این سامانه کوچک توسط گروهی بین‌المللی به رهبری فیلیپ والتر از دانشگاه وین ساخته شده و روز ۲۳ ژوئن سوار بر راکت فالکون ۹ اسپیس‌ایکس از پایگاه فضایی وندربرگ در کالیفرنیا به فضا فرستاده شد. پردازنده قرار است فعالیتش را در ارتفاعی حدود ۵۵۰ کیلومتری از سطح زمین آغاز کند.

به نقل از آی‌ای، این پرتاب بخشی از مأموریت ترنسپورتر ۱۴ اسپیس‌ایکس بود که ۷۰ محموله مختلف از جمله ریزماهواره‌ها، تاسواره‌ها و کپسول‌های بازگشت را به مدار برد.

در میان آن‌ها، این رایانه کوانتومی مینیاتوری به‌خاطر ظرفیت انقلابی‌اش در پردازش داده‌ها در فضا و مشاهده زمین، برجسته‌تر از بقیه است.

رایانه‌ای ساخته‌شده برای بقا در فضا

طراحی رایانه کوانتومی برای کارکرد در فضا با چالش‌های مهندسی جدی روبه‌رو بود. محققان وین این دستگاه را طوری ساختند که در برابر نوسانات شدید دما، تابش‌های فضایی و لرزش‌های ناشی از پرتاب مقاومت داشته باشد.

در مرحله‌ای کلیدی، دوازده عضو گروه به مدت چهار هفته مشغول مونتاژ محموله ماهواره‌ای در یک اتاق تمیز بودند. آن‌ها مدل پروازی را تنها در ۱۱ روز کاری تکمیل کردند.

انتظار می‌رود این ماهواره حدود یک هفته پس از ورود به مدار، ارسال نتایج را آغاز کند. والتر می‌گوید: این پروژه، ما را به یک گروه فضایی واقعی تبدیل کرد. حالا دانش لازم را داریم تا آزمایش‌های بیشتری را در فضا انجام دهیم، چه برای فیزیک بنیادی کوانتومی و چه برای کاربردهای دیگر عملی.

مزیت رایانه کوانتومی در مدار

مزیت اصلی رایانه کوانتومی در فضا، قابلیت آن در اجرای «پردازش در فضا» است. یعنی داده‌هایی که ماهواره از محیط گردآوری می‌کند برای مثال در تشخیص آتش‌سوزی جنگل‌ها، می‌تواند همان‌جا پردازش شوند و نیازی به ارسال داده‌های خام به زمین نیست. این فرآیند، مصرف انرژی را کاهش می‌دهد و زمان پاسخ‌گویی را بهبود می‌بخشد.

رایانه‌های کوانتومی همچنین در انجام وظایفی که برای سیستم‌های سنتی دشوارند، عملکرد درخشانی دارند. این پردازنده با استفاده از سامانه‌های نوری و اصول فیزیکی مانند تداخل و پراش، محاسبات را به‌صورت آنالوگ انجام می‌دهد که روشی بسیار کارآمد برای پردازش‌های سنگین است.

این سامانه بسیار تطبیق‌پذیر طراحی شده و برای ماموریت‌های آینده فضایی قابل پیکربندی است.

والتر توضیح می‌دهد: علاوه بر این، این ماموریت به ما امکان می‌دهد عملکرد و دوام سخت‌افزار کوانتومی را در شرایط سخت فضا و اینکه چقدر می‌توانند در آن محیط کار کنند را بسنجیم.

گروه تحقیقاتی، کاربردهای بالقوه فراوانی را برای این سامانه در نظر دارند، از پایش اقلیم گرفته تا ارتباطات و حتی پژوهش‌های بنیادی کوانتومی.

والتر افزود: یافته‌های ما می‌توانند به توسعه بیشتر سخت‌افزار کوانتومی برای کاربردهای علمی و تجاری، از جمله در زمینه‌های مشاهده زمین، تحقیقات اقلیمی و ارتباطات، کمک کننده باشد.

بخشی از ماموریت شلوغ اسپیس‌ایکس

در ماموریت ترانسپورتر ۱۴ اسپیس‌ایکس، ترکیبی از محموله‌های تجاری، علمی و یادبود به فضا برده شد.

از جمله، ماهواره راداری Capella-17 از شرکت کاپلا اسپیس، فضاپیمای Otter Pup 2 از استارفیش اسپیس برای آزمایش اتصال مداری، و یک کپسول بازگشت از شرکت واردا اسپیس برای ساخت دارو در مدار.

همچنین فضاپیمای Nyx از شرکت The Exploration Company نیز در این پرتاب حضور داشت که خاکستر و نمونه‌های دی‌ان‌ای را به فضا برده است.

پیشران راکت فالکون ۹ نیز با موفقیت روی یک سکوی بدون سرنشین در اقیانوس آرام فرود آمد و این فرود بیست‌وششمین پرواز موفق این پیشران بود. مرحله بالایی راکت نیز عملیات استقرار ماهواره‌ها را طی نزدیک به دو ساعت کامل کرد.