علیرضا زندیان عضو کمیسیون اقتصادی مجلس، در خصوص وضعیت کنونی بازار ارز و اینکه برخی از کارشناسان معتقدند که بازار ارز دیجیتال با قیمت‌گذاری‌های خود بر افزایش قیمت ارز موثر بوده یا اینکه تعیین قیمت ارز در ایران در دست برخی دلالان در امارات و هرات و سلیمانیه است، عنوان کرد: بحث نرخ ارز به ویژه زمانی که به شاخص‌های اقتصادی و تورم مربوط می‌شود، باید به دقت بررسی شود. بار‌ها تأکید کرده‌ایم که بانک مرکزی باید مدیریت واحدی برای تعیین نرخ ارز، چه ترجیحی و چه مبادله‌ای، داشته باشد. بار‌ها و بار‌ها گفته‌ایم که زمانی که چندنرخ ارز به وجود می‌آید، مشکلات و تبعاتی در کنار آن به وجود می‌آید و آثاری بر نرخ ارز آزاد می‌گذارد.
حتی فقیرترین کشور‌های آفریقایی هم کاهش ارزش پولشان به این شکل نیست
وی ادامه داد: رئیس بانک مرکزی اخیراً اعلام کرده‌اند که منابع ارزی زیادی در اختیار داریم و ان‌شاءالله پس از تعطیلات اقدام به تزریق آن خواهیم کرد. دو موضوع اینجا مطرح می‌شود قطعاً منابع ارزی ما قابل توجه است. اما وقتی رئیس بانک مرکزی می‌گوید این ارز را تزریق و عرضه می‌کنیم تا بر قیمت ارز تأثیرگذار باشد، اما ما دیدیم که مصاحبه ایشان هم تاثیری روی قیمت ارز نداشته است.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس تصریح کرد: بار‌ها و بار‌ها تاکید کردیم و در کمیسیون اقتصادی درباره تعیین نرخ ارز و کاهش ارزش واحد پول ما، یعنی ریال موضوعاتی مطرح شده است، در واقع به گونه‌ای نیست که ما کشوری به لحاظ اقتصادی بسیار فقیر باشیم. حتی فقیرترین کشور‌های آفریقایی هم کاهش ارزش پولشان به این شکل نیست.
باید به موضوعات دیگر و آثار روانی که برخی گروه‌های تلگرامی مطرح می‌کنند نیز توجه کنیم.
زندیان خاطرنشان کرد: در واقع تحولات منطقه‌ای و مسائلی که وجود دارد بر قیمت ارز تاثیرگذار است. برجسته‌سازی مشکلات اقتصادی در کشور هم بر قیمت ارز تأثیر می‌گذارد و این عوامل مزید بر علت هستند و نمی‌توان از این مسائل غافل شد؛ اما به این معنا نیست که قیمت ارز در کشور ما به‌طور لحظه‌ای بالا رود و کاهش واحد پولی ما رو به افزایش باشد.
ارز را در بازار مبادله‌ای به قیمت ۶۵ هزار تومان آورده‌اند
بانک مرکزی به جای مدیریت واحد دنبال افزایش ارز مبادله‌ای
وی ادامه داد: بانک مرکزی باید مدیریتی برای کنترل این وضعیت داشته باشد و در برابر گروه‌های تلگرامی که از هر جای دنیا مدیریت می‌شوند، راهکار‌های اساسی ارائه دهد. بانک مرکزی چه اقداماتی می‌تواند انجام دهد؟ تنها می‌تواند به عرضه ارز روی آورد یا منتظر بماند تا نرخ ارز آزاد بالا برود و سپس مابه‌التفاوت آن را به ۶۵ هزار تومان در بازار مبادله برساند؟ چون شنیدم که ارز را در بازار مبادله‌ای به قیمت ۶۵ هزار تومان آورده‌اند و به کار می‌برند. این رویکرد و سیاست بانک مرکزی در حال حاضر قابل قبول نیست.
این نماینده مجلس خاطرنشان کرد: اینکه بانک مرکزی نمی‌تواند نرخ ارز آزاد را کنترل کند قابل قبول نیست چراکه روی ارز ترجیحی و ارز مبادله‌ای و روی همه این مسائل تأثیر می‌گذارد. بعد هم دولت مجبور است به بانک مرکزی مراجعه کند، زیرا نرخ ارز در حال حاضر به ۷۵ هزار و حتی ۷۷ هزار تومان رسیده و فروش آن افزایش یافته است. بانک مرکزی هم به جای اینکه یک مدیریت واحد داشته باشد و کنترل کند، به دنبال این زمزمه‌هاست که مثلاً ارز مبادله‌ای را افزایش دهد.
عمده مشکل ناشی از خود بانک مرکزی است
گروه‌های تلگرامی داخلی در حال دامن زدن به نوسانات ارزی هستند
زندیان گفت: من از یک طرف بانک مرکزی را مقصر می‌دانم که رویه واحدی ندارد تا بتواند به‌راحتی این روند کنترل کند. بانک مرکزی و شورای عالی پول و اعتبار چه کار می‌کنند؟ سیاست‌ها را باید در این وضعیت جنگ اقتصادی تنظیم کنند. عمده مشکل ناشی از خود بانک مرکزی است که با این راهکار‌ها و رویکردها، سیاست شفاف و مؤثری ندارد تا بتواند اوضاع را کنترل کند و جنبه روانی افزایش را تا حدودی مدیریت کند. متأسفانه، این مشکل از جانب بانک مرکزی وجود دارد.
وی درباره تاثیرات صرافی‌های ارز دیجیتال بر افزایش قیمت ارز گفت: ممکن است از آنجا هم هدایت شود، اما گروه‌های تلگرامی داخلی نیز در حال دامن زدن به این موضوع هستند و اگر بتوانیم کنترل مناسبی بر این گروه‌ها داشته باشیم، قطعاً تأثیرگذاری آنها بسیار زیاد خواهد بود. ارز دیجیتال نیز زمانی که تقاضا برای ارز وجود دارد، قطعا تأثیر دارد و این هم بی تاثیر نیست.
اما من بیشتر بر این باورم که حتی اگر در سلیمانیه، هرات و... دارد این کار انجام می‌شود و یا در کشور دیگری، بانک مرکزی باید اعلام کند که سیاست کلی‌اش چیست. چرا شفاف به این موضوع نمی‌پردازد و چرا اعلام نمی‌کند که چه راهبردی برای این موضوع دارد؟
بانک مرکزی نباید مانند یک صرافی فقط نظاره‌گر باشد
این نماینده مجلس تاکید کرد: به عنوان یک نهاد متولی سیاست‌های پولی و بانکی در کشور، بانک مرکزی باید این موارد را به وضوح بیان کند. ما نمی‌توانیم تأثیر جنبه‌های روانی و تحولات سیاسی و منطقه‌ای را نادیده بگیریم، اما بانک مرکزی نباید به عنوان یک نهاد خنثی عمل کند و مانند یک صرافی فقط نظاره‌گر باشد. مشکل اصلی ما در عدم کنترل، نظارت و سیاست مشخص از سوی بانک مرکزی و حتی وزارت اقتصاد است.
همتی و فرزین باید روز یکشنبه به مجلس پاسخ دهند
این نماینده مجلس در پاسخ به این سوال که فکر می‌کنید ادامه این روند چه عواقبی برای تولید داخلی خواهد داشت و چگونه می‌تواند رکود اقتصادی را تشدید کند؟ گفت: در لایحه بودجه ۱۴۰۴، سیاست‌های خوبی برای کالا‌های اساسی پیش‌بینی شده است و ما منابع ارزی مشخصی برای این کالا‌ها در نظر گرفته‌ایم که این رقم به ۱۱ میلیارد دلار رسیده است. هدف ما این است که بتوانیم کالا‌های اساسی را در اختیار مردم قرار دهیم و تأثیر تورم را بر آنها کاهش دهیم.
زندیان تصریح کرد: وزیر اقتصاد و رئیس بانک مرکزی قرار است روز یکشنبه در کمیسیون اقتصادی حضور یابند و این سیاست‌ها را مورد بحث قرار دهند. بهترین راهکار‌ها و رویکردها در این شرایط باید بررسی شود تا بتوانیم تأثیرگذار باشیم. اما تا زمانی که بانک مرکزی از حالت انفعال خارج نشود و سیاست واحدی نداشته باشد، نمی‌توانیم انتظار بهبود داشته باشیم. بانک مرکزی باید به‌وضوح اعلام کند که نرخ ارز ترجیحی چگونه تعیین می‌شود و نرخ ارز مبادله‌ای به چه صورت است.
وی درباره پیش‌بینی‌اش برای وضعیت ارز در کشور گفت: بانک مرکزی باید اعلام کند که برای اینکه اطمینان و دلگرمی در بازار ایجاد شود چه برنامه‌ای به عنوان متولی این امر دارد. کمیسیون اقتصادی مجلس و مجلس شورای اسلامی نیز وظیفه نظارتی دارند، هرچند این نظارت اجرایی نیست. ان‌شاءالله هفته آینده باید از مدیران بانک مرکزی و وزارت اقتصاد بخواهیم که چه سیاست‌هایی پیش‌بینی کرده‌اند تا بتوانند نرخ ارز را تثبیت کنند و از افزایش آن جلوگیری کنند و حتی روند کاهشی را نیز ایجاد نمایند.
زندیان: حتی فقیرترین کشور‌ها هم کاهش ارزش پولشان به این شکل نیست
