بهطور کلی طلا و نقره از دسته فلزات گرانبها هستند و به دلیل کمیاب بودن از ارزش زیادی برخوردارند. این دو فلز که در قدیم به آنها زر و سیم نیز گفته میشد، در ۳۰سال گذشته همواره همبستگی مثبت و قدرتمندی با هم داشتهاند و از هر دو در شرایط آشفته جهانی و بحرانهای اقتصادی بهعنوان پناهگاهی امن استفاده میشد. با اینحال نقره یک دوگانگی دوستداشتنی دارد؛ آنهم اینکه هم فلزی گرانبهاست و هم صنعتی است و در دورانهای شکوفایی و توسعه بهتر از طلا عمل میکند.
بیشتر نقره بهعنوان یک محصول جانبی در جهان از معادن سرب، روی، مس و طلا حاصل میشود. در واقع نقره مانند دیگر فلزات بهصورت مجزا در طبیعت یافت نمیشود، بلکه خود را با بقیه کانیها انطباق داده و در آنها حل میشود. بنابراین در معادن بسیاری از فلزات مانند مس، طلا، روی و نیکل نیز درصدی نقره وجود دارد. اولین معادن نقره ۳هزار سال قبل از میلاد و در آناتولی، جایی در ترکیه امروزی کشف شد. در سال ۱۰۰ بعد از میلاد نیز معادن نقره اسپانیا اقتصاد امپراتوری روم را تغذیه کرد. محبوبیت نقره در سالهای ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰میلادی به لطف فناوری بهبود یافت. در حال حاضر ۱۰معدن بزرگ نقره دنیا به شرح جدول یک است.
در نمودار «یک» میزان تولید نقره 10 کشور برتر دنیا مشخص است.همانطور که در دادهها مشخص است، آمریکای جنوبی از اصلیترین تولیدکنندههای نقره در جهان است و بیشترین حجم تولید در مکزیک، پرو و چین اتفاق میافتد که در مجموع حدود نیمی از تولید جهانی نقره را پوشش میدهند. در مقابل تولید و عرضه، مصرف و تقاضای نقره قرار دارد که روز به روز در حال افزایش است. نقره دارای بالاترین رسانایی الکتریکی در بین فلزات است و برای تکنولوژیهای جدید ضروری است. حدود 20درصد از نقره تولیدشده در جهان در تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی مورد استفاده قرار میگیرد. در واقع نقره با بیش از 10هزار کاربرد در سراسر جهان بعد از نفت، در رتبه دوم پرمصرفترین کالاهای جهان قرار دارد. هر پنل خورشیدی بهطور متوسط دارای 20گرم نقره است. در خودروهای برقی از 20 تا 25گرم نقره استفاده میشود. همچنین یک تلفن همراه بهطور متوسط 0.34گرم نقره دارد.
میتوان گفت که بدون نقره، هوش مصنوعی و بسیاری از فناوریهای الکتریکی وجود نخواهند داشت. یکی از دانشمندان هوش مصنوعی به نام Loeffler در مقاله خود نوشته است که «هنوز احتمالا تا تکثیر هوش مصنوعی فاصله زیادی وجود دارد. با وجود این، تحقیقات بر روی شبکههای نانوسیمی از جنس نقره، نشان میدهد که امکان پیادهسازی ویژگیهای ضروری برای هوش مانند یادگیری و حافظه در سختافزار غیربیولوژیکی و فیزیکی وجود دارد.» نقره از بسیار قدیم در سکهها نیز استفاده میشد. اما در سال 1960 ذخایر نقره ایالاتمتحده به پایینترین حد خود کاهش یافت و دولت ایالاتمتحده تصمیم گرفت از سال 1964 به بعد استفاده از نقره را در سکههای خود متوقف کرده و از فلزاتی مانند نیکل، مس و روی استفاده کند.
چندی پیش موسسه نقره در گزارشی اعلام کرد که تقاضای جهانی نقره در کاربردهای صنعتی تا سال 2033، 46درصد افزایش خواهد یافت. اگر ذخایر زیرزمینی طلا و نقره را مقایسه کنیم، در حدود 50هزار تن طلا در مقابل 530هزار تن نقره موجود است و این نشان میدهد که ذخایر نقره حدود 10برابر بیشتر از طلاست. از طرفی تقاضای فزاینده برای نقره باعث شده است تا در چهارسال گذشته با کسری مداوم نقره مواجه باشیم. در واقع موسسه نقره تخمین میزند که در دوره سهساله 2021 تا 2023، کسری تجمعی 474میلیون اونس که معادل 14هزار و 743تن نقره است، وجود داشته است. این امر بر عدمتعادل مداوم بین عرضه و تقاضا در بازار نقره تاکید میکند. موسسه نقره تاکید میکند که کسری ساختاری در بازار نقره که با پیشبینی رشد 17درصد در سال 2024 به 215.3میلیون اونس خواهد رسید، پس از سال 2024 نیز ادامه خواهد داشت.
افزایش تقاضا و ثابتماندن تقریبی عرضه، توسعه معادن نقره را ضروری میکند. در این میان اما قیمت نقره همچنان در سطحی بسیار پایین قرار دارد و بهنظر میرسد یک سرکوب قیمتی تا اینجای کار رخ داده باشد؛ اما چرا و چطور؟ گزارش آکسفورد اکونومیکس در سال 2024 نشان داد که برخی از بانکهای آمریکایی برای مدت طولانی تلاش کردهاند با مبادله بیشتر نقره در کاغذ و با ایجاد توهم عرضه بالاتر، قیمت نقره را بهصورت مصنوعی سرکوب کنند. با آشکار شدن این شیوههای دستکاری و بررسیهای دقیقتر و همچنین کمبود عرضه فیزیکی واقعی نقره، در ماههای پیشرو میتوان شاهد رشد قیمتی فوقالعاده برای نقره بود.
براساس آمارها تاکنون یکمیلیون و 740هزار تن نقره در مقابل 244هزار تن طلا در جهان کشف شده است. در سال 2023 نیز در مقابل 3هزار تن طلای استخراجشده، 26هزار تن نقره استخراج شده است که دارای نسبت یک به هشت است. با این حال قیمت طلا در حال حاضر 80برابر نقره است. همچنین در حال حاضر طلا 2740دلار و نقره 34دلار در هر اونس معامله میشود، این در حالی است که در ابتدای سال 2000، قیمت هر اونس طلا 290دلار و هر اونس نقره 5.6دلار بود. بنابراین نسبت قیمت طلا و نقره در عین همبستگی بسیار بالایی که با هم دارند، در حال افزایش است. این مساله جدا از اینکه نشان میدهد طلا رشد زیادی در این سالها کرده است، نوید یک بازار بهشدت صعودی برای نقره را نیز محتملتر از همیشه میکند.
از طرفی و بهمنظور تایید بیشتر این مساله، حرکت جالب بانکمرکزی روسیه را داریم که چند وقت پیش اعلام کرد قصد دارد نقره را بهعنوان بخشی از ذخایر خود خریداری کند. این مساله از آنجا حائز اهمیت است که برای 20سال تا به امروز، تنها فلز گرانبهایی که بانکهای مرکزی در ذخایر خود داشتند طلا بود. اخیرا بانکمرکزی روسیه شروع به افزودن پلاتین و پالادیوم به ذخایر خود کرد که معقول است؛ زیرا این کشور در میان بزرگترین تولیدکنندگان هر دو فلز در جهان قرار دارد. اما در بودجه سال آینده روسیه برنامهای برای افزودن دخایر طلا، پلاتین، پالادیوم و برای اولین بار نقره وجود دارد که کمی تاملبرانگیز است؛ زیرا روسیه با 38.5میلیون اونس تولید نقره در جایگاه هجدهمین تولیدکننده نقره در جهان قرار دارد و خرید نقره خیلی منطقی بهنظر نمیرسد؛ مگر اینکه احتمال دیگری وجود داشته باشد.
در واقع این حرکت بانکمرکزی روسیه را میتوان از جهاتی شبیه راهحل پارادوکس راسل دید. سالها پیش وقتی که راسل، پارادوکس معروف خود را به این فرم بیان کرد که «آیا مجموعه همه مجموعهها، عضو خودش است یا نه؟» هیچکس فکر نمیکرد که چند سال بعد، تعدادی از ریاضیدانان دریابند که تنها راهحل برای آن این است که بهطور کلی تعریف مجموعه را تغییر دهند تا بتوانند از آن عبور کنند. اینجا نیز بهنظر میرسد بانکمرکزی روسیه برای فائق آمدن به این امر که بیش از نیمی از طلای ذخیره دنیا در اختیار آمریکاست، تصمیم گرفته است به جای افزایش طلای ذخیره خود، صورت مساله را تغییر دهد و نقره را جایگزین آن کند؛ یکی از معدود چیزهایی که آمریکا در داشتن آن در جهان اول نیست. در حال حاضر 10 کشور با بیشترین نقره ذخیره در دنیا به شرح جدول دو هستند.
بنابراین بهنظر میرسد نقره در آستانه محبوبترین روزهای خود قرار دارد و پیشبینی میشود چشمانداز روشنی داشته باشد. آقای Neumeyer موسس First Majestic Silver در مصاحبهای در دسامبر 2023 تاکید کرد که «نقره چیزی بیشتر از طلای یک انسان فقیر است و نقش بسیار مهمی در آینده و توسعه دنیا دارد.» در سال 2024 و تا به امروز طلا 33درصد رشد کرده است و این در حالی است که نقره جهش 50درصدی را از آن خود کرده و این داستان جذاب ادامه دارد.
آیا نقره، طلای بعدی است؟
