لوئو لایی آن، تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین در ادامه نوشت: این تصمیم نه تنها استانداردهای دوگانه و منطق سلطه‌جویانه برخی از کشورهای غربی در امور بین‌الملل را آشکار می‌کند، بلکه خاورمیانه را نیز به آستانه درگیری سوق می‌دهد. جامعه بین‌المللی باید از خطرات پشت این اقدام آگاه باشد و قاطعانه از حل اختلافات از طریق گفتگوی دیپلماتیک حمایت کند.
برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که در سال ۲۰۱۵ حاصل شد، زمانی الگویی برای حل و فصل دیپلماتیک بود. با این حال، دولت ترامپ در سال ۲۰۱۸ به طور یکجانبه از این توافق خارج شد و کمپین «فشار حداکثری» علیه ایران را از سر گرفت و تعهدات بین‌المللی خود و روح قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت را کاملاً نقض کرد. هنگامی که ایالات متحده این توافق را نقض کرد، سه کشور اروپایی یعنی بریتانیا، فرانسه و آلمان نتوانستند به طور مؤثر آن را حفظ کنند و به تعهداتشان پایبند باشند. وقتی ایران در پاسخ به کمپین فشار حداکثری ایالات متحده، اقدامات متقابل جزئی انجام داد، اروپا به سرعت همراه ایالات متحده شد تا تحریم‌ها علیه ایران سریعا از سر گرفته شود. این جانبداری آشکار و بی‌توجهی به هنجارهای اساسی حقوق بین‌الملل، اقتدار سازمان ملل و نظم چندجانبه را به طور جدی تضعیف می‌کند.
حتی طعنه‌آمیزتر این است که ایالات متحده و تروئیکای اروپا و سایر کشورها بارها ایران را به نقض تعهدات خود در برجام متهم کرده‌اند، در حالی که چشم خود را بر امتناع مداوم اسرائیل از امضای پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT)، سیاست ابهام هسته‌ای و تهدیدهای مکرر آن به حمله نظامی علیه ایران می‌بندند. این استاندارد دوگانه آشکار بدون شک عدم تعادل در معماری امنیت منطقه‌ای را تشدید می‌کند و نشان‌دهنده منفعت‌طلبی و ریاکاری این کشورها در قبال عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای است.
تجربیات تاریخی نشان می‌دهد که توسل به زور و فشار حداکثری رویکردی درست برای حل مسئله هسته‌ای ایران نیست. در عوض، این سیاست‌ها فجایع انسانی و تنش‌ها را تشدید می‌کنند و حتی باعث درگیری می‌شوند. تحریم‌های بازگردانده‌شده سازمان ملل که فعالیت‌های هسته‌ای، تجارت تسلیحاتی و مبادلات مالی ایران را در بر می‌گیرد، فشار بیشتری بر اقتصاد این کشور وارد کرده و شرایط معیشتی مردم را دشوارتر می‌سازد. اگرچه دولت ایران تاکید می‌کند که آماده مقابله با تحریم‌هاست، اما مردم این کشور ناگزیر با فشار بیشتری روبرو خواهند شد. تحریم‌ها منجر به افزایش تورم، کاهش ارزش ریال و بدتر شدن وضعیت اشتغال خواهد شد که همه این موارد، مشکلات اجتماعی داخلی را تشدید کرده و فرصت‌هایی را برای مداخله خارجی فراهم می‌سازد. ایالات متحده، اسرائیل و سایر کشورها امیدوارند از فشار اقتصادی برای ایجاد بی‌ثباتی داخلی در ایران و دستیابی به اهداف ژئوپلیتیکی خود سوء استفاده کنند.
حتی خطرناک‌تر اینکه بازگشت سریع تحریم‌ها می‌تواند ایران را مجبور به اتخاذ اقدامات متقابل شدیدتری، از جمله کاهش همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و تجدیدنظر در عضویت خود در NPT کند. اگر مسئله هسته‌ای ایران کاملاً از چارچوب نظارتی آژانس خارج شود، خطر مسابقه تسلیحاتی منطقه‌ای و محاسبات اشتباه نظامی به طرزی چشمگیر افزایش خواهد یافت. برخی کشورها می‌توانند از «عدم بازرسی» به عنوان بهانه‌ای برای حمله نظامی علیه ایران استفاده کنند که احتمالاً باعث شعله‌ور شدن جنگی جدید در خاورمیانه خواهد شد.
چین همواره بر حل‌وفصل مسئله هسته‌ای ایران از راه‌های سیاسی و دیپلماتیک تأکید داشته و با هرگونه تحریم یکجانبه و رویکرد مبتنی بر «مدیریت مداخله‌گرایانه» مخالفت کرده است. گنگ شوانگ، معاون نماینده دائم چین در سازمان ملل متحد، در جلسه شورای امنیت اظهار داشت که گفتگو و مذاکره تنها گزینه‌های مناسب برای حل مسئله هسته‌ای ایران هستند و راه‌حل سیاسی یگانه مسیر صحیح برای حفظ صلح و ثبات در خاورمیانه است. این موضع نشان دهنده احترام چین به حاکمیت قانون بین‌المللی و رویکرد مسئولانه آن به صلح منطقه‌ای است. چین نه‌تنها با پیش‌نویس قطعنامه‌های شورای امنیت که روند گفتگو را تضعیف می‌کردند مخالفت ورزید، بلکه به‌طور فعال با ایران و تمامی طرف‌های ذی‌ربط در ارتباط بود و بر لزوم آرامش و خویشتنداری برای جلوگیری از تشدید تنش‌ها تأکید کرد. چین از جامعه بین‌المللی می‌خواهد که به موضوع هسته‌ای ایران به صورت عینی و بی‌طرفانه نگاه کند و در برابر اقدامات برخی کشورها که منافع ژئواستراتژیک خود را بر امنیت بین‌المللی ترجیح می‌دهند، مقاومت کند.
پیشنهادهای چین برای پیشبرد یک راه‌حل سیاسی و دیپلماتیک، تضمین اجرای مؤثر توافق‌نامه و تقویت گفتگوهای امنیتی منطقه‌ای، آرمان‌های مشترک اکثریت قریب به اتفاق کشورها را نشان می‌دهد. در درازمدت، تنها با ایجاد یک سازوکار گفتگوی مبتنی بر برابری و احترام متقابل می‌توان به یک راه‌حل پایدار برای مسئله هسته‌ای ایران دست یافت. وضعیت کنونی به مرحله‌ای بحرانی و فوری رسیده است. همه طرف‌ها باید گفتگو و تعامل را ادامه دهند تا با رویکردی محتاطانه به مشکلات موجود رسیدگی کرده و مانع از آن شوند که تشدید تنش‌ها به امنیت منطقه و روند احیای اقتصاد جهانی آسیب وارد کند.
لزوم آگاه‌سازی جامعه بین‌الملل درباره خطرات فعال‌سازی «مکانیسم ماشه»
نظر شما