طرح پیشنهادی مصر برای غزه، بدون نقش حماس است/ نهادهای موقت تحت کنترل کشورهای عربی، مسلمان و غربی جایگزین می شوند
چشم‌انداز مصر برای غزه، که قرار است امروز (سه‌شنبه) در نشست اتحادیه عرب ارائه شود، مشخص نکرده که این پیشنهاد قبل یا بعد از یک توافق صلح دائمی برای پایان جنگ ناشی از حملات ۷ اکتبر ۲۰۲۳ اجرا خواهد شد.
طرح ترامپ که تخلیه غزه از ساکنان فلسطینی آن را در نظر داشت، به نظر می‌رسید از سیاست دیرینه آمریکا در غرب آسیا که بر راه‌حل دو دولتی متمرکز بود، فاصله گرفته و خشم فلسطینیان و کشورهای عربی را برانگیخته است.
اینکه چه کسی پس از درگیری‌ها غزه را اداره خواهد کرد، همچنان بزرگ‌ترین پرسش بی‌پاسخ در مذاکرات مربوط به آینده این منطقه است. حماس تاکنون ایده تحمیل هرگونه پیشنهاد از سوی دیگر کشورها به فلسطینیان را رد کرده است.
براساس گزارش رویترز، طرح قاهره به مسائل اساسی مانند اینکه چه کسی هزینه بازسازی غزه را تأمین خواهد کرد، یا جزئیات مشخصی درباره نحوه اداره این منطقه ارائه نکرده و همچنین مشخص نکرده که چگونه گروه مقاومتی به قدرت حماس کنار زده خواهد شد.
طبق طرح مصر، «مأموریت کمک به اداره غزه» جایگزین حکومت تحت کنترل حماس برای یک دوره موقت نامشخص خواهد شد و مسئولیت کمک‌های بشردوستانه و آغاز روند بازسازی این منطقه که در جنگ ویران شده است را بر عهده خواهد داشت.
پیش‌نویس اهداف طرح مصر تصریح می‌کند، «هیچ کمک مالی بین‌المللی عمده‌ای برای بازسازی و نوسازی غزه ارائه نخواهد شد، اگر حماس همچنان عنصر مسلح و سیاسی مسلط در اداره محلی باشد.»
جزئیات چارچوب پیشنهادی مصر برای آینده غزه پیش‌تر گزارش نشده بود. مصر، اردن و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس تقریبا یک ماه است که در تلاش هستند تا یک راهکار دیپلماتیک برای مقابله با طرح ترامپ تدوین کنند. چندین ایده پیشنهاد شده که در میان آنها، طرح مصر پیشتاز محسوب می‌شود.
خبرگزاری رویترز نتوانست مشخص کند که آیا رهبران عرب از طرح ارائه شده توسط مصر حمایت خواهند کرد یا خیر.
این طرح مشخص نکرده که چه کسی این مأموریت اداره را بر عهده خواهد داشت. در آن آمده است که «از تخصص فلسطینیان در غزه و سایر نقاط برای کمک به بازسازی سریع‌تر غزه استفاده خواهد شد.»
این پیش‌نویس توسط یک مقام مرتبط با مذاکرات غزه که خواست نامش فاش نشود، در اختیار رویترز قرار گرفته است، زیرا هنوز به‌طور رسمی منتشر نشده است. این طرح به‌طور قاطع پیشنهاد آمریکا برای جابه‌جایی گسترده فلسطینیان از غزه را رد می‌کند؛ پیشنهادی که کشورهایی مانند مصر و اردن آن را یک تهدید امنیتی می‌دانند.
«برایان هیوز» سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، در پاسخ به پرسشی درباره طرح مصر برای غزه و موضع آمریکا نسبت به آن گفت: «رئیس‌جمهور ترامپ به‌صراحت گفته که حماس نمی‌تواند به حکومت در غزه ادامه دهد.»
هیوز افزود: «در حالی که رئیس‌جمهور همچنان بر دیدگاه جسورانه خود برای غزه پس از جنگ پایبند است، او از دیدگاه‌های شرکای عرب ما در منطقه استقبال می‌کند. واضح است که پیشنهادهای او باعث شده منطقه برای مذاکره پای میز بیاید، به جای اینکه این مسئله به بحران بیشتری منجر شود.»
آینده غزه باید تنها به دست فلسطینیان تعیین شود
«سامی ابوزهری» یک مقام ارشد حماس به خبرگزاری رویترز گفت که این گروه از هیچ طرحی از سوی مصر مطلع نیست.
او تاکید کرد: «آینده غزه باید تنها توسط فلسطینیان تعیین شود.»
سامی ابوزهری همچنین گفت: «حماس هرگونه تلاش برای تحمیل پروژه‌ها، هر شکل از اداره غیر فلسطینی یا حضور نیروهای خارجی در نوار غزه را رد می‌کند.»
پیش‌نویس مصر اشاره‌ای به انتخابات آینده نکرده است.
وزارت خارجه مصر بلافاصله به درخواست اظهار نظر پاسخ نداد، و دفتر نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی نیز واکنشی نشان نداد؛ تایید آنها برای تضمین عدم تخریب مجدد بازسازی‌های آینده ضروری تلقی می‌شود.
آتش‌بس ۱۹ ژانویه به‌طور موقت به درگیری‌ها پایان داد، اما مرحله اول توافق روز شنبه به پایان رسید، بدون نشانه‌ای از توافق برای ورود به مرحله دوم.
پیش‌نویس مصر به این موضوع نپرداخته که در صورت خودداری جنبش حماس از خلع سلاح یا کناره‌گیری از سیاست، چه اقداماتی انجام خواهد شد.
«نیروهای بین‌المللی ثبات»
براساس گزارش رویترز، این پیشنهاد تشکیل یک نیروی بین‌المللی ثبات، متشکل عمدتا از کشورهای عربی را در نظر دارد که وظیفه تأمین امنیت را از گروه‌های مسلح بر عهده بگیرد و در نهایت یک نیروی پلیس محلی جدید ایجاد شود.
هر دو نهاد امنیتی و اداری تحت نظارت، هدایت و سازمان‌دهی یک هیئت راهبری خواهند بود.
طبق پیش‌نویس مذکور، این هیئت شامل کشورهای مهم عربی، اعضای سازمان همکاری اسلامی، ایالات متحده، بریتانیا، اتحادیه اروپا و کشورهای عضو آن و سایرین خواهد بود.
این طرح نقشی محوری برای تشکیلات خودگردان فلسطین در نظر نگرفته است، نهادی که نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد حمایت اندکی در میان فلسطینیان غزه و کرانه باختری دارد.
یک مقام فلسطینی به رویترز گفت که همانند کرانه باختری، غزه هم تحت حاکمیت تشکیلات خودگردان فلسطین قرار دارد و باید توسط فلسطینیان اداره شود. او گفت: «ما با مصری‌ها بر سر تشکیل کمیته‌ای متشکل از کارشناسان فلسطینی توافق کردیم که به مدت شش ماه به تشکیلات خودگردان فلسطین در اداره نوار غزه کمک کند.»
این مقام که به دلیل حساسیت موضوع نخواست نامش فاش شود، افزود: «این کمیته از کارشناسان فلسطینی تشکیل شده، با تشکیلات خودگردان فلسطین هماهنگ است و به هیچ نهاد غیر فلسطینی پاسخگو نیست.»
هزینه‌های بازسازی؛ چه کسی پرداخت می‌کند؟
این طرح مشخص نکرده که چه کسی هزینه بازسازی غزه را پرداخت خواهد کرد؛ هزینه‌ای که سازمان ملل آن را بیش از ۵۳ میلیارد دلار برآورد کرده است.
دو منبع به رویترز گفته‌اند که کشورهای عربی و حوزه خلیج فارس باید حداقل ۲۰ میلیارد دلار برای مرحله اولیه بازسازی متعهد شوند.
طرح مصر پیش‌بینی می‌کند که کشورهای عضو هیئت راهبری می‌توانند یک صندوق برای حمایت از نهاد موقت اداره غزه ایجاد کرده و کنفرانس‌های بین‌المللی جذب کمک برای یک برنامه بازسازی و توسعه بلندمدت برگزار کنند.
این طرح شامل هیچ تعهد مالی مشخصی نیست.
به گزارش رویترز، کشورهای عربی تولیدکننده نفت و گاز، مانند عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی، می‌توانند منابع مالی حیاتی از منطقه باشند. برای مثال، امارات متحده عربی، حماس و سایر گروه‌ها را نمی‌پذیرد و احتمالا تا زمانی که حماس کنار گذاشته نشود، هیچ کمکی ارائه نخواهد کرد.
وزارت خارجه قطر و امارات و همچنین دفتر رسانه‌ای بین‌المللی عربستان سعودی، بلافاصله به درخواست‌ها برای اظهار نظر درباره طرح مصر یا میزان تمایلشان به تأمین مالی بازسازی غزه پاسخ ندادند.
طبق گزارش رویترز، پیش‌نویس طرح مذکور همچنین از هیئت رئیسه می‌خواهد که با یک هیئت مشورتی جامعه مدنی متشکل از دانشگاهیان، رهبران سازمان های غیردولتی و دیگر شخصیت‌های برجسته هماهنگ شود.
طرح پیشنهادی مصر برای غزه، بدون نقش حماس است/ نهادهای موقت تحت کنترل کشورهای عربی، مسلمان و غربی جایگزین می شوند
نظر شما