گردن درد یا گرفتگی گردن معمولاً ناشی از وضعیت نامناسب نگه داشتن گردن، کار کشیدن بیش از حد یا وضعیت نامناسب بدن هنگام خوابیدن است. گاهی اوقات هم ممکن است نشان‌دهنده‌ی آسیبی جدی‌تر مانند تکان شدید، ضربه به سر یا یک بیماری باشد که مراجعه به پزشک را ضروری می‌کند.
گردن شما از مهره‌هایی تشکیل شده است که از جمجمه تا بالاتنه امتداد دارند. دیسک‌های ستون فقرات شوک بین استخوان‌ها را جذب می‌کنند. استخوان‌ها، رباط‌ها و ماهیچه‌های گردن از سر محافظت می‌کنند و اجازه‌ی حرکت به آن می‌دهند. هر گونه ناهنجاری، التهاب یا آسیب می‌تواند باعث درد یا گرفتگی گردن شود.
اگر دردی دارید که بیش از یک هفته ادامه دارد، شدید است یا با علائم دیگری همراه است، فورا به پزشک مراجعه کنید.
علائم و نشانه‌های تشخیص گردن درد
ممکن است علائم گردن درد از نظر شدت و مدت زمان متفاوت باشد. اغلب اوقات، گردن درد حاد است و تنها چند روز یا چند هفته طول می‌کشد. گاهی هم ممکن است مزمن شود. درد شما ممکن است خفیف باشد و با فعالیت‌ها یا زندگی روزمره‌ی شما تداخل نداشته باشد یا ممکن است شدید و باعث ناتوانی شود. علائم درد گردن شامل موارد زیر است:
- گرفتگی گردن: افراد مبتلا به این درد اغلب احساس می‌کنند که گردنشان گرفته است. این درد گاهی اوقات باعث کاهش دامنه‌ی حرکتی می‌شود.
- درد شدید: درد گردن ممکن است تیز یا لحظه‌ای شبیه فرو رفتن چاقو باشد که در یک ناحیه و به صورت موضعی حس می‌شود.
- درد هنگام حرکت گردن: درد اغلب با حرکت، چرخاندن یا بالا کشیدن ستون فقرات گردنی شما از یک طرف به سمت دیگر یا بالا و پایین تشدید می‌شود.
- انتشار درد یا بی‌حسی: درد شما ممکن است به سمت سر، تنه، شانه و بازوها منتشر شود. اگر درد در اثر فشرده شدن عصب باشد، ممکن است در هر یک از بازوها یا دستان خود احساس بی‌حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف کنید. درد ناشی از عصب فشرده شده ممکن است سوزشی باشد که از گردن شروع شده و به سمت بازو می‌رود. اگر این علامت را تجربه کردید با پزشک صحبت کنید.
- سردرد: دردی که از گردن شما شروع می‌شود ممکن است سردردی به نام سردرد سرویکوژنیک نیز ایجاد کند. این درد همراه با سردرد ممکن است از علائم سردرد میگرنی هم باشد.
- درد هنگام لمس: دردی که اگر ستون فقرات گردنی شما لمس شود، افزایش می‌یابد.
علل و دلایل مختلف ایجاد گردن درد
درد یا گرفتگی گردن ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. باید ابتدا پی ببرید که گردن درد نشانه چیست. برخی از این علل را در ادامه می‌خوانید.
تنش و فشار عضلانی
تنش عضلانی معمولاً از فعالیت‌ها و رفتارهایی مانند:
- وضعیت یا پوسچر (posture) بدن بد؛
- کار کردن پشت میز برای مدت طولانی بدون تغییر موقعیت؛
- خوابیدن در وضعیت بد؛
- کشیدگی گردن در حین ورزش.
جراحت
گردن به ویژه در هنگام سقوط، تصادفات رانندگی و ورزش که در آن عضلات و رباط‌های گردن مجبور می‌شوند خارج از محدوده طبیعی خود حرکت کنند، آسیب‌پذیر است.
اگر استخوان‌های گردن (مهره‌ها) شکسته شوند، ممکن است نخاع نیز آسیب ببیند. آسیب گردن در اثر تکان دادن ناگهانی سر معمولا whiplash نامیده می‌شود.
حمله‌ی قلبی
درد در گردن همچنین ممکن است از علائم حمله‌ی قلبی باشد. در این صورت اغلب با علائم دیگر حمله‌ی قلبی، مانند تنگی نفس، عرق کردن، حالت تهوع، استفراغ کردن و درد بازو یا فک همراه است. اگر گردن شما درد می‌کند و علائم دیگری از حمله‌ی قلبی دارید، با ۱۱۵ تماس بگیرید یا فورا به اورژانس مراجعه کنید.
مننژیت
مننژیت التهاب بافت نازکی است که مغز و نخاع را احاطه کرده است. افرادی که مننژیت دارند، ممکن است گرفتگی گردن، سردرد، حالت تهوع، استفراغ و حساسیت به نور را تجربه کنند. مننژیت می‌تواند کشنده باشد و یک اورژانس پزشکی است. اگر علائم مننژیت را دارید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید.
آرتریت روماتوئید
این بیماری باعث تورم مفاصل و درد استخوان می‌شود. هنگامی که این علائم در ناحیه‌ی گردن رخ میدهد، درد گردن را احساس خواهید کرد.
پوکی استخوان
این بیماری استخوان‌ها را ضعیف می‌کند و ممکن است منجر به شکستگی‌های کوچک شود. این وضعیت اغلب در دست‌ها یا زانوها اتفاق می‌افتد، اما می‌تواند در گردن نیز رخ دهد.
فیبرومیالژیا
فیبرومیالژیا وضعیتی است که باعث درد عضلانی در سراسر بدن، به ویژه در ناحیه‌ی گردن و شانه می‌شود.
آرتروز
با افزایش سن، دیسک‌های گردن ممکن است تحلیل روند. این بیماری به عنوان اسپوندیلوز یا آرتروز گردن شناخته می‌شود و می‌تواند فضای بین مهره‌ها را باریک کند. همچنین به مفاصل شما فشار می‌آورد.
دیسک گردن
هنگامی که دیسک بین مهره‌ها بر اثر ضربه یا آسیب بیرون می‌زند، ممکن است به نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار بیاورد. به این حالت فتق دیسک گردن گفته می‌شود که به آن پارگی یا بیرون زدگی دیسک نیز می‌گویند.
تنگی کانال نخاعی
این حالت زمانی اتفاق می‌افتد که فضای میانی ستون فقرات باریک می‌شود و مهره‌ها به نخاع یا ریشه‌های عصبی فشار وارد می‌کنند. این بیماری می‌تواند ناشی از التهاب طولانی مدت ناشی از آرتریت یا شرایط دیگر باشد.
در موارد نادر، گرفتگی یا درد گردن به دلایل زیر رخ میدهد:
- ناهنجاری‌های مادرزادی؛
- عفونت‌ها؛
- آبسه‌ها؛
- تومورها؛
- سرطان ستون فقرات.
خطرات گردن درد: علائم هشدار دهنده
اگر علائم بیش از یک هفته ادامه داشت، وقت آن است که با پزشک مشورت کنید. همچنین در صورت داشتن موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
- درد شدید بدون علت ظاهری؛
- توده در گردن؛
- تب؛
- سردرد؛
- غدد متورم؛
- حالت تهوع؛
- استفراغ کردن؛
- مشکل در بلع یا تنفس؛
- ضعف؛
- بی‌حسی؛
- سوزن سوزن شدن؛
- دردی که به بازوها یا پاها سرایت کند؛
- ناتوانی در حرکت بازوها یا دست؛
- ناتوانی در تماس چانه با سینه؛
- اختلال عملکرد مثانه یا روده.
اگر تصادف کردید یا زمین خوردید و گردنتان درد گرفت، فوراً به دنبال کمک‌های پزشکی باشید.
گردن درد را چگونه درمان کنیم؟ (بررسی روش‌های درمان)
در مرحله‌ی نخست پزشک معاینه‌ی فیزیکی انجام میدهد و سابقه‌ی پزشکی کامل شما را می‌گیرد. علائم خود را کامل به پزشک توضیح دهید و پزشک را از تمام داروها و مکمل‌های تجویزی و بدون نسخه‌ای که مصرف می‌کرده‌اید، مطلع کنید.
حتی اگر به نظر می‌رسد به مشکل کنونی شما مرتبط نیست، پزشک خود را از هر گونه آسیب یا تصادفی که اخیرا داشته‌اید نیز مطلع کنید.
درمان این درد به علت آن بستگی دارد. علاوه بر شرح حال کامل و معاینه‌ی فیزیکی توسط پزشک، ممکن است به یک یا چند تصویربرداری پزشکی و آزمایش‌های زیر نیز نیاز داشته باشید تا به پزشک کمک کند علت درد شما را تعیین کند و تشخیص دهد:
- آزمایش خون؛
- تصویر اشعه‌ی ایکس؛
- سی تی اسکن؛
- اسکن ام‌آرآی؛
- الکترومیوگرافی یا نوار عصب و عضله که به پزشک اجازه میدهد تا سلامت عضلات و اعصابی را که ماهیچه‌های شما را کنترل می‌کنند بررسی کند؛
- پونکسیون کمری (تپ ستون فقرات).
بسته به نتایج، پزشک ممکن است شما را به متخصص یا روش درمانی خاصی ارجاع دهد. درمان گردن درد ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- یخ و گرما درمانی؛
- ورزش، کشش و فیزیوتراپی؛
- داروی ضددرد؛
- تزریق کورتیکواستروئید؛
- شل کننده‌های عضلانی؛
- گردنبند طبی؛
- کشش (traction)؛
- آنتی‌بیوتیک در صورت عفونت؛
- درمان بیمارستانی، اگر شرایطی مانند مننژیت یا حمله‌ی قلبی علت آن باشد؛
- جراحی که به ندرت لازم است.
درمان‌های جایگزین عبارت‌اند از:
- طب سوزنی؛
- درمان کایروپراکتیک؛
- ماساژ دادن؛
- تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست (TENS).
هنگام استفاده از این روش‌ها مطمئن شوید که با یک متخصص دارای مجوز ملاقات می‌کنید. بسته به علت درد، تمرین چند حرکت یوگا برای رفع گردن درد می‌تواند در بلند‌مدت اثرگذار باشد.
چگونه درد گردن را در خانه کاهش دهیم؟
اگر درد یا گرفتگی جزئی در گردن خود دارید، این اقدامات ساده را برای رفع آن انجام دهید:
چند روز اول روی محل گرفتگی یخ بگذارید. پس از آن، از پد گرم‌کننده، کمپرس گرم یا گرفتن دوش آب گرم استفاده کنید.
از مسکن‌های OTC مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کنید.
چند روز از ورزش، فعالیت‌هایی که علائم شما را تشدید می‌کنند و بلند کردن وسایل سنگین اجتناب کنید. فعالیت عادی خود را به آرامی از سر گیرید تا علائم شما کاهش یابد.
هر روز گردن خود را ورزش دهید. به آرامی سر خود را به پهلو و بالا و پایین بکشید.
پوسچر صحیح بدن را تمرین کنید.
از قرار دادن تلفن بین گردن و شانه خودداری کنید.
موقعیت خود را زود به زود تغییر دهید. برای مدت طولانی در وضعیت ایستاده یا نشسته نمانید.
یک ماساژ ملایم گردن انجام دهید.
برای خوابیدن از بالش مخصوص استفاده کنید.
بدون تأیید پزشک از بریس یا گردنبند طبی استفاده نکنید. اگر به درستی از آن‌ها استفاده نکنید، ممکن است علائم شما را بدتر کنند.
سخن پایانی
بسیاری از افراد به دلیل وضعیت نامناسب بدن و فشار بر عضلات گردن، درد را تجربه می‌کنند. در این موارد، اگر پوسچر درست را تمرین کنید و به عضلات گردن خود در هنگام درد استراحت دهید، گردن درد باید از بین برود.
اگر درمان گردن درد مزمن با روش‌های خانگی حاصل نشد، با یک پزشک قرار ملاقات بگذارید.
گردن درد چه عللی دارد و چطور درمان می‌شود؟
