«نخست امریکا»، این شعار یکی از ابزار‌های قدرتمندی بود که دونالد ترامپ با تکیه بر آن توانست در دو دور انتخابات ریاست‌جمهوری امریکا پیروز شود. در اولین روز‌هایی که این شعار مطرح شد، ذهن‌ها به سمت بازی سیاسی ترامپ برای جلب رأی رفت، اما در دور اول ریاست‌جمهوری، سیاست‌های اقتصادی او در برابر دیگر کشور‌ها و رویکرد دولت ترامپ در مهاجرستیزی ابعاد دیگری از رؤیای ترامپ را که در قالب این شعار می‌گنجید، ترسیم می‌کرد.
حالا در روز‌ها و هفته‌های منتهی به دور دوم ریاست‌جمهوری، جهان با جنبه دیگری از خواب ترامپ برای امریکا مواجه شدند که این‌بار با یک واژه و آن‌هم «کشورگشایی» قابل‌توصیف است. ترامپ مثل بسیاری از فرمانروایان جهان باستان یا استعمارگران قرون ۱۶ تا ۱۹، تمایل برای الحاق کشور‌های همسایه به خاک خود را علنی کرده است. او مدتی است که خاک کانادا، پاناما، گرینلند و مکزیک را نشانه رفته است و در تازه‌ترین مورد، سه‌شنبه شب به وقت محلی دو مطلب جداگانه در تارنمای تروث‌سوشال منتشر کرد که در یکی از آنها نام ایالات متحده امریکا بر جغرافیای دو کشور کانادا و امریکا نوشته شده و در دیگری پرچم امریکا بر این دو کشور ترسیم شده است.
رئیس‌جمهور منتخب، در جریان یک کنفرانس خبری، ضمن تأکید بر لزوم الحاق کانادا به امریکا به خبرنگاران گفت که البته استفاده از نیروی نظامی برای کنترل بر کانادا را مد نظر ندارد. بالاخره جاستین ترودو، نخست‌وزیر مستعفی کانادا که این روز‌ها جایگاه محکمی در عرصه سیاست ندارد، زبان به انتقاد از ترامپ گشود و در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «امکان ندارد که کانادا بخشی از ایالات متحده شود.
کارگران و جوامع در هر دو کشور از اینکه بزرگ‌ترین شریک امنیتی و تجاری یکدیگر باشند نفع می‌برند.» علاوه بر ترودو، ملانی جولی، وزیر امور خارجه کانادا هم علیه ترامپ موضع گرفت: «اقتصاد ما قوی است، مردم ما قوی هستند و ما هرگز در برابر تهدید‌ها [ی ترامپ]عقب‌نشینی نخواهیم کرد.» وی این را هم گفت که اظهارات ترامپ نشان‌دهنده عدم درک کامل او از آنچه است که کانادا را به یک کشور قدرتمند تبدیل می‌کند. حتی «داگ فورد» وزیر اول ایالت انتاریو کانادا هم در برابر اظهارات ترامپ مبنی بر تبدیل کانادا به پنجاه‌ویکمین ایالت امریکا ساکت نماند و گفت: «چه می‌شود اگر ما هم آلاسکا را بگیریم؟ در مورد خریدن آلاسکا و افزودن همزمان مینه‌سوتا و مینیاپولیس به آن نظرتان چیست؟»
بازگشت غیرقابل‌مذاکره کانال پاناما
ترامپ که کشورش بیش از سه دهه قبل، در اقدامی نظامی با نام «عملیات مشروع» به پاناما حمله کرده است، به تازگی دوباره از مالکیت واشینگتن بر کانال پاناما سخن می‌گوید. او در سخنانی گفت: «کانال پاناما برای امریکا حیاتی است و اکنون چین کنترل آن را در دست دارد. این کانال برای ارتش ما ساخته شد، اما تصمیم به واگذاری آن به پاناما یک اشتباه بزرگ تاریخی بود.»اظهارات ترامپ به توافقنامه‌ای در زمان جیمی کارتر، رئیس‌جمهور اسبق امریکا، اشاره دارد که در نهایت منجر به انتقال کنترل کانال به پاناما در سال ۱۹۹۹ شد. رئیس‌جمهور منتخب امریکا اضافه کرد: «ما این کانال را به پاناما دادیم، نه به چین. اما چین از این وضعیت سوءاستفاده کرده و این هدیه را نابود کرده است.»
ترامپ با اشاره به تاریخچه این تصمیم افزود: «این واگذاری، به باور من، بزرگ‌ترین دلایلی بود که باعث شد جیمی کارتر انتخابات را ببازد.» خاویر مارتینز- آشا، وزیر خارجه پاناما به ترامپ پاسخ داد که حاکمیت کشورش «غیرقابل مذاکره» است و چیزی برای صحبت وجود ندارد. وی افزود: «رئیس‌جمهور خوسه راول مولینو پیش‌تر اعلام کرده بود که حاکمیت بر کانال ما غیرقابل‌مذاکره است و جزئی از تاریخ مبارزاتی ماست.» وی تأکید کرد که کانال پاناما «به طور غیرقابل بازگشتی به پاناما بازگشته است.»
پادشاه دانمارک وارد عمل شد
ترامپ در بخش دیگری از سخنان خود، به موضوع گرینلند اشاره کرد و گفت: «اصلاً معلوم نیست دانمارک حق مالکیت سرزمینی در مورد گرینلند دارد یا نه، اما اگر مردم گرینلند به استقلال یا پیوستن به ایالات متحده رأی دهند ما از این موضوع استقبال خواهیم کرد. با این حال، اگر دانمارک مانع این روند شود، من تعرفه‌های بسیار سنگینی بر این کشور وضع خواهم کرد.» دیروز عصر هم پسر ترامپ با هواپیمای اختصاصی وارد جزیره گرینلند شد تا پیشنهاد پدرش برای الحاق این جزیره به امریکا را ارائه کند.اما اقدام فردریک، پادشاه دانمارک مبنی بر اینکه نخستین بار بعد از بیش از ۵۰۰ سال، تغییراتی در نشان خاندان سلطنتی خود اعمال کرد، پاسخی روشن به رویکرد ترامپ است. فردریک در جریان سخنرانی اخیر خود به مناسبت فرارسیدن سال نوی میلادی اظهار کرد: «همه ما متحد بوده و هر کدام از ما از اینجا تا سرزمین گرینلند متعهد به پادشاهی دانمارک هستیم.»
طبق تغییرات اعمال شده در نشان خاندان سلطنتی دانمارک که در اول ژانویه اعلام شد، نشان‌های ملی دو منطقه جزایر فارو و گرینلند، شامل به ترتیب قوچ و خرس قطبی، هر کدام داخل یکی از چهارضلعی‌های اصلی روی این نشان قرار می‌گیرند، در حالی که در نسخه قبلی، هر دوی این نشان‌های ملی در داخل یک چهارضلعی بودند.
پیتر آگارد، استاد دانشگاه «روسکیلده» در دانمارک به شبکه ای‌بی‌سی‌نیوز گفت: «این تغییرات یک بیانیه و یک سیگنال نمادین خطاب به مردم هر دو جزیره هستند که نشان می‌دهد آنها بخش‌های مهم و برابری از پادشاهی دانمارک هستند.»
درباره «خلیج مکزیک» بحثی نداریم
مکزیک هم یکی از اهداف ترامپ است. مارجوری تیلور گرین، عضو جمهوریخواه مجلس نمایندگان و از چهره‌های جنجالی این حزب، از آماده‌سازی قانون تغییر نام خلیج مکزیک به خلیج امریکا خبر داد و گفت: «این خلیج ماست و حق نامگذاری آن را هم داریم.» وی در این زمینه افزود: «این قدرت امریکا است که خلیج مکزیک را کنترل و از آن محافظت می‌کند، بنابراین باید حق نامگذاری آن را داشته باشد. این خلیج ماست. نام واقعی خلیج امریکا است و همه دنیا باید آن را به این نام بشناسند.»تیلور گرین خاطرنشان کرد که قانون نامگذاری در حال نگارش است و روز پنج‌شنبه به صورت رسمی اعلام می‌شود. «مارسلو ابرارد» وزیر اقتصاد، چهره‌ای در مکزیک است که در نشستی مطبوعاتی پاسخ طرف امریکایی را داد و گفت که به منظور حفاظت از روابط مکزیک و ایالات متحده باید «خونسردی» خود را حفظ و در برابر اظهارات ترامپ، عاقلانه عمل کرد. این وزیر مکزیکی تأکید کرد: «اگر ۳۰ سال دیگر نیز یکدیگر را ببینیم، خلیج مکزیک همچنان خلیج مکزیک نامیده می‌شود، قرار نیست وارد این بحث شویم؛ کاری که می‌خواهیم انجام دهیم حفاظت از رابطه میان دو کشور است.»
نگاه مرکانتیلیستی به جهان
ترامپ همواره تأکید دارد که می‌تواند جنگ اوکراین و غزه را در سریع‌ترین زمان ممکن به پایان برساند. اما با اظهارات اخیر، او عملاً جهان را در معرض خطرات بحران‌های تازه قرار می‌دهد. فیلیپ الیوت در تایم نوشت: «تنها در دنیای تخیل ترامپ، این زیر پا گذاشتن حاکمیت به سبک هیولا، منطقی به نظر می‌رسد. مثل این است که رهبر آینده جهان آزاد با نقشه مانند یک هیئت انحصاری واقعی رفتار می‌کند که تحت تسلط است.»ایوو وگتر، روزنامه‌نگاری است که به این رویکرد مستأجر جدید کاخ سفید از دید تحلیلی پرداخته است: «دونالد ترامپ، کشور‌ها را مانند قرن‌ها پیش، از منظر مرکانتیلیستی، امپراتوری‌های رقیب می‌داند. مرکانتیلیسم سیاست اقتصادی غالب امپراتوری‌های قرن ۱۶ تا ۱۸ بود.
اعتقاد بر این بود که سود یکی تنها می‌تواند به قیمت دیگری تمام شود.» او می‌گوید: «نتیجه جهانی متشکل از چندین امپراتوری بزرگ بود که هر کدام برای تسلط بر کشور‌های کمترتوسعه‌یافته با یکدیگر رقابت می‌کردند.»
وگتر معتقد است: «ترامپ جهان را با دیدگاهی مرکانتیلیستی می‌نگرد و این از لفاظی‌های تهاجمی توسعه‌طلبانه‌ای که او از زمان انتخابش به راه انداخته، مشهود است.» به گفته وی، ترامپ کشور‌های خارجی را به عنوان شرکای تجاری بالقوه یا متحدان بالقوه نمی‌بیند، بلکه آنها را به عنوان رقبای تجاری می‌بیند که منافع امریکا در برابر آنها تنها با نیروی نظامی یا اقتصادی تضمین می‌شود. دنیای مرکانتیلیستی دنیایی است که ترامپ آن را درک می‌کند. او که در زمینه تجارت تحصیل کرده است، کشور‌ها را مانند شرکت‌ها می‌بیند که هر یک با رقبا برای به حداکثر رساندن درآمد خود، کنترل منابع و تأمین‌کنندگان و به حداقل رساندن فرصت‌های درآمدی رقبای خود رقابت می‌کنند. رقبا باید یا تسخیر شوند، یا تحت سلطه قرار گیرند، یا خرد شوند.» وگتر معتقد است که لفاظی‌های ترامپ نشان می‌دهد که او می‌خواهد زمان را چند قرن به عقب برگرداند. این به جهانی صلح‌آمیز‌تر منجر نخواهد شد. برعکس، جنگ بیشتر به دنبال خواهد داشت.
رؤیای امپراتوری ترامپی
