یک اسب آبی کوتوله، نرم و براق به رنگ بنفش-صورتی که در تابستان امسال در یک باغ وحش در تایلند به دنیا آمده، فضای اینترنت را به تسخیر خود درآورده است.
اما آن چیزی که باعث شده تصاویر این جانور دست به دست شود، دقیقا «کوتوله» بودن آن است. اسب آبی کوتوله (Choeropsis liberiensis) یکی از دو گونۀ زنده اسب آبی است. گونۀ دیگر، اسب آبی معمولی (Hippopotamus amphibius) است که شهرت بیشتری دارد و خیلی از ما با تصاویرش آشنا هستیم.در حالی که این موجودات تا حدی از نظر شکل و رنگ شباهت‌هایی دارند، اگر این دو گونه اسب آبی را کنار هم قرار دهید، به سرعت متوجه می‌شوید که چقدر با هم متفاوت هستند.
تفاوت اسب آبی معمولی و اسب آبی کوتوله
کارن واکو، معاون سرپرست پستانداران در باغ وحش و آکواریوم پیتزبورگ که خود نیز یک اسب آبی کوتوله دارد، می‌گوید: «اصلی‌ترین تفاوت این دو گونه در اندازۀ آن‌ها است. اسب آبی کوتوله ۱۰ برابر کوچک‌تر از اسب آبی معمولی است».
اسب‌های آبی کوتوله در سنین بزرگسالی می‌توانند تا 280 کیلوگرم وزن داشته باشند؛ این شاید وزن زیادی به نظر برسد، اما زمانی که بدانید اسب‌های آبی معمولی گاهی تا ۴.۵ تن وزن دارند، تفاوت آن‌ها بیشتر به چشم می‌آید.
دانشمندان به دقت بررسی کرده‌اند که چه چیزی این دو گونه را از هم متمایز می‌کند و حتی برخی کشفیات جالب تکاملی را نیز به دست آورده‌اند.
در طبیعت، اسب‌های آبی کوتوله عمدتاً از علف‌ها و گیاهان آبی تغذیه می‌کنند. با این حال، مو دنگ و دیگر اسب‌های آبی کوتوله که در باغ وحش‌ها زندگی می‌کنند، بیشتر از سبزیجات، گیاهان و چیزی به نام «بیسکوئیت‌های گیاه‌خواری» که مواد مغذی بیشتری دارند، تغذیه می‌کنند.
محدوده جغرافیایی نیز تفاوت بزرگ دیگری بین گونه‌های اسب آبی است. اسب‌های آبی معمولی را می‌توان در مناطق مرکزی و جنوبی آفریقا یافت، از جمله نوار باریکی از قلمرو که رود نیل را تا دریای مدیترانه دنبال می‌کند.
اما اسب‌های آبی کوتوله بومی جنگل‌ها و باتلاق‌های غرب آفریقا هستند؛ جایی که بیشتر به صورت انفرادی زندگی می‌کنند؛ این خودش یکی دیگر از تفاوت‌های اسب‌های آبی کوتوله با اسب‌های آبی معمولی است که در گله‌هایی با حدود ۴۰ یا حتی ۲۰۰ عضو زندگی می‌کنند.
شباهت کثیف!
اما یک نکتۀ مشترک بین این دوگونه که هنگام بازدید از آن‌ها در باغ وحش باید حتما مراقبش باشید، «منطقۀ پاشش» آن‌ها است. اسب‌های آبی زمانی که مدفوع خود را دفع می‌کنند، با تکان دادن سریع دمشان آن را به اطراف پراکنده می‌کنند؛ بنابراین در این مواقع بهتر است در فاصلۀ چندمتری آن‌ها نباشید!
تکامل اسب‌های آبی
یان جانکا، ژنتیک‌شناس دانشگاه دوکسن می‌گوید: «مطالعات ما نشان داده که آن‌ها حدود چهار میلیون سال پیش از هم جدا شده‌اند؛ این به طور شگفت‌انگیزی جدیدتر از چیزی است که قبلاً تصور می‌شد».
جانکا و همکارانش فکر می‌کنند که شاید اسب‌های آبی کوتوله به دلیل سازگاری بیشتر با زندگی روی خشکی به مسیر تکاملی متفاوتی رفته‌اند و کوچک‌تر شده‌اند. در عوض، اسب‌های آبی معمولی ممکن است به دلیل گذراندن بخش بزرگی از زندگی خود در آب، که وزن زیادشان را پشتیبانی می‌کند، اجازه رشد بیشتر پیدا کرده باشند. البته این نکته‌ای است که فقط می‌شود دربارۀ آن حدس زد و اطمینانی در مورد آن وجود ندارد.
چرا این «تولۀ کوتوله» به یک ستارۀ اینترنتی تبدیل شده است؟
