خودکشی اقدام قهرمانی نیست/ از آنکه آزرده و قادر به تصمیم نیست، الگو نسازیم

به گزارش خبر ساز، ادوین اس اشنایدمن، روان شناس بالینی، خودکشی شناس و مرگ شناس معتقد است «علت خودکشی «روان‌درد» است. روان درد آسیب، تألم، آزردگی، رنج و درد روان شناختی است. دردی ناشی از احساس شدید شرم، گناه، تحقیر، تنهایی، ترس، بیم، هراس از پیرشدن، مرگ ناگوار یا هر چیز دیگری. وقتی چنین دردی عارض می‌شود، وجود آن را نمی‌توان در درون خود انکار کرد. خودکشی هنگامی ‌رخ می‌دهد که روان درد از نظر فرد به حدی تحمل ناپذیر می‌رسد. این یعنی خودکشی به تفاوت در آستانه تحمل درد روان شناختی در افراد مختلف نیز مرتبط است.»

این اظهارات در حالی است که سویه‌هایی از قهرمان سازی از فردی که اقدام به خودکشی کرده است، در جامعه دیده می‌شود. آن هم در شرایطی که روانشناسان می‌گویند، فردی که اقدام به خودکشی می‌کند، نیاز به کمک دارد و به دلیل اینکه کمک لازم را از اطرافیان خود دریافت نکرده است، فکر خودکشی را عملی می‌کند.

سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت در این خصوص به خبر ساز گفت: بر اساس مطالعات مختلف و تحقیقات علمی‌خودکشی در اکثریت قریب به اتفاق موارد ناشی از اختلال روانی است و سلامت روان فردی که خودکشی می‌کند آسیب جدی دیده است. در واقع اختلالات سلامت روان در صورتی که درمان نشود، فرد را ممکن است به اقدام به خودکشی سوق دهد.

هر خودکشی به چند نفر آسیب می‌زند

محمدرضا شالبافان معتقد است پیشگیری از بیماری‌های سلامت روان می‌‌تواند اقدام به خودکشی را کاهش دهد. این موضوع اهمیت ویژه دارد؛ چرا که خودکشی نه تنها به فردی که اقدام می‌کند بلکه به اطرافیان او نیز آسیب می‌زند.

وی با تاکید به اینکه در بسیاری از مواقع دیده شده که اطرافیان فردی که خودکشی کرده است، اقدام وی را ساده‌سازی می‌کنند، ادامه داد: این ساده‌سازی پذیرفته نیست چرا که خودکشی دلایل چند وجهی داشته از جمله اینکه فرد نتوانسته از اطراف خود کمک بگیرد و به دلایل مختلف اقدام کرده است.

به گفته سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت اینکه علت خودکشی فرد را به موضوع خاصی در جامعه ارتباط دهیم و فردی که اقدام کرده را به عنوان یک قهرمان یا شخصی که تلاش می‌کند مشکلی از دیگران حل کند، مطرح کنیم، قلب واقعیت است.

وی افزود: باید بپذیریم فردی که اقدام به خودکشی می‌کند نیاز به کمک دارد و اینکه صرفاً انتظار داشته باشیم این کمک از سوی دولت یا رسانه یا خانواده وی به تنهایی محقق شود، صحیح نیست.

شالبافان کاهش آمار خودکشی را منوط به همکاری تمامی‌‌ نهادها دانست و گفت: نکته مهم در جامعه ما این است که خوشبختانه باورهای مذهبی یکی از عوامل بازدارنده خودکشی محسوب می‌شود و از برخی افراد شنیده شده که اگر خودکشی گناه نبود به آن اقدام می‌کردند.

باور به اهمیت خانواده، عامل بازدارنده

سرپرست دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت ادامه داد: همچنین در جامعه ما خانواده نیز عامل بازدارنده دیگری است و برخی افراد به دلیل اینکه نمی‌خواهند خانواده خود را آزار دهند از این امر خودداری می‌کنند.

وی یکی از مهمترین مشکلات مواجه با خودکشی را بی‌توجهی به مشکلات روان پزشکی افرادی دانست که اقدام کرده‌اند و متذکر شد: متاسفانه نگاه به درمان مشکلات روان پزشکی در جامعه عموما با نگرش مثبتی از طرف جامعه همراه نیست و بیماران به دلیل نگاه منفی جامعه اقدام به درمان مشکلات نکرده و در نهایت بیماران به جایی می‌رسند که اقدام به خودکشی می‌کنند.

شالبافان تحقیر افرادی که مشکل سلامت روان دارند را عامل ضدفرهنگی دانست و تصریح کرد: این در حالی است که مراکز مختلف درمانی از جمله مطب‌ها، مراکز مشاوره و بیمارستان‌ها برای عموم افراد دردسترس هستند اما درصد قابل توجهی از بیماران سلامت روان برای درمان مراجعه نمی‌کنند.

وی معتقد است کاهش اقدام به خودکشی دستوری نیست و باید فرهنگی تقویت شود که بیماران شناخته شده و قبل از اقدام، تحت درمان قرار گیرند. در عین حال برنامه‌های مختلف بازدارنده در سطوح مختلف پیشگیری و بازتوانی و درمان هم اجرا شود.