بحث مذاکرات مربوط به توافق بین حماس و رژیم صهیونیستی تقریبا از یکی، دو ماه بعد از جنگ غزه در تاریخ هفتم اکتبر سال گذشته آغاز شد و بحثهایی صورت گرفت پیرامون اینکه بهترین گزینه این است که دو طرف با وساطت طرفهای عربی مخصوصاً قطر و مصر بتوانند راه حلی را برای دستیابی به توافق پیدا کنند. در واقع در خلال این ۱۱ ماه که از جنگ گذشته این بحث به طور جدی مطرح بوده است.
محمد ایرانی، سفیر پیشین ایران در کویت و اردن گفت: «امروز همه تحلیلها به این سمت و سو گرایش دارد که اسرائیلیها تمایلی جدی برای برقراری آتشبس ندارند که دلیل این امر روشن است؛ دو طرف اسرائیل و حماس چندین بار با وساطت کشورهای عربی هم در قاهره، هم در دوحه و حتی در پاریس در مذاکرات صلح آتشبس حضور یافتند، اما توفیقی حاصل نشد.»
وی افزود: «حماسیها معتقد هستند که توافقی در دوم ژوئیه گذشته بین نمایندگان دو طرف درگیری در قاهره اتفاق افتاده و امضا شده و از قبل آن حتی قطعنامه شورای امنیت هم تصویب شده، اما این اسرائیلیها هستند که مجددا این قطعنامه را نقض کردهاند و حاضر به پذیرش آن نیستند. به عبارت دیگر اسرائیلیها یک سری شروط جدیدی را در آخرین مذاکراتی که در قاهره داشتند، مطرح کردند که حماس آنها را نپذیرفت. سرتیتر و نقاط اصلی این بحث اسرائیلیها این است که امتیازات بیشتری از طرف فلسطینی خواستند.»
ایرانی با اشاره به جزئیات توافق دوم ژوئیه توضیح داد: «در توافق مذکور این بحث مطرح بود که طی سه مرحله نیروهای اسرائیلی از غزه عقبنشینی کنند، اسرا تبادل و محاصره برداشته شود و مواد غذایی را بتوانند وارد نوار غزه کنند. بحثهای بازسازی و موارد دیگر هم قرار بود در مراحل آخر مطرح شود. این طرح را نیز جو بایدن ارائه کرده بود و یک طرح آمریکایی بود که حماس با مقداری کم و زیاد کردن، آن را پذیرفته بود. امروز اسرائیلیها میگویند علیرغم توافقات قبلی مایل نیستند به طور کامل از غزه عقب نشینی بکنند.»
دیپلمات پیشین کشورمان درباره کارشکنیهای اسرائیل در مسیر این توافق ادامه داد: «در مرحله دوم اسرائیلیها در بحث تبادل، آزادی همه اسرا در مقابل همه گروگانها را رد کردهاند و گفتهاند که تعداد محدودی از اسرای فلسطین را آزاد خواهند کرد. همچنین خواهان حق وتو هستند، یعنی این حق را داشته باشند که از لیستی که حماس برای آزادی اسرا در اختیار آنها قرار میدهد هر کس را که نخواستند نامش را خط بزنند و اجازه ندهند آزاد شود. از جمله دیگر شروط اسرائیلی که باعث اخلال در مذاکرات آتشبس شده این است که میگویند حتی اسرایی که آزاد شدهاند حق سکونت در غزه ندارند و باید به خارج از فلسطین بروند.»
ایرانی به موضوع محور فیلادلفیا به عنوان دیگر مسئلهای که منجر به عدم رسیدن به توافق شده پرداخت و تاکید کرد: «محور فیلادلفیا، گذرگاهی است که تقریبا به طول ۱۵ کیلومتر در جنوب مرز غزه و صحرای سینا در مصر قرار گرفته است. امنیت این منطقه بعد از سال ۲۰۰۵ که اسرائیلیها از غزه عقبنشینی کردند، در اختیار مصر قرار داشته است. گذرگاه رفح نیز در آنجا قرار دارد. تقریبا از یکی دو ماه قبل ارتش اسرائیل این منطقه را اشغال کرده و الان حاضر به خروج نیست. این مسئله یک چالش جدید را با مصر ایجاد کرده است؛ لذا این مسئله را نیز باید به موضوعاتی که اخیرا مطرح شده و منجر به عدم توافق در قاهره گشته اضافه کرد.»
شروط جدید تلآویو مذاکرات را به کما برد؟