اروپا فعال شدن مکانیسم ماشه کلید زد. شش قطعنامه تحریمی شورای امنیت در حال بازگشت هستند. اما این پایان ماجرا نیست؛ بلکه آغاز یک نبرد اقتصادی آشنا برای ایران است.ایران پیش از این در دوره ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ تحت همین تحریم‌ها زندگی کرده است. آسیب‌پذیرترین جز اقتصاد ایران در برابر تحریم فروش نفت است، جاییکه بیشتر تاثر را بر اقتصاد ایران دارد اما تجربه‌ای که نشان می‌دهد حتی تحت سخت‌ترین تحریم‌ها، ایران می‌تواند مسیر خود را برای فروش نفت پیدا کند.طلای سیاه در طوفان تحریم، درآمدی که متوقف نشددر سال ۲۰۱۱، ایران با وجود فعال بودن هر شش قطعنامه تحریمی، به درآمد نفتی ۸۰.۳ میلیارد دلاری دست یافت. این رقم دومین درآمد نفتی بالا در تاریخ ایران پس از انقلاب بود.حتی پیش از آن، در سال ۲۰۰۸، ایران با وجود پنج قطعنامه فعال، ۸۱.۹ میلیارد دلار از صادرات نفت درآمد کسب کرد.۲ سال از زیست پنج ساله ایران ذیل هر پنج قطعنامه در دولت احمدی‌نژاد گذشت و طی این مدت هموار میزان فروش نفت کشور صعودی و بیش از سال قبل بود.همچنین ۳ سال از این ۵ سال نیژ در سه سال اول دولت روحانی (۲۰۱۳-۲۰۱۵)، درآمد کل نفتی ایران به ۱۸۲.۸ میلیارد دلار رسید که ۱۲ درصد بیشتر از سال‌های اخیر است.نکته قابل توجه اینکه در سال بعد از فعال شدن ۶ قطعنامه و‌ به‌ویژه مهمترینش یعنی قطعنامه ۱۹۲۹ صادرات نفت ایران رشد کرده و فقط در سال ۲۰۰۹ بعد قطعنامه ۱۸۰۳ و ۱۸۳۵ درآمد نفتی کم شده که علت این افت نه تحریم بلکه افت ۳۰ درصدی قیمت جهانی نفت است.







مکانیسم ماشه و آنچه که باید بدانیدمکانیسم ماشه یا اسنپ‌بک (Snapback) سازوکاری در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت است که به صورت خودکار تحریم‌های پیشین را بازمی‌گرداند.شش قطعنامه ۱۶۹۶، ۱۷۳۷، ۱۷۴۷، ۱۸۰۳، ۱۸۳۵ و ۱۹۲۹ که محدودیت‌های هسته‌ای، تسلیحاتی، مالی و کشتیرانی را اعمال می‌کنند.فرآیند بازگشت تحریم‌ها ۳۰ روز طول می‌کشد و در این مدت فضایی برای دیپلماسی وجود دارد.این قطع‌نامه‌ها برخوردی با بخش حقیقی اقتصاد ایران ندارد.راه‌حل‌های ایران، درس‌هایی از گذشتهایران در گذشته شبکه‌ای از خریداران ثابت مانند چین ایجاد کرد که تحت تحریم‌ها نیز به خرید نفت ادامه دادند. سفر اخیر رئیس‌جمهور پزشکیان به چین می‌تواند فرصتی برای تضمین فروش نفت باشد.اگر قیمت نفت بالا برود، حتی با کاهش جزئی صادرات، درآمد ایران می‌تواند ثابت بماند یا افزایش یابد.تجربه سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۵ ثابت کرد ایران توانایی قابل توجهی برای تطبیق با تحریم‌ها دارد. با فعال شدن مجدد تحریم‌ها عبرت‌های تاریخی به ما می‌گویند:۱.تحریم‌ها پایان کار نیستند و ایران پیش از این نیز تحریم‌ها را دور زده است.۲.قیمت جهانی نفت تعیین‌کننده‌تر از تحریم‌هاست و روند بازار جهانی تأثیر بیشتری بر درآمد ایران دارد.۳.روابط اقتصادی شرقی کلید موفقیت است و چین می‌تواند متحد اقتصادی استراتژیک ایران باشد.۴.هرگونه تصمیم‌گیری بدون در نظر گرفتن این تجربه تاریخی، می‌تواند منجر به تخمین نادرست از تأثیر تحریم‌ها شود.ایران این مسیر را پیش از این پیموده است. با برنامه‌ریزی هوشمندانه و استفاده از فرصت‌های بین‌المللی، می‌تواند بار دیگر بر چالش تحریم‌ها غلبه کند.


راه درآمدزایی پس از مکانیسم ماشه در دولت احمدی‌نژاد و روحانی