ما معمولاً پرندگان را به خاطر پرهای رنگارنگ و آوازهای خوش‌شان تحسین می‌کنیم، اما لایه عمیق‌تری در رفتار آن‌ها وجود دارد که از دید ما پنهان مانده است. این پرندگان باهوش‌تر از آن چیزی هستند که ما فکر می‌کنیم، به‌ویژه در خصوص به یاد آوردن کسانی که آن‌ها را تهدید کرده‌اند.
تحقیقات تازه، این بعد شگفت‌انگیز از رفتار پرندگان را روشن کرده و نشان داده که کلاغ‌ها (نخبگان عالم پرندگان) می‌توانند تا ۱۷ سال از یک انسان کینه به دل بگیرند. این کشف گواه ظرفیت عمیق حافظه‌ی کلاغ‌ها است. افزون بر این، این مطالعه انتقال تجربه‌ی کلاغ‌ها از تهدیدات احتمالی به یکدیگر را در جوامع خودشان نشان داده است.مطالعه کلاغ‌ها و کینه‌توزی
این پروژه تحقیقاتی به رهبری کارشناسان دانشگاه واشنگتن در سال ۲۰۰۶ آغاز شد. پروفسور جان مارزلوف، دانشمند محیط زیست، این مطالعه را با گذاشتن یک ماسک ترسناک و به دام انداختن موقت هفت کلاغ آغاز کرد. او قبل از آزاد کردن کلاغ‌ها، آن‌ها را با اتصال حلقه‌هایی به پاهایشان نشانه‌گذاری کرد. در سال‌های بعد، پروفسور و دستیارانش گاه و بیگاه از همان ماسک استفاده می‌کردند و با آن در محوطه دانشگاه قدم می‌زدند و به کلاغ‌های ساکن غذا می‌دادند.
مارزلوف به یاد می‌آورد که یک بار حین پوشیدن ماسک، ۴۷ کلاغ از ۵۳ کلاغی که با آن‌ها مواجه شده بود به شدت نزدیک به او قارقار کردند.
افزایش قابل‌توجه کلاغ‌ها از هفت کلاغ اولی که اسیر شده بودند نشان می‌دهد این پرندگان می‌توانند انسان‌های خطاکار (تهدیدکننده) را شناسایی کنند و این اطلاعات را به خویشاوندان خود منتقل کنند.
صدای سکوت
اوج این مطالعه جذاب سال ۲۰۱۳ بود که تعداد کلاغ‌های مهاجم به اوج رسید، اما به تدریج کاهش یافت. تا سپتامبر ۲۰۲۳، هفده سال از زمان آغاز آزمایش، حتی یک کلاغ هم حین نقاب زدن مارزلوف دیده نشد.
دیدن پشت نقاب
یکی دیگر از جنبه‌های جالب این مطالعه، استفاده از ماسک «خنثی» بود؛ یعنی کسانی که ماسکی غیر از ماسک استفاده شده در مطالعه را به چهره می‌زدند می‌توانستند ب راحتی به کلاغ‌ها غذا بدهند و کلاغ‌ها هم واکنشی منفی نشان نمی‌دادند.
با پیشرفت تحقیقات، داوطلبان ناآگاه نیز متقاعد شدند تا همین ماسک را بزنند، بدون اینکه از طبقه‌بندی «خطرناک» یا «خنثی» توسط کلاغ‌ها باخبر باشند. یکی از این داوطلبان ناگهان خود را در مرکز قارقار پرندگان یافت و مهارت کلاغ‌ها در تشخیص و به خاطر سپردن منابع خطر تأیید شد.
هوش کلاغ‌ها
کلاغ‌ها همیشه با هوش باورنکردنی‌شان ما را شگفت‌زده می‌کنند و این هوش به شناسایی منابع تهدید و کینه‌توزی محدود نمی‌شود. تحقیقات قبلی نشان داده بود کلاغ‌ها استعداد ابداع ابزار و حتی شمارش دارند. داستان‌های فراوانی از کلاغ‌ها نقل شده که میوه‌ی مغزدار را وسط جاده‌های شلوغ می‌اندازند و منتظر می‌مانند تا ماشین‌ها از روی آن‌ها رد شوند و آن‌ها را بشکنند تا بعد از خلوت شدن جاده، میوه‌ی درون دانه را از وسط جاده بردارند.
برخی کلاغ‌ها حتی یاد گرفته‌اند از چوب برای بیرون کشیدن حشرات از زیر پوست درختان استفاده کنند یا قلاب‌های از شاخه‌ها بسازند و با کمک آن‌ها از مکان‌های صعب‌العبور غذا پیدا کنند و آن را بیرون بیاورند.
مطالعه‌ی دانشگاه واشنگتن به شکل غیرقابل‌انکاری به تایید جایگاه کلاغ‌ها در سلسله‌مراتب هوش در عالم پرندگان کمک کرده است. به نظر می‌رسد کلاغ‌ها موجوداتی با حافظه‌ی خوب هستند، کینه‌جویی می‌کنند و انسان‌هایی که آن‌ها را تهدید کرده‌اند تا حدود ۱۷ سال به یاد می‌آورند.
پویایی اجتماعی رفتار کلاغ
جدای حافظه و هوش چشمگیر، کلاغ‌ها ساختارهای اجتماعی پیچیده‌ای دارند که پیچیدگی شناختی آن‌ها را برجسته‌تر می‌کند. آن‌ها در گروه‌های خانوادگی فشرده زندگی می‌کنند و رفتارهایی از خودشان نشان می‌دهند که گواه زندگی عاطفی پیچیده آن‌هاست.
ارتباطات آن‌ها پیچیده است و شامل طیف وسیعی از صداها و حتی گویش‌های منطقه‌ای می‌شود. این ارتباط محدود به هشدار درباره تهدیدات احتمالی نیست. دیده شده که کلاغ‌ها اطلاعاتی درباره منابع غذایی به هم می‌دهند و حتی برای دور کردن شکارچیان متحد می‌شوند.
حیوانات و انتقال فرهنگی
یکی از چشمگیرترین جنبه‌های رفتار کلاغ‌ها، توانایی آن‌ها در آموزش دادن به یکدیگر است. وقتی کلاغی یاد می‌گیرد یک فرد یا شئ خاص را با خطر مرتبط کند، می‌تواند این اطلاعات را به همونوعان گله خودش منتقل کند و به سرعت آگاهی را گسترش دهد.
یادگیری جمعی کمک می‌کند تا دانش تهدیدات بالقوه با اطمینان حفظ و منتقل شود، حتی به کلاغ‌های جوان اجازه می‌دهد خطرات را بدون تجربه دست اول تشخیص دهند.
این شبکه پیچیده از تعاملات اجتماعی، کلاغ‌ها جزو میان معدود حیوانات غیرانسانی قرار می‌دهد که قادر به نوعی انتقال فرهنگی هستند.
تعجبی ندارد که این پرندگان در بسیاری از فرهنگ‌ها محترم شمرده می‌شوند و اغلب نمادهایی از هوش و سازگاری در نظر گرفته می‌شوند.
کلاغ‌ها تا ۱۷ سال از انسان‌ها «کینه» به دل می‌گیرند
