بدن ما با ورود به دهه ششم زندگی دستخوش تغییرات قابلتوجهی میشود که مجبورمان میکند از نو به عادتهای بهداشتی خود فکر کنیم. یوشینوری فوجیوارا، معاون مؤسسه پیرپزشکی و پیریشناسی متروپولیتن توکیو، در مجله جی پرایم از ۵ اشتباه رایجی میگوید که بسیاری از افراد پس از ۶۰ سالگی مرتکب میشوند و پیشنهادات خود را برای اجتناب از آنها ارائه میکند.
اشتباه ۱: ورزش کردن بلافاصله بعد از بیداری
فشار خون بهطور طبیعی از اول صبح شروع به بالا رفتن میکند. تحقیقات نشان دادهاند افرادی که افزایش فشار خون صبحگاهی دارند، بیشتر در معرض خطر سکته هستند. فوجیوارا گفت: «در مورد کسانی که فشار خون یا کلسترول بالا دارند، ورزش کردن بلافاصله بعد از بیداری باعث افزایش شدید فشار خون شده و خطر حمله قلبی و سکته را افزایش میدهد.»
توصیه:
برای ورزش کردن دستکم ۳۰ دقیقه بعد از بیداری صبر کنید. با انجام حرکات ملایم در تخت شروع کنید و آب بنوشید تا هیدراته بمانید و گردش خون بهتری داشته باشید، زیرا خون در حین خواب غلیظتر میشود.
نکتهای برای پیادهروی:
فوجیوارا میگوید برداشتن ۱۰ هزار قدم در روز مرسوم است، اما ممکن است برای افراد بالای ۶۰ سال مناسب نباشد. در کسانی که به ورزش منظم عادت ندارند، برداشتن ۱۰ هزار قدم در روز موجب درد کمر و پا و حتی خستگی میشود که سیستم ایمنی بدن را ضعیف میکند و باعث ناراحتی میشود. او با تأکید بر اهمیت اعتدال پیشنهاد میکند که روی تعداد قدمهای خود متمرکز نشوید.
اشتباه ۲: اجتناب از مصرف گوشت
برخی از سالمندان مصرف گوشت را به دلیل مشکلات دندان یا نگرانی از چربی و کلسترول کاهش میدهند. با اینحال، فوجیوارا میگوید خوردن گوشت فواید زیادی برای سلامتی افراد بالای ۶۰ سال دارد.
گوشت غیر از پروتئین باکیفیت، سرشار از آهن است که به جلوگیری از کمخونی کمک میکند. همچنین ویتامین ب۱ زیادی دارد که کربوهیدراتها را به انرژی تبدیل میکند.
از این گذشته، گوشت حاوی تریپتوفان است؛ یک اسید آمینه ضروری که بهعنوان پیشساز سروتونین عمل میکند و نقش بسزایی در تنظیم خلقوخو دارد.
توصیه
فوجیوارا توصیه میکند که نسبت یک به یکِ ماهی و گوشت را در وعدههای غذایی روزانه رعایت کنید.
برخی از سالمندان ممکن است با مصرف گوشت قرمز نگران افزایش خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ باشند. به گزارش صندوق بینالمللی تحقیقات سرطان، مصرف گوشت قرمز نباید از ۵۰۰ گرم در هفته تجاوز کند.
اشتباه ۳: اتخاذ رژیمهای غذایی کمکربوهیدرات
فوجیوارا گفت: «این روزها رژیمهای کم کربوهیدرات حرف اول را میزنند، اما این رژیمها بعد از ۶۰ سالگی باعث سوءتغذیه و دیگر مشکلات سلامتی میشوند. این امر بویژه از این جهت نگرانکننده است که فعالیت بدنی و توانایی جویدن با افزایش سن کاهش مییابد و مصرف غذا به حداقل میرسد.»
توصیه
فوجیوارا افزود که داشتن یک رژیم غذایی متعادل بهطور کلی سالمتر است و تأکید کرد که وعدههای غذایی باید شامل یک غذای اصلی و چند غذای مکمل باشند.
تحلیل جامع انتشاریافته در مجله بهداشت عمومی لنست که دادههای بیش از ۱۵ هزار آمریکایی را بررسی میکند، نشان داد که مصرف بیش از اندازه یا ناکافی کربوهیدرات با افزایش خطر مرگومیر ارتباط مستقیم دارد. افرادی که کربوهیدرات دریافتی آنها ۵۰ تا ۵۵ درصد از کل کالری دریافتی آنها را تشکیل میدهد، با کمترین خطر مرگومیر دستوپنجه نرم میکنند.
اشتباه ۴: مصرف قهوه بهجای آب
قهوه فواید زیادی برای سلامتی دارد. مطالعات نشان دادهاند که مصرف متعادل قهوه میتواند نرخ کلی مرگومیر را کاهش بدهد و از سلامت قلب و عروق محافظت کند. اما رمز این کار در رعایت اعتدال است.
از آنجا که قهوه ادرارآور است، گزینه مؤثری برای تأمین آب بدن نیست. با بالا رفتن سن ممکن است چندان احساس تشنگی نکنید. از اینرو، اینکه بدن را بهطور منظم هیدراته نگهدارید بسیار حائز اهمیت است.
توصیه
فوجیوارا گفت: «بهتر است که مصرف قهوه را بعد از ۶۰ سالگی به حدود دو فنجان در روز محدود کنید. بیشتر از نوشیدنیهای فاقد کافئین مانند آب ساده استفاده کنید.»
مطالعه دیگری نشان داد افرادی که بهطور منظم قهوه مینوشند- ۳ میلیگرم کافئین بهازای هر کیلوگرم از وزن بدن- افزایش ادرار چندانی را تجربه نمیکنند. با اینحال، وقتی مقدار قهوه مصرفی دوبرابر میشود، حجم ادرار هم دوبرابر میشود.
محققان گفتند که نوشیدن دو تا سه فنجان قهوه در روز بهطور کلی مشکلی ایجاد نمیکند، اما مصرف بیش از چهار فنجان در روز میتواند باعث افزایش ادرار شود. با اینحال، این خیلی مهم است که سطح کافئین موجود در انواع قهوهها را بدانید.
اشتباه ۵: نادیده گرفتن معاینات منظم دندانپزشکی
فوجیوارا گفت: «سلامت دهان برای حفظ تندرستی بویژه پس از ۶۰ سالگی بسیار حائز اهمیت است. ممکن است مشکلی فراتر از کرمخوردگی پیش بیاید و روی تغذیه و تندرستی شما تأثیر بگذارد.»
یا-لان تسای، دندانپزشک کلینیک دندانپزشکی اینجوی در تایوان، در مصاحبه با اپک تایمز گفت: «با افزایش سن، بافتهای دهان مانند دیگر قسمتهای بدن پیر میشوند. این مسئله میتواند باعث تغییر ذائقه، کاهش ترشح بزاق، بوی بد دهان و تحلیل رفتن لثهها شود. خرابی ریشه و کرمخوردگی مکرر ممکن است باعث شکستگی دندانها شود و تنها بخشی از دندان را باقی بگذارد که درنهایت مجبور به کشیدن آن میشوید.»
سالمندان ممکن است به دلیل از دست دادن دندان یا نامناسب بودن دندان مصنوعی خود در جویدن مشکل پیدا کنند که میتواند باعث سوءتغذیه شود و روی تندرستی آنها تأثیر منفی بگذارد. بیماری پریودنتال در سالمندان در بسیاری از موارد از عدم رسیدگی مناسب به دهان یا تمیز کردن نادرست دندان مصنوعی نشأت میگیرد. مطالعهای در سال ۲۰۲۱ در مجله بیامجی اوپن منتشر شد که نشان میداد افراد مبتلا به بیماری پریودنتال (از جمله پریودنتیت و التهاب لثه) با افزایش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی، بیماریهای قلبی متابولیک، بیماریهای خودایمنی و عارضههای سلامت روان مواجه میشوند.
توصیه
توصیه تسای این است که دندانهای خود را سهبار در روز مسواک کنید. بهتر است سه دقیقه بعد از صرف غذا و هربار حدود پنج دقیقه مسواک کنید. تسای همچنین روی اهمیت مسواک قبل از خواب تأکید میکند.
از این گذشته، او توصیه میکند که از ابزارهای تمیزکننده مانند نخ دندان برای تمیز کردن بین دندانها با عقب و جلو بردن نخ دندان استفاده کنید. استفاده از مسواک برقی برای سالمندانی که در حرکت دادن دستهای خود محدودیت دارند، مؤثرتر است.
۵ اشتباه که باید بعد از ۶۰ سالگی از آن ها اجتناب کنید