، استفاده از مدل روغنی به‌صرفه‌تر است.

کیفیت قطعات داخلی نیز اهمیت زیادی دارد. ایرند، فیلترها، یاتاقان‌ها و الکتروموتور جزو بخش‌هایی هستند که مستقیماً روی عملکرد دستگاه اثر می‌گذارند. کمپرسورهایی که از ایرندهای ساخت اروپا استفاده می‌کنند معمولاً صدای کمتری دارند و طول عمر بالاتری ارائه می‌دهند. علاوه بر این، وجود سیستم‌های کنترلی پیشرفته مانند اینورتر، امکان مدیریت هوشمند مصرف انرژی را فراهم کرده و در کاهش هزینه‌های برق نقش مؤثری دارد.

سخن آخر

در نهایت می‌توان گفت که این نوع کمپرسور به دلیل کارایی بالا، دوام مناسب و توانایی تأمین هوای فشرده یکنواخت، یکی از بهترین انتخاب‌ها برای صنایع مختلف به شمار می‌رود. انتخاب درست میان مدل روغنی و بدون روغن، بستگی به حساسیت فرآیند و نیاز هر صنعت دارد. برای دریافت اطلاعات کامل‌تر، بررسی جزئیات فنی و مشاوره تخصصی می‌توانید به شرکت فرافن هوا مراجعه کنید.