ارتباطات ماهوارهای اکنون به عنوان یکی از فناوریهای در حال رشد، نقش حیاتی در دسترسی به ارتباطات جهانی و کاهش شکاف دیجیتال ایفا میکند و با ظهور و توسعه آن برای ارایه خدمات پهن باند، میتوان این انتظار را داشت، تغییرات عمدهای در نحوه اتصال جوامع به اینترنت به وجود میآید.
اینترنت ماهوارهای به دلیل ویژگیهایی، چون انعطافپذیری، تأخیر کم و تأمین ظرفیت قابل ملاحظه و ارزان قیمت و پایداری میتواند کمک بسیاری در کاهش شکاف دیجیتال در کشور و سیگنالرسانی به مناطق محروم و دور افتاده کند و به عنوان بخش مهمی در لایه زیرساخت و خدمات پایه معماری شبکه اینترنت نقش داشته باشد.
به دلیل ویژگیهای گفته شده و سرعت بالای حرکت فناوری، ایران نیز این موضوع را مورد توجه قرار داده و براساس ضوابط و شرایطی مانند فعالیت قانونی در کشور از آن استقبال کرد؛ در واقع براساس قواعد بین المللی هر اپراتور اینترنت ماهوارهای که بخواهد در قلمروی یک کشور سرویس ارائه کند، باید قواعد سرزمینی آن را رعایت کند.
با توجه به رشد آهنگ فناوری و استفاده از آن توسط برخی کاربران در کشور تلاشهایی برای فعالیت قانونی اینترنت ماهوارهای انجام شد. به طور مثال در یک سال گذشته پس از غیر مجاز شناخته شدن ارائه خدمات استارلینک در ایران به دلیل عدم رعایت قوانین سرزمینی این شرکت در جلسه هیأت مقررات رادیویی اتحادیه بین المللی مخابرات، این شرکت مکلف به همکاری با ایران شد و در آن زمان مسئولان دولت سیزدهم اعلام کردند مقدمات آغاز فعالیت اولین اپراتور اینترنت ماهوارهای در حال انجام بوده و کمیسیون تنظیم مقررات جهانی (RRB) در آخرین جلسه خود مجددا استارلینک را مکلف به همکاری با ایران کرد.
اما با توجه به اینکه هر از چندگاهی خبرهایی از ماهواره استارلینک و حضور برخی دستگاههای فعال آن در ایران شنیده میشود، باید دید دولتها از جمله دولت چهاردهم چه سیاستی در این زمینه دارند. در این راستا سید ستار هاشمی- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات- اخیرا درباره نحوه مواجه دولت با «استارلینک» چگونه خواهد بود، توضیح داد: ما بارها گفتهایم که نگاه دولت این است که از ظرفیت فناوریهای جدید استفاده کند، اما در قالب قواعد و قوانینی که در عرصه بین المللی وجود دارد، تکلیف «استارلینک» روشن است.
وی افزود: در کل دنیا بحث حقوق سرزمینی یا لندینگ رایت به رسمیت شناخته شده است. ما در کشور این را داریم؛ اگر در قالب این قانون بین المللی باشد مشکلی نیست.
گفتنی است وی پیش از این درباره اینترنت ماهواره و سیاست دولت چهاردهم در این حوزه گفته بود که این موضوع ورای بحث دولتها است و قاعده و قانون بین المللی است که فعالیت منظومههای ماهوارهای در شرایطی اتفاق میافتاد که قواعد سرزمینی را به رسمیت بشناسند.
او تأکید کرده بود این قانون بین المللی است و طبیعتاً بر این باور هستند که استفاده از فناوری استفاده از فرصتهاست و حتما در دستور کارشان قرار دارد.
امکان استفاده از اینترنت ماهواره ای در ایران وجود دارد؟