لارا جیکز و رونن برگمن Lara Jakes and Ronen Bergman، در نیویورک تایمز در یکشنبه ۲۴ نوامبر ۲۰۲۴ مقاله ای نوشتند که ترجمه آنرا می خوانید:
به گفته مقامات دفاعی اسرائیل، گروه شبهنظامی لبنانی حزبالله از موشکی پیشرفته علیه اسرائیل استفاده میکند که از روی یک موشک اسرائیلی مهندسی معکوس شده که حزب الله در جنگ 2006 به غنیمت گرفته بود.
به گفته مقامات دفاعی اسرائیلی و غربی و نیز کارشناسان جنگ افزاری، باور بر این است که جنگجویان حزبالله در جریان جنگ اسرائیل و حزبالله در سال ۲۰۰۶، موشکهای ضدتانک اسپایک اسرائیلی Spike anti-tank missiles را به غنیمت گرفته و آنها را به ایران، حامی اصلی دولتی خود، ارسال کردهاند تا نسخهای مشابه از آنها تولید شود.
هجده سال بعد، حزبالله این موشکها را که اکنون به نام «الماس» شناخته میشوند، به سوی پایگاههای نظامی اسرائیل، سیستمهای ارتباطی و پرتابگرهای پدافند هوایی شلیک میکند. این موشکها دارای دقت و قدرت کافی هستند تا چالشی جدی برای نیروهای نظامی اسرائیل ایجاد کنند. موشکهای الماس بردی تا ۱۰ مایل دارند و از جستجوگرهای هدایت پیشرفته برای رهگیری و قفل کردن روی اهداف برخوردارند.
ایران و نیروهای نیابتیاش پیشتر نیز سامانههای جنگ افزاری را برای استفاده علیه همان دشمنانی که آنها را طراحی کردهاند، با مهندسی ساخته اند. برای مثال، ایران پهپادها و موشکهای آمریکایی را نیز کپی کرده است.
اما موشک الماس نمونهای از استفاده فزاینده از تسلیحات طراحیشده توسط ایران است که به گفته محمد الباشا، تحلیلگر تسلیحات خاورمیانه و مدیر یک شرکت مشاوره ریسک مستقر در ویرجینیا، «پویش قدرت منطقهای را به شکلی بینادین تغییر داده است."
آقای الباشا هفته گذشته گفت: «آنچه زمانی گسترش آرام نسلهای قدیمیتر موشکها بود، اکنون به استقرار سریع فناوریهای پیشرفته در میدانهای نبرد فعال تبدیل شده است."
به گفته مقامات دفاعی اسرائیل، که به دلیل حساسیت این اطلاعات خواستند نامشان فاش نشود، موشکهای الماس از جمله جنگ افزارهایی هستند که نیروهای اسرائیلی از انبارهای سلاح حزبالله از زمان آغاز حمله به لبنان حدود دو ماه پیش به دست آوردهاند.
این موشکها بهعنوان یکی از پیشرفتهترین سلاح ها در میان انبوهی از مهمات عمدتاً با کیفیت پایینتر، از جمله موشکهای ضدتانک کورنت ساخت روسیه، برجسته شدهاند. وال استریت ژورنال هفته گذشته گزارش داد که نیروهای اسرائیلی در جنوب لبنان با انبارهای بزرگی از تسلیحات روسی مواجه شدهاند که ظرفیت جنگی حزبالله را تقویت کرده است.
موشک «الماس»، یک موشک هدایتشونده است که نیازی به دید مستقیم برای شلیک ندارد و میتواند از وسایل نقلیه زمینی، پهپادها، بالگردها و پرتابگرهای شانهای شلیک شود. این موشک از نوع «حمله از بالا» است؛ به این معنی که مسیر بالستیک آن میتواند مستقیماً از بالای هدف به آن اصابت کند، بهجای اینکه از پهلو برخورد کند، و به نقاطی از تانکها ضربه میزند که زره کمتری دارند و آسیبپذیرتر هستند.
به گفته مقامات دفاعی اسرائیل، موشکهای الماس نیروها و تجهیزات اسرائیلی را در نزدیکی مرز لبنان تهدید کردهاند.
مرکز پژوهشی و آموزشی آلما، که مسائل امنیتی در مرز شمالی اسرائیل را بررسی میکند، در تحلیلی در آوریل اعلام کرد: «بسیار محتمل است که تسلیحات خانواده کنونی و آینده الماس در تمامی جبهههایی که نیابتیهای ایران در آنها حضور دارند، مستقر شوند و این موشکها اهداف متنوع و با کیفیت بالا (نه فقط اسرائیلی) را در بُردهای افزایشیافته تهدید کنند."
دستکم سه نوع شناختهشده از موشکهای الماس وجود دارد که هرکدام نسبت به نسل قبلی ارتقا یافتهاند. در ماه ژوئن، پژوهشگران آلما در اسرائیل اعلام کردند که حزبالله بهنظر میرسد نسل چهارم تازه تری از این موشک را به کار می گیرد که، یکی از کارکردهای بهینه سازی شده اش، تصاویر واضحتری است که از مسیر پرواز خود برای اپراتورها ارسال میکند.
طبق گفته گروه آگاهی از مهمات CAT-UXOموشک الماس میتواند دو نوع کلاهک حمل کند. یکی از این کلاهکها در دو مرحله منفجر میشود و نفوذ به زره را آسانتر میکند. نوع دیگر یک بمب هوا- سوخت است که به یک گلوله آتشین تبدیل میشود.
الماس چندین سال پس از پایان جنگ لبنان در سال ۲۰۰۶ رونمایی شد. اندکی پس از پایان جنگ، ارتش اسرائیل موجودی تجهیزات خود را که در لبنان به کار گرفته بود بررسی کرد. در این بررسی، تفاوتهایی میان آنچه به لبنان منتقل شده بود و آنچه بازگردانده شده و آنچه در جنگ منهدم شده بود، آشکار شد.
به گفته دو مقام دفاعی اسرائیلی، روشن شد که احتمالاً یک سامانه کامل از موشک اسپایک، شامل یک پرتابگر و چندین قبضه موشک، در میدان نبرد باقی مانده است. از همان لحظه، اسرائیل متوجه شد که خطر بزرگی وجود دارد که این سلاح به ایران منتقل شده و در آنجا تجزیه و مهندسی معکوس شوند.
مقامات اطلاعاتی اسرائیل میگویند حزبالله در جنگ داخلی سوریه — که از سال ۲۰۱۱ آغاز شد — بهندرت از موشک الماس استفاده کرد. همراه با روسیه و ایران، حزبالله نیروها و جنگ افزارهای خود را برای تقویت رژیم بشار اسد، رئیسجمهور سوریه، به کار گرفت.
به گفته مقامات دفاعی اسرائیل، حزبالله اکنون موشکهای الماس را در لبنان تولید میکند تا وابستگی خود به زنجیرههای تأمین ایرانی را کاهش دهد. باور بر این است که این موشکها همچنین در ایران برای نیروهای نظامی این کشور تولید میشوند.
کارشناسان جنگ افزاری میگویند موشک الماس برای اولین بار در سال ۲۰۲۰، زمانی که یک تولیدکننده، محمولهای از پهپادهای تازه تولیدشده را به ارتش ایران تحویل داد، بهطور عمومی دیده شد. ارتش ایران این موشک را در یک رزمایش نظامی در سال ۲۰۲۱ رونمایی و شلیک کرد.
اما بنا به گفته پژوهشگران شرکت اطلاعات دفاعی جینز Janes، مستقر در بریتانیا، تا اوایل امسال بود که گزارشهایی از استفاده از الماس در جنگ منتشر شد — در حملاتی علیه اسرائیل که به نظر میرسد همگی توسط حزبالله انجام شده باشند.
در ماه ژانویه، حزبالله ویدئویی با دید اولشخص از حمله به پایگاه دریایی اسرائیل در روش هانیکرا، واقع در مرز لبنان، منتشر کرد و ادعا نمود که در این حمله از موشک الماس استفاده کرده است. چندین ویدئوی بعدی که در بهار منتشر شد نیز مدعی استفاده از موشک الماس علیه اهداف اسرائیلی بود.
برخی از این موشکها ظاهراً به تازگی در سال ۲۰۲۳ تولید شدهاند. پژوهشگران مرکز آلما مسیرهای قاچاقی را از طریق عراق و سوریه نشان دادهاند که ادعا میشود ایران از آنها برای ارسال جنگ افزار به حزبالله استفاده میکرده است.
درباره نویسندگان این گزارش :
لارا جِیکز Lara Jakes، مستقر در رم، در مورد تلاشهای دیپلماتیک و نظامی غرب برای حمایت از اوکراین در جنگ با روسیه گزارش میدهد. او نزدیک به ۳۰ سال سابقه خبرنگاری دارد.
رونن برگمن Ronen Bergman عضو تحریریه مجله نیویورک تایمز که از تلآویو گزارش میدهد.
حزبالله لبنان از نسخه مهندسیِ معکوسِ موشک اسرائیلی علیه اسرائیل استفاده میکند