کاوش‌های باستان‌شناسی غار هوتو – کمربند نخستین بار توسط «کارلتون استیونز کان» استاد دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا در دهه ۳۰ انجام شد و یکبار هم در دهه ۹۰ شمسی بود که علی ماهفروزی باستان‌شناس ایرانی در آن کاوش کرد و پس از آن مطالعات باستان شناختی در این غار برای همیشه رها شد.

سرنوشت غار هوتو – کمربند اما به ویرانی و رهاشدگی ختم نشد و درست بالای تپه‌ای که غار هوتو در آن قرار دارد و آثاری از دوره ساسانی بر آن وجود داشت یک تالار عروسی ساخته شد و به دنبال همین ساخت و ساز بود که آثار ساسانی موجود بر این محوطه برای همیشه از بین رفت.

غار باستانی و محوطه ساسانی مازندران رها شده

محمد عظیمی، مدیر انجمن حامیان میراث فرهنگی «هوتو» در گفتگو با ایلنا، با اشاره به رها شدگی بیشتر محوطه‌های تاریخی مازندران اعلام کرد: در حال حاضر علاوه بر غار هوتو – کمربند، گوهرتپه مازندران نیز از محوطه‌های رها شده این استان است.

او با اشاره به فعالیت‌های باستان شناختی دکتر ماهفروزی در غار هوتو کمربند و گوهرتپه مازندران در ۶ سال قبل گفت: هم اکنون مجموعه‌های گردشگری در این دو اثر در حال فعالیت هستند.

مدیر انجمن حامیان میراث فرهنگی «هوتو» افزود: طرفی غارهوتو و کمربند وضعیت بسیار اسفناکی دارد و این میراث ارزشمند تاریخی عملا رها شده است. قسمت بالای غار که آثار دوره ساسانی در آن وجود داشت با احداث ساختمان و تالار عروسی برای همیشه از بین رفت و برغم این که تمام اطلاعات مربوط به این میراث ارزشمند تاریخی که سابقه آن به دوره ژوراسیک و انسان‌های نخستین می‌رسد، در کتب باستان‌شناسی جهان وجود دارد ولی عملا این غار رها شده است.

محمد عظیمی درباره تخلفات صورت گرفته در محوطه باستانی گوهرتپه استان مازندران نیز اعلام کرد: وضعیت واگذاری‌ها در این مجموعه باستانی به قدری دردناک است که محوطه بالای غار هوتو دارای مالک خصوصی شده و اسناد آن نیز در اختیارش است.

او افزود: اداره باستان‌شناسی وقت در سال ۱۳۵۰ به مالک خصوصی فضای بالایی غار هوتو نامه زده است که اجازه حفر زمین بیشتر از یک بیل را ندارید و عملا قسمت بالای غار آزادسازی و زیر نظر ژاندارمری وقت قرار می‌گیرد. اما بعدها مالکین محوطه بالایی غار هوتو با شهرداری بهشهر و منابع طبیعی نوشهر که در غرب مازندران قرار دارد وارد مذاکره می‌شوند و مجوز بهره برداری از منابع طبیعی غرب مازندران برای غار هوتو که در شرق مازندران واقع شده دریافت می‌کنند.

سرنوشت تلخِ غار باستانی و محوطه ویران شده ساسانی

مدیر انجمن حامیان میراث فرهنگی غار هوتو تاکید کرد: سرنوشتی که برای غار هوتو به عنوان یکی از غارهای باستانی و ارزشمند ایران رخ داده است، بسیار تلخ است. چون مالکین محوطه بالایی غار هوتو توانستند در دهه ۹۰ مجوز ساخت تالار عروسی درست روی سقف این غار که محوطه‌ای ساسانی را در خود جای داده بود بگیرند و سکوهای کوچک برای پیک نیک خانواده‌ها بر این محوطه ساختند.

به گفته محمد عظیمی، پیش از این اتفاقات یکی از باستان‌شناسان مطرح کشور مجوز تعیین حریم غار هوتو را دریافت کرد. در حالی که این غار یک حریم تعیین شده از قدیم داشت. با این حال تعیین حریم غار انجام نشد و آن باستان‌شناس اقدام به کاوش بدون اجازه باستان‌شناسی در درون غار کرد و وقتی به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و اداره کل میراث فرهنگی استان مازندران نسبت به این اقدام اعتراض کردیم، یگان حفاظت میراث فرهنگی با حضور در محل از ادامه کاوش‌های باستان شناختی بدون مجوز جلوگیری کرد. اما آن باستان‌شناس مطرح با مراجعه به پژوهشگاه میراث فرهنگی مجوز تعیین عرصه و حریم را به کاوش باستان شناختی غار هوتو تغییر داد.

این فعال میراث فرهنگی استان مازندران با اعلام این که ناظر پروژه باستان شناختی غار هوتو عضو هیات مدیره همان شرکت تعاونی بود که فضای بالای سر غار هوتو در اختیار آن شرکت بود افزود: تمام اسناد این ادعا در اداره تعاون شهرستان بهشهر مازندران وجود دارد.

او با اعلام این که دو دوره کاوش باستان شناختی در دهه ۳۰ و ۴۰ توسط دکتر «کارلتون استیونز کان» استاد دانشگاه پنسیلوانیا آمریکا در غار هوتو انجام شده بود و تنها یک قسمت انتهایی باقی مانده بود که توسط باستان‌شناس ایرانی کاوش شد، گفت: آثار خاصی از قسمت انتهایی کشف نشد اما دو اسکلت انسانی متعلق به دو زن در این غار یافت شده بود که احتمالا توسط دکتر کارلتون به آمریکا منتقل شده است.

به گفته محمد عظیمی، هم اکنون بالای غار هوتو – کمربند، سالن عروسی احداث شده و این غار باستانی نیز بدون حفاظت رها شده است.

وی افزود: غار هوتو نه پایگاه میراث فرهنگی دارد و نه حفاظت درستی از آن صورت می‌گیرد. در حالی که بالای غار آثار دوره ساسانی وجود داشت. حتی در همان بالای غار که اسکلت‌های انسانی دیگری از آن کشف شده بود می‌خواستند تیر برق قرار بدهند و با مجوزی که گرفته بودند کار خود را ادامه دادند.

احداث سالن عروسی بر سقف غار باستانی هوتو – کمربند مازندران/ کاوش متوقف شد، آثار ساسانی نابود شدند