شرایط پرداخت دیه به راننده مقصر فاقد گواهینامه

تحت هیچ شرایطی راننده مقصر بدون گواهینامه تحت پوشش بیمه قرار نمی‌گیرد؛ تفاوتی هم ندارد که بیمه شخص ثالث باشد یا بیمه بدنه. در مفاد قرارداد بیمه شخص ثالث تمامی شرکت‌ها، این نکته ذکر شده است که در صورت عدم برخورداری از بیمه مرتبط با وسیله نقلیه، تمامی مسئولیت‌ها از بیمه‌گر سلب می‌شود. در نتیجه اگر راننده در یک حادثه دچار جراحت، شکستگی، نقص عضو یا از کار افتادگی شود، یا حتی فوت کند، شرکت بیمه‌گر یا صندوق تامین خسارت‌های بدنی، هیچ مبلغی به فرد خاطی یا خانواده ایشان پرداخت نمی‌کند.

عواقب نداشتن گواهینامه معتبر

داشتن گواهینامه مرتبط با وسیله نقلیه در کشور ما یک قانون است. همیشه قانون‌شکنی با عواقبی همراه است که برخی خطاها جبران ناپذیر هستند. رانندگی بدون گواهی‌نامه یکی از خطرناک‌ترین اقداماتی است که می‌توان انجام داد. این اقدام می‌تواند عواقبی چون خسارات چندین میلیارد تومانی و حبس تعزیری داشته باشد.

برخی از عواقب رانندگی بدون گواهینامه مرتبط با وسیله نقلیه عبارت‌اند از:

• توقیف خودرو و جریمه نقدی: اگر پلیس راهور فردی را در حین رانندگی بدون گواهینامه مشاهده کند، خودرو توقیف شده و علاوه بر ثبت جریمه نقدی تا 1 میلیون ریال، راننده به مراجع قضایی ارجاع داده می‌شود.
• حبس تعزیری: پس از حضور در دادگاه، بسته به جرم مرتکب شده و خطرات ایجاد شده توسط راننده مقصر، قاضی جریمه نقدی تا 1 میلیون تومان یا دو ماه حبس تعزیری برای فرد خاطی در نظر می‌گیرد. معمولا برای اولین بار تنها جریمه نقدی در نظر گرفته می‌شود، اما برای دفعات بعدی، رای به حبس تعزیری داده می‌شود که قابلیت افزایش تا 6 ماه را هم دارد.
• حبس طولانی و محرومیت از رانندگی در صورت فوت شخص ثالث: در مواردی که راننده فاقد گواهینامه در تصادفی منجر به مرگ شهروند یا شهروندان دیگری شود، باید علاوه بر پرداخت دیه، 6 ماه تا 3 سال را در زندان سپری کند. به علاوه قاضی می‌تواند این فرد را تا چندین سال از دریافت گواهینامه و رانندگی محروم کند.
• عدم پرداخت دیه و خسارت توسط بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه: بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه به راننده فاقد گواهینامه خسارتی پرداخت نمی‌کند. در نتیجه راننده هم باید هزینه تعمیر خودروی خود را بپردازد، هم تعمیر خودروی زیان دیده، هم دیه افراد آسیب‌ دیده. هزینه درمان آسیب‌های بدنی خود راننده نیز به این لیست اضافه می‌شود. با توجه به افزایش نرخ دیه در سال ۱۴۰۴ ، پرداخت دیه کامل می‌تواند زندگی یک فرد را از نظر اقتصادی نابود کند.

رانندگی بدون گواهینامه اقدامی بسیار اشتباه و پر ریسک است. با این وجود افراد بسیار زیادی در طول سال به جرم رانندگی بدون گواهینامه در دادگاه محکوم می‌شوند.

آیا صندوق تامین خسارت‌های بدنی به راننده مقصر دیه پرداخت می‌کند؟

صندوق تامین خسارت‌های بدنی با هدف حمایت از رانندگان فاقد بیمه در نظر گرفته شده است. اگر راننده بدون گواهینامه به شخصی آسیب جرحی وارد کند، در صورت عدم بهره‌مندی از بیمه شخص ثالث، این صندوق وارد عمل شده و دیه افراد زیان‌دیده را پرداخت می‌کند. سپس مبلغی معادل هزینه پرداختی را به صورت اقساطی از راننده خاطی مطالبه می‌کند. اما اگر خودرو بیمه شخص ثالث داشته باشد، صندوق تامین خسارت‌های بدنی هیچ اقدامی انجام نمی‌دهد و شرکت بیمه موظف به پرداخت دیه اشخاص ثالث است. در این حالت هم شرکت بیمه نسبت به استرداد وجه از فرد مقصر اقدام می‌کند.

حالات مختلف بروز حادثه، پرداخت دیه و خسارت

در جدول زیر، حالات گوناگونی از بروز حادثه، شرایط پرداخت دیه و خسارت را مشاهده می‌کنید:

نوع حادثه

مسئول پرداخت خسارت جانی (دیه)

مسئول پرداخت خسارت مالی اشخاص ثالث

مسئول پرداخت خسارت مالی فرد خاطی

نیاز به استرداد وجه دیه

برخورد راننده دارای گواهینامه با یک خودرو و دو عابر پیاده

شرکت بیمه

شرکت بیمه

شرکت بیمه

ندارد

برخورد راننده فاقد گواهینامه با یک خودرو و دو عابر پیاده

- دیه اشخاص ثالث: شرکت بیمه یا صندوق تامین خسارت

- دیه راننده مقصر: راننده مقصر

راننده مقصر

راننده مقصر

دارد

توجه کنید که در تمام متن به این موضوع اشاره شد که گواهینامه باید با وسیله نقلیه مرتبط باشد. مثلاً اگر شخصی گواهینامه پایه 3 داشته باشد و هنگام رانندگی با پیکان وانت دچار حادثه شود، با ایشان مانند یک راننده فاقد گواهینامه برخورد می‌شود.