در بحبوحه آغاز دور چهارم رایزنی‌های ایران و آمریکا با میانجیگری عمان، یک مقام ایرانی به شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت که مذاکرات غیرمستقیم اخیر با آمریکا که با هدف رسیدگی به برنامه هسته‌ای تهران و لغو تحریم‌ها انجام شد، از سوی آمریکا «صادقانه» نبوده و احتمالاً از ابتدا به‌عنوان «دامی برای سوق دادن اوضاع به سوی تنش» طراحی شده است.
به گفته این مقام که به شرط ناشناس‌ماندن با سی‌ان‌ان گفت‌وگو کرد، ایران وقفه‌ها و فاصله‌های هفتگی مذاکرات را که برخلاف خواست تهران بوده، به‌عنوان یک بازی سیاسی و رسانه‌ای از سوی آمریکا ارزیابی می‌کند و اکنون در حال آماده‌سازی برای سناریوهایی است که در آن مذاکرات شکست می‌خورد.
این اظهارات در حالی مطرح می‌شود که پیشتر «استیو ویتکاف» نماینده ویژه آمریکا روز جمعه تهدید کرد اگر دور بعدی مذاکرات در عمان در روز یکشنبه ثمربخش نباشد، گفت‌وگوها «ادامه نخواهند یافت و باید مسیر دیگری را در پیش بگیریم.»
در همین حال یک مقام آمریکایی روز شنبه به سی‌ان‌ان گفت: «رئیس‌جمهور دونالد ترامپ کاملاً در تمایل خود برای رسیدن به توافق با ایران صادق است و به تحقق آن کاملاً پایبند است.»
این مقام آمریکایی افزود: «ایالات متحده اطمینان خواهد یافت که ایران هرگز به سلاح هسته‌ای دست نیابد، اما همچنین خواهان صلح پایدار در خاورمیانه، روابطی جدید با ایران و دستیابی مردم ایران به تمام ظرفیت‌های ملی خود است.»
پیام‌های متناقض
مذاکرات امروز در عمان قرار است در سطح عالی برگزار شود که نشان می‌دهد دو طرف چارچوبی کلی برای ادامه مسیر را مورد بررسی قرار خواهند داد. طبق اطلاعات سی‌ان‌ان، تیم فنی که درباره جنبه‌های جزئی‌تر توافق مانند لغو تحریم‌ها مذاکره می‌کند، انتظار نمی‌رود در این دور حضور داشته باشد.
صبح شنبه، «سید عباس عراقچی» وزیر خارجه ایران که امروز یکشنبه با ویتکاف دیدار می‌کند، گفت تهران «پیام‌های متناقضی» از آمریکا دریافت کرده زیرا «افراد مختلف دیدگاه‌های متفاوتی را بیان می‌کنند.»
منبع ایرانی همچنین گفت طرف آمریکایی «اساساً آماده گفت‌وگوهای معنادار فنی و سیاسی نیست»، و افزود که آمریکا به پرسش‌ها «پاسخ‌های کوتاه و کلی» می‌دهد، «پیشنهادهای اصلی» را نادیده می‌گیرد و «مرتباً موضع خود را تغییر می‌دهد.»
به گفته این منبع، این وضعیت باعث شده ایران به این نتیجه برسد که مذاکرات «احتمالاً به نتیجه مطلوب در زمینه لغو تحریم‌ها و منافع اقتصادی منجر نخواهد شد. در نتیجه، تهران در حال آماده‌سازی برای مرحله بعدی است و بخش‌های سیاسی، اقتصادی و سایر حوزه‌ها طی ماه گذشته سناریوهای لازم را تهیه کرده‌اند.»
این اظهارات پس از آن بیان می‌شود که ویتکاف در مصاحبه‌ای با وب‌سایت بریتبارت که جمعه منتشر شد، جزئیاتی از انتظارات آمریکا از مذاکرات را شرح داد.
ویتکاف گفت: «برنامه غنی‌سازی هرگز نباید در ایران وجود داشته باشد. این خط قرمز ماست. بدون غنی‌سازی. یعنی برچیدن، یعنی عدم ساخت سلاح، و یعنی اینکه نطنز، فردو و اصفهان – که سه سایت غنی‌سازی آنها هستند – باید برچیده شوند.»
این در حالی است که ایران اعلام کرده که حق غنی‌سازی اورانیوم برایش غیر قابل مذاکره است. ایران مدت‌هاست تأکید دارد که به دنبال سلاح هسته‌ای نیست و برنامه‌اش صرفاً اهداف انرژی و صلح‌آمیز دارد.
غنی‌سازی در خاک ایران، خط قرمز قطعی
منبع ایرانی روز شنبه بار دیگر به سی‌ان‌ان گفت که غنی‌سازی اورانیوم در خاک ایران «خط قرمز قطعی» تهران در مذاکرات است و افزود که آمریکا «به‌خوبی از این موضوع آگاه است.»
عراقچی شامگاه شنبه و طی یک سخنرانی در دوحه درباره مذاکرات گفت: «جمهوری اسلامی ایران دستیابی و استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را حرام دانسته و همواره یک عضو متعهد به نظام عدم اشاعه بین‌المللی بوده است اما همزمان بر حق خود برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای به شمول غنی‌سازی اصرار دارد».
وزیر خارجه ایران تصریح کرد «ما به دنبال سلاح هسته‌ای نیستیم و اصولاً سلاح‌های کشتار جمعی هیچ جایگاهی در دکترین امنیتی ایران ندارند. به همین جهت ما از مبتکران ایجاد منطقه عاری از سلاح‌های هسته‌ای در غرب آسیا بوده‌ایم اما لازم است کشورهای غربی و همه آنان که مدعی مقابله با سلاح‌های هسته‌ای هستند، از استانداردهای دوگانه خودداری کنند؛ نمی‌توان از یک سو مدعی نگرانی از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای ایران و دیگر کشورهای منطقه بود اما اجازه داد یک رژیم اشغالگر متجاوز و نسل‌کش دارنده زرادخانه بزرگ تسلیحات هسته‌ای باشد».
وزیر خارجه ایران با بیان اینکه «ما به گفت‌وگوهای خود با دولت آمریکا و البته همزمان با اروپا، روسیه و چین با حسن‌نیت ادامه می‌دهیم»، گفت: «اگر هدف از این مذاکرات ابراز اطمینان از عدم دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای باشد این تحصیل حاصل است و لذا رسیدن به یک توافق کاملاً در دسترس است اما اگر هدف محروم کردن ایران از حقوق هسته‌ای خود و دیگر درخواست‌های غیرواقعی و غیرمنطقی باشد، باید به صراحت بگویم که جمهوری اسلامی ایران به هیچ وجه، از هیچ یک از حقوق ملت پرافتخار ایران عقب نخواهد نشست».
مقام ایرانی به سی‌ان‌ان: آمریکا در مذاکرات صادق نیست
نظر شما