جورجا ملونی، رهبر راستگرای ایتالیا پس از ایجاد روابط حسنه با دولت بایدن که دور از انتظار بود، این بار آماده است تا از همسویی طبیعی‌تری خود با دونالد ترامپ استفاده کند و به‌عنوان یک شخصیت کلیدی در روابط فی ما بین ایالات متحده آمریکا و اروپا ایفای نقش کند.
خانم ملونی چند هفته قبل از تحلیف دونالد ترامپ، با او در محل اقامت رئیس جمهور منتخب آمریکا در مار-ئه-لاگو ملاقات کرد، دیداری که به گفته نخست‌وزیر ایتالیا «فراتر از انتظارات» بود. خانم ملونی این سفر را «فرصتی برای تحکیم یک رابطه قوی و امیدوارکننده» توصیف کرد و به طرز خیلی دیپلماتیک خاطرنشان کرد که «شاید بتوان گفت که سعادتی در آن نهفته است.»
او در ماه ژانویه نیز به خبرنگاران گفت که استقرار یک رابطه فرا-آتلانتیکی قوی بین دو دولت محافظه‌کار در واشنگتن و رم «ارزش افزوده‌ای نه تنها برای ایتالیا بلکه برای کل اروپا» ایجاد می‌کند.
مشخص نیست چه کسی از این رابطه سود بیشتری خواهد برد. چه بسا برخی از ناظران معتقدند که خانم ملونی یا ممکن است در قامت مرشد و راه‌بلد ترامپ و تنها کسی که حرف او را می‌فهمد ظاهر شود و یا اینکه در قامت یک اسب تروا برای تامین منافع ترامپ در اروپا موجب از هم گسیختگی اتحادیه اروپا گردد.
فرانکو پاوونچلو، استاد علوم سیاسی و رئیس دانشگاه جان کابوت رم به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «معلوم است که اگر ترامپ به دنبال شخصی در اروپا باشد که در صورت نیاز با او تماس بگیرد، ملونی همان شخص است. اطراف او در اروپا، همچون یک بیابان است.»
اشاره او به «بیابان» به معنی این است که سایر سیاستمداران اروپا گزینه دلخواه ترامپ نیستند.
ملونی ثبات را تداعی می‌کند
ایتالیا که اغلب با سقوط مکرر دولت‌‌هایی که به ندرت یک دوره پارلمانی دوام می‌آوردند، شناخته می‌شد، اکنون به عنوان باثبات‌ترین دولت در میان کشورهای بزرگ اروپایی و گروه هفت شناخته می‌شود و این در حالی است که کشورهایی مانند آلمان، فرانسه و کانادا با چالش‌های سیاسی خود روبرو هستند.
خانم ملونی حزب متبوع خود را که زمانی پرحاشیه و پسا-فاشیستی بود، از راست افراطی به سمت مواضع پذیرفته‌شده‌تر جریان اصلی، به ویژه در سیاست خارجی هدایت کرده است. پس از آن که حزب راست افراطی او یعنی حزب «برادران ایتالیا» عملکرد خوبی در انتخابات پارلمانی اتحادیه اروپا در ژوئن گذشته به دست آورد، او به عنوان یک چهره سیاسی برجسته در اروپا جایگاه خود را تثبیت کرد.
این رهبر ۴۸ ساله ایتالیا در حالی برای دیدار با ترامپ به فلوریدا سفر کرد که دولت او در تلاش بود تا یک روزنامه نگار ایتالیایی را که در اواسط ماه دسامبر در ایران دستگیر شده بود آزاد کند. چند روز پس از بازگشت خانم ملونی از آمریکا، این روزنامه‌نگار که چچیلیا سالا نام دارد، در آنچه خانم ملونی به عنوان «مثلث‌بندی دیپلماتیک» بین ایالات متحده، ایتالیا و ایران توصیف کرد، آزاد شد.
چهار روز بعد نیز ایتالیا یک شهروند ایرانی به نام محمد عابدینی نجف‌آبادی را که بر اساس حکم آمریکا بازداشت شده بود، آزاد کرد.
ایلان ماسک که از متحدان ترامپ است، در پلتفرم ایکسِ خود فاش کرد که پس از تماس خانواده خانم سالا با او، نقشی جزئی در این ماجرا ایفا کرده است. ماسک در ادامه توئیت خود تصریح کرد که هیچ تماس مستقیمی با ایران نداشته و صرفاً حمایت از طرف آمریکا را پیشنهاد داده است.
ملونی هرگونه دخالت مستقیم ترامپ در این توافق را رد کرد و اظهار داشت که از نقش احتمالی ماسک نیز بی‌اطلاع است.
اما صرف نظر از این، وزیر دفاع ایتالیا گفت که انتشار تصاویر ملونی در کنار ترامپ، «اعتبار» او را در این مقطع حساس تقویت کرد.
اتحاد ایدئولوژیک و شیمی شخصیتی
ملونی به لحاظ ایدئولوژیک یک متحد طبیعی برای رئیس جمهور آینده ایالات متحده به حساب می‌آید.
خانم ملونی به منظور کاهش سیل مهاجرت به ایتالیا، با کشورهای آفریقایی وارد مذاکره شده و توامان مصمم است تا رسیدگی به پرونده‌های مردان متقاضی پناهندگی را به جای ایتالیا، در دو مرکز ساخته شده در آلبانی انجام دهد.
دولت او همچنین سیاست‌‌‌های محافظه‌کارانه در امور خانواده، از جمله ممنوعیت رحم جایگزین را در پیش گرفته و اقداماتی را برای جلوگیری از سقط جنین انجام داده است.
شیمی شخصی بین ترامپ و ملونی نیز مشهود است و شانس او را برای تبدیل شدن به رهبر او در اروپا تقویت می‌کند. این دو در جریان جشن بازگشایی کلیسای نوتردام پاریس در هفتم دسامبر، در حال خوش و بش بودند و به نظر می‌رسد که همین موضوع منجر به ترتیب دادن سفر خانم ملونی به مار-ئه-لاگو شد.
علاوه بر این، خانم ملونی با مشاور کلیدی ترامپ یعنی ایلان ماسک هم دوستی کاملاً مستندی دارد.
نخست‌وزیر ایتالیا یکی از معدود رهبران جهان است که احتمالاً در مراسم تحلیف ترامپ در ۲۰ ژانویه (یکم بهمن) شرکت خواهد کرد که مهر تایید دیگری بر روابط مستحکم او با دولت آینده آمریکا خواهد بود.
در این صورت، زمینه مشترک بین ملونی راستگرا و بایدن از چپ میانه چه بود؟
تعجب‌آورتر رابطه قوی ملونی با بایدن بود. کما اینکه بایدن در ابتدا از به قدرت رسیدن ملونی به عنوان نشانه‌ای از چرخش سیاست جهانی به گرایشات راست یاد کرده بود. اما نگرانی‌های بایدن در مورد ایدئولوژی خانم ملونی با حمایت این سیاستمدار ایتالیایی از اوکراین در برابر تهاجم روسیه و همچنین تمایل او برای تجدید نظر در مشارکت ایتالیا در طرح کمربند و جاده چین کاهش یافت.
خانم ملونی و آقای بایدن دست‌کم دو بار در واشنگتن با یکدیگر ملاقات کردند، که برای یک رهبر ایتالیایی در عرض تنها دو سال پس از تصدی پست نخست‌وزیری بسیار نادر است.
بایدن حتی قصد داشت آخرین سفر خارجی خود را به عنوان رئیس جمهور در این ماه به ایتالیا انجام دهد. با این حال، این سفر در آخرین لحظه لغو شد تا بایدن بتواند برای مدیریت آتش‌سوزی‌های جنگلی لس‌آنجلس، در واشنگتن بماند.
در عوض، بایدن و ملونی جمعه گذشته یک مکالمه تلفنی داشتند. کاخ سفید گفت بایدن از ملونی به خاطر حمایت ایتالیا از اوکراین و همچنین نقش رهبری این کشور در گروه هفت، ناتو و اتحادیه اروپا قدردانی کرد.
آیا چیزی هست که رابطه ملونی و ترامپ را با شکرآب کند؟
همین مواضع طرفدارانه ملونی که روابط او با بایدن را تضمین کرد، ممکن است چالشی برای روابط او با ترامپ باشد.
ترامپ کشورهای عضو ناتو را تحت فشار قرار خواهد داد تا هزینه‌های دفاعی خود را به ۵ درصد تولید ناخالص داخلی کشورشان افزایش دهند، و این در حالی است که ایتالیا یکی از هشت کشور است که حتی کمتر از هدف ۲ درصد کنونی هزینه می‌کند، چه برسد به اینکه بخواهد پنج درصد مطلوب ترامپ را اجرا کند.
ماریو دل پرو، کارشناس روابط فرا-آتلانتیک و استاد تاریخ بین‌الملل در دانشگاه سیانس‌پو در پاریس به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفت: «در مورد اوکراین، دولت ترامپ تلاش خواهد کرد راهی برای گفت‌وگو با روسیه برای دستیابی به راه‌حل پیدا کند و احتمالاً خواستار تلاش‌های بیشتر از جانب اروپا خواهد بود. این موضوع، ایتالیا را در موقعیت سختی قرار خواهد داد.»
ترامپ هنوز در کاخ سفید مستقر نشده و خانم ملونی تا همینجا هم مجبور شده در مورد لفاظی‌های توسعه‌طلبانه اخیر رئیس جمهوری منتخب آمریکا اظهار نظر کند. نخست‌وزیر ایتالیا به خبرنگاران گفته است که اظهارات ترامپ در مورد الحاق گرینلند، کانادا و پاناما به عنوان یک عامل بازدارنده بوده و در حقیقت «پیامی نیرومند به دیگر بازیگران بزرگ جهانی به جای یک اقدام خصمانه» بوده است.
بر اساس مطالعه تحلیل ریسک پرومتیا، وعده ترامپ برای اعمال تعرفه ۱۰ درصدی بر واردات می تواند اقتصاد متکی به صادرات ایتالیا را تهدید کند و به طور بالقوه باعث زیان ۷ میلیارد دلاری شود.
ایتالیا با ایالات متحده ۴۲ میلیارد یورو مازاد تجاری دارد و پس از آلمان دومین شریک صادراتی آمریکا است.
به گفته تحلیلگران، نتیجه نهایی این است که ملونی بهر حال یک شخصیت ملی‌گرای واقعی است که قبل از هر چیز از منافع ایتالیا محافظت خواهد کرد.
این می‌تواند برای موضوعاتی همچون جنگ تعرفه‌های تجاری یا اختلاف نظر در مورد هزینه‌کردهای دفاعی به نفع اروپا باشد. با این حال، در نهایت می‌تواند اتحاد اروپا را در درازمدت تضعیف کند.
کما اینکه توافق گزارش‌شده با شرکت اسپیس‌ایکسِ ایلان ماسک برای ارائه خدمات ارتباطاتی از طریق فناوری استارلینک به نهادهای ایتالیایی، ممکن است مجموعه مداری «ایریس۲» متشکل از ۲۹۰ ماهواره به رهبری یک کنسرسیوم اروپایی شامل لئوناردو، پیمانکار دفاعی ایتالیایی را تهدید کند.
ناتالی توچی، مدیر مؤسسه روابط بین‌الملل مستقر در رم، گفت: «تصور اینکه او بتواند از منافع اتحادیه اروپا دفاع کند، ساده لوحانه است، زیرا او به احتمال زیاد به عنوان اسب تروا برای ترامپ در اروپا خدمت می‌کند.»
وی افزود: «وقتی او با انتخاب‌های سختی روبه‌رو شود، سیاست شک‌گرایی به اتحادیه اروپا را مامن خود می‌بیند و این همان جایی است که او قلبش واقعاً برای آن می‌تپد.»
ملونی در دو راهی ترامپ و اروپا؛ راه‌بلد راستگرایان یا اسب تروای آمریکا؟
