روزنامه «اکسپرس تریبیون» پاکستان طی گزارشی در خصوص اجرای «خط لوله صلح» نوشت: با وجود کاهش روزافزون ذخایر گاز طبیعی در پاکستان و افزایش بی‌وقفه تقاضای داخلی برای گاز، این کشور هنوز نتوانسته بخش خود از پروژه خط لوله گاز با ایران را عملیاتی کند. با توجه به تنش‌های رو به افزایش میان ایالات متحده و ایران، به نظر نمی‌رسد پاکستان بتواند در صورت پیگیری این توافق قدیمی با ایران، از تحریم‌های آمریکا در امان بماند.

ایده واردات گاز ایران توسط خط لوله از اواسط دهه ۱۹۹۰ مطرح شد. ایران در آن زمان قصد داشت خط لوله‌ای به مقصد هند از طریق پاکستان را ایجاد کند و در سال ۱۹۹۹ توافق‌نامه اولیه‌ای را نیز با هند در این زمینه امضا کرد. با وجود چندین نشست برای مذاکره درباره قیمت‌ها و جزئیات اجرایی، در دهه بعد هیچ پیشرفت واقعی‌ برای رسمی کردن این توافق سه‌جانبه حاصل نشد.

آمریکا بعد از منصرف کردن هند از پروژه خط لوله صلح، شروع به فشار بر پاکستان کرد تا مسیر مشابهی را در پیش بگیرد.پس از آنکه هند در سال ۲۰۰۸ توافق هسته‌ای با ایالات متحده امضا کرد، تصمیم گرفت به‌طور رسمی از پروژه خط لوله سه‌جانبه کنار بکشد. آمریکا همچنین شروع به فشار بر پاکستان کرد تا مسیر مشابهی را در پیش گیرد. در عوض، آمریکا پیشنهاد داد از ساخت پایانه گاز طبیعی مایع برای پاکستان حمایت کند و همچنین واردات گاز از تاجیکستان از مسیر افغانستان را برای این کشور پیشنهاد داد.با این حال، وضعیت امنیتی نامساعد در افغانستان و هزینه بالای واردات گاز از فواصل دور، مانع از آن شد که پاکستان ایده خرید گاز از ایران را کنار بگذارد.

در سال ۲۰۱۰، توافق رسمی‌ بین ایران و پاکستان برای ساخت یک خط لوله ۲ هزار کیلومتری از مرز دو کشور امضا شد. این خط لوله ظرفیت انتقال روزانه یک میلیارد فوت مکعب گاز به مدت ۲۵ سال را دارد. تخمین زده می‌شود ایران حدود ۲ میلیارد دلار برای ساخت بخش ۱,۱۵۰ کیلومتری این خط لوله تا مرز پاکستان سرمایه‌گذاری کرده باشد. اما هنوز بخش پاکستانی این خط لوله، به طول حدود ۸۰۰ کیلومتر، ساخته نشده است.

در سال ۲۰۱۴، پاکستان خواستار تمدید ۱۰ ساله برای ساخت خط لوله ایران-پاکستان شد، اما این مهلت در سپتامبر سال گذشته به پایان رسید. در پی نگرانی از احتمال جریمه، دولت موقت پاکستان مجوز ساخت بخش ۸۰ کیلومتری از این خط را صادر کرد. با این حال، حتی این طرح محدود نیز پیشرفتی نداشت.

روابط پاکستان با ایالات متحده نیز در حال حاضر بسیار شکننده است. بسیار محتمل است که دولت کنونی آمریکا در صورت همکاری اقتصادی پاکستان با ایران، این کشور را تحریم کند؛ اتفاقی که توانایی پاکستان برای ادامه استقراض از نهادهای مالی بین‌المللی مانند صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی را به‌شدت تحت تاثیر قرار خواهد داد.

این‌که آیا پاکستان می‌تواند ایران را متقاعد کند تا پروژه سال‌ها به‌تعویق‌افتاده خط لوله صلح را مجدداً در حالت تعلیق نگه دارد یا نه، هنوز مشخص نیست. از یک سو، پاکستان توافق‌هایی بلندپروازانه با ایران امضا کرده که هدف آن افزایش تجارت دوجانبه به ۱۰ میلیارد دلار در پنج سال آینده است. از سوی دیگر، پاکستان وکلای برجسته آمریکایی را به خدمت گرفته تا در دادگاه بین‌المللی داوری از پرونده‌اش دفاع کرده و مانع پرداخت جریمه بابت عدم اجرای قرارداد با ایران شود.

پاکستان در دوراهی دشواری قرار دارد، از یک سو نیاز شدید به گاز ایران برای تأمین تقاضای داخلی و از سوی دیگر خطر تحریم‌هایی که ممکن است کشور را بار دیگر تا مرز سقوط مالی پیش ببرد.

با در نظر گرفتن این وضعیت پیچیده، شاید عملی‌ترین گزینه در کوتاه‌مدت، مذاکره مجدد برای افزایش واردات گاز طبیعی مایع از کشورهایی مانند قطر و دیگر عرضه‌کنندگان باشد، اقدامی که می‌تواند دست‌کم بخشی از نیاز گازی پاکستان در آینده نزدیک را تأمین کند.