باستان‌شناسان و متخصصان تاریخ در ازبکستان اعلام کردند شهر سمرقند، یکی از مهم‌ترین مراکز فرهنگی و تاریخی آسیای میانه، بسیار قدیمی‌تر از برآوردهای پیشین است و قدمت آن به ۳۰۰۰ سال می‌رسد.

این خبر در نشست اخیر شورای منطقه‌ای نمایندگان مردمی سمرقند اعلام شد. سعیدوف، مدیر مؤسسه باستان‌شناسی سمرقند گفت: در ابتدا تصور می‌شد این شهر ۱۵۰۰ سال قدمت دارد، سپس این عدد به ۲۰۰۰ و ۲۵۰۰ سال رسید. در ۲۰۰۰ میلادی، یک هیأت مشترک، کاوش باستان‌شناسی انجام داد و قدمت سمرقند را ۲۷۵۰ سال تخمین زد. اما یافته‌های جدید، ما را به بازنگری در این برآورد واداشت.»

یافته‌های اخیر حاصل حفاری‌های انجام‌شده در محوطه‌های باستانی «افراسیاب» و «کوک‌تپه» و همچنین در نزدیکی «طاق امیر تیمور» است. تیم پژوهشی با استفاده از رویکردی میان‌رشته‌ای، ترکیبی از باستان‌شناسی، تاریخ و تحلیل‌های علمی پیشرفته را به‌کار گرفت تا به درک دقیق‌تری از سیر شکل‌گیری این شهر برسد.

در اوایل سال ۲۰۲۵، یک شورای عمومی زیر نظر فرماندار سمرقند تشکیل شد تا مطالعات مربوط به تاریخ، فرهنگ و میراث باستان‌شناسی این شهر را هماهنگ کند. این شورا متشکل از برجسته‌ترین باستان‌شناسان، مورخان و دانشگاهیان داخلی و بین‌المللی است.

تحلیل دوباره آثار به‌دست‌آمده از محوطه‌های کوک‌تپه و افراسیاب نشان می‌دهد توسعه شهری سمرقند در پایان هزاره دوم پیش از میلاد و آغاز هزاره اول پیش از میلاد آغاز شده است.

شواهد باستان‌شناسی حاکی از وجود یک سکونتگاه بزرگ در این منطقه بوده که دارای اقامتگاه حاکم و معبد بوده است، نشانه‌ای از تمدن پیشرفته و ساختار حکومتی در آن زمان.

نشست اخیر شورای منطقه‌ای ازبکستان تصمیم گرفت یافته‌های جدید را به رسمیت بشناسد و تمامی آثار، داده‌ها و اسناد به‌دست‌آمده از کاوش‌ها را به وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط برای ارزیابی و حفاظت بیشتر ارائه کند.

این کشف می‌تواند جایگاه سمرقند را در تاریخ منطقه و جهان بازتعریف کند و اهمیت آن را به‌عنوان یکی از کهن‌ترین شهرهای آسیای میانه بیش از پیش نشان دهد.