این کشورها دارای طولانی‌ترین تاریخ‌های ثبت‌شده‌اند و شاهد ظهور و سقوط امپراتوری‌ها و تحول جوامع بوده‌اند. میراث غنی آن‌ها هویت ملی را به شکلی عمیق شکل داده و بر فرهنگ جهانی، دیپلماسی و تجارت اثرگذار بوده است.

وقتی از «قدیمی‌ترین کشورها» سخن می‌گوییم، منظور ملت‌هایی است با طولانی‌ترین تاریخ‌های مکتوب، جایی که فرهنگ، سیاست و جامعه در طول سده‌ها و حتی هزاره‌ها تکامل یافته‌اند. این کشورها شاهد ظهور و سقوط امپراتوری‌ها، دگرگونی حکومت‌ها و تحول جوامع بوده‌اند و اثری ماندگار بر جهان مدرن گذاشته‌اند. در سال ۲۰۲۵، چندین کشور به خاطر قدمت چشمگیر و تداوم تاریخی‌شان شاخص هستند.

روزنامه تایمز هندوستان به نقل از پایگاه خبری «مرور جمعیت جهان-قدیمی‌ترین کشورها در سال ۲۰۲۵» (World Population Review Oldest Countries 2025) این رده‌بندی را منتشر کرده است.

۱- ایران (۳۲۰۰ پیش از میلاد)

ریتون ایرانی - سده هفتم پیش از میلاد Wikipedia

ایران که در گذشته با نام پارس شناخته می‌شد، یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های پیوسته جهان است. میراث فرهنگی غنی آن شامل معماری باشکوه، پیشرفت‌های اولیه در ریاضیات و نجوم، و ایجاد یکی از نخستین حکومت‌های بوروکراتیک بود. نفوذ ایران از طریق امپراتوری‌هایی چون هخامنشی و ساسانی در سراسر خاورمیانه گسترش یافت و میراثی ماندگار در هنر، زبان و شیوه‌های حکومتی به جا گذاشت.

- مصر (۳۱۰۰ پیش از میلاد)

اهرام مصر AP

مصر باستان به خاطر فرعون‌ها، اهرام عظیم، معابد و خط هیروگلیف مشهور است. این کشور که یکی از نخستین تمدن‌های جهان است، در کنار رود نیل، کشاورزی، ریاضیات و پزشکی را توسعه داد و بر فرهنگ‌های همسایه اثر گذاشت. میراثی جاودان در هنر، معماری و آیین‌های مذهبی از مصر به جا مانده است.

۳- ویتنام (۲۸۷۹ پیش از میلاد)

بقایای قلعه باستانی در ویتنام - هانوی RICHARD VOGEL/AP

ویتنام تاریخی طولانی دارد که با سلسله‌های اولیه، تمدن رودخانه سرخ و تبادلات فرهنگی با چین و آسیای جنوب شرقی شناخته می‌شود. سنت‌های آن شامل فلسفه کنفوسیوسی، ادبیات غنی و هنرهای منحصربه‌فرد است که همچنان جامعه و هویت مدرن ویتنام را شکل می‌دهند.

۴- ارمنستان (۲۴۹۲ پیش از میلاد)

کاوش‌ها در دوین، پایتخت باستانی ارمنستان- ۱۹۶۴ AP Photo

ارمنستان یکی از نخستین کشورهای مسیحی جهان است که در سال ۳۰۱ میلادی مسیحیت را پذیرفت. تاریخ آن آکنده از پادشاهی‌های کهن، صومعه‌ها و سنت‌های غنی در هنر، موسیقی و ادبیات است. الفبای ارمنی که در قرن پنجم ایجاد شد، هنوز هم مورد استفاده است و هویت فرهنگی منحصربه‌فرد این ملت را حفظ کرده است.

۵- کره شمالی (۲۳۳۳ پیش از میلاد)

دروازهٔ قدیمی شهر کائه‌سونگ - کره شمالی Wikipedia

کره شمالی ریشه‌های خود را به پادشاهی افسانه‌ای «گوجوسئون» که به دست دانگون بنیان‌گذاری شد، بازمی‌گرداند. پادشاهی‌های باستانی کره به دلیل نظام‌های حکومتی، فلزکاری و آموزش مبتنی بر کنفوسیوسی شناخته می‌شدند. این سنت‌ها پایه‌گذار دستاوردهای فرهنگی، فناورانه و فلسفی کره شدند.

۶- چین (۲۰۷۰ پیش از میلاد)

باستان‌شناسان در حال مرمت یک سرباز سفالی شکسته در محوطه شماره ۱ موزه شی‌آن چین AP Photo

چین خاستگاه یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های پیوسته جهان است که با سلسله «شیا» آغاز شد. نوآوری‌هایی چون کاغذسازی، قطب‌نما، باروت و چاپ از چین برخاست. فلسفه، ادبیات و حکومت چینی بخش بزرگی از شرق آسیا را تحت تأثیر قرار داده و همچنان بر فرهنگ و تجارت جهانی اثرگذار است.

۷- هند (۲۰۰۰ پیش از میلاد)

عمارت باستانی تاج‌محل در هند AP Photo

تمدن باستانی دره سند در هند، پیشگام در شهرسازی، تجارت و خط ابتدایی بود. در طول هزاره‌ها، هند زبان‌ها، ادیان و آیین‌های فرهنگی گوناگونی پروراند، از جمله هندوئیسم، بودیسم و جینیسم. دستاوردهای هند در ریاضیات، علوم و فلسفه نیز همچنان تأثیری جهانی دارند.

۸- گرجستان (۱۳۰۰ پیش از میلاد)

کلیسای گلاتی گرجستان Herbert Frank/Creative CommonsAttribution 4.0 International (CC BY 4.0); https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/

گرجستان، در منطقه قفقاز، محل پادشاهی‌های اولیه‌ای چون کولخیس و ایبریا بود. این کشور به سنت شراب‌سازی، دژهای کهن و میراث فرهنگی غنی خود معروف است. گرجستان به‌عنوان چهارراهی میان اروپا و آسیا نقشی مهم در تاریخ ایفا کرد و بر تجارت و تبادل فرهنگی تأثیر گذاشت.

۹- اسرائیل (۱۳۰۰ پیش از میلاد)

بخشی از دیوار ندبه و گنبد صخره در بیت‌المقدس - اسرائیل AP Photo

تاریخ اسرائیل پیوندی عمیق با رویدادهای کتاب مقدس، پادشاهی‌های کهنی چون اسرائیل و یهودا و نقش آن به‌عنوان گهواره ادیان توحیدی دارد. محوطه‌های باستانی، سنت‌های مذهبی و نظام‌های حکومتی آن همچنان دارای اهمیت فرهنگی و معنوی در سطح جهان هستند.

10- سودان (۱۰۷۰ پیش از میلاد)

اهرام ساخته شده در دوره نوبی‌ها - سودان Wikipedia

پادشاهی‌های نوبی در سودان از تمدن‌های پیشرفته بودند که با مصر دادوستد می‌کردند و معماری عظیمی، از جمله هرم‌های «مِروه»، بنا کردند. تاریخ غنی سودان شامل مشارکت در فرهنگ، دین و حکومت اولیه آفریقاست و آن را به بازیگری مهم در تمدن‌های باستانی آفریقا تبدیل کرده است.

کهن‌ترین کشور و تمدن جهان کدام است؟