دونالد ترامپ حدود سه هفته دیگر دوباره سکان کاخ سفید را در اختیار خواهد گرفت و زمزمههای احیای مذاکرات هستهای قوت گرفته است. خیرا نیز مذاکراتی بین ایران و سه کشور اروپایی انجام شده که برخی آن را پیش درآمد مذاکرات هستهای میدانند.
احمدی گفت: مذاکره یا عدم مذاکره با دولت ترامپ تحت تاثیر دو تنگنای زمانی قرار دارد. تنگنای زمانی اول در رابطه با شروع آن است. ما نمیدانیم و شاید هیچ کس، جز افراد نزدیک به ترامپ، نیز هنوز نداند که ترامپ چه در سر دارد. میدانیم که او حتما سیاستی متفاوت با دولت بایدن در پیش خواهد گرفت، اما از اصل مطلب که جزئیات باشد بی خبریم.
به جهت بررسی موضوع فوق «انتخاب» گفتگویی انجام داده با رحمان قهرمانپور، که در ادامه مشروح آنرا میخوانیم:
*برخی معتقدند که فرصت گفتگو با ترامپ اندک است و باید به سرعت با او گفتگو کرد. نظر شما چیست؟
ترامپ ناخواسته با تحولاتی در خاورمیانه مواجه شده که میتواند سیاست اصلی او در زمینه مهار چین را تحت تاثیر قرار دهد. ترامپ برای جنگ تجاری با چین نیاز دارد دغدغههای خود را در خاورمیانه به سرعت کاهش دهد و به یک جمع بندی برسد. وقتی میگوییم فرصت اندک است منظور این است که دولت دوم ترامپ به اندازه دولت اول فرصت تمرکز بر خاورمیانه را ندارد و جنگ غزه باعث شده دولت امریکا ناخواسته وارد درگیریهای خاورمیانه شود. دولت ترامپ دنبال این است که هر چه سریعتر دست و پای خود در خاورمیانه را جمع کند. برای این کار ناچارا مسئلهی ایران در واشنگتن باید حل شود. این بدین معناست که باید توافقی جامع با ایران دهد و به نظر ترامپ، تهدید ایران برطرف شود.
*ترامپ در این بین دنبال چیست؟ توافق مطلوب برای ایران و ترامپ چیست؟
ترامپ دنبال این است که با ایران به یک توافق جامع برسد که نگرانی امریکا در باب ایران کاهش یابد و امریکا مطمئن شود ایران به بمب دست پیدا نمیکند و از طرف دیگر ایران از طریق محورمقاومت اسراییل را تهدید نمیکند. ترامپ دنبال مهار است. این کار یا باید از طریق توافق جامع انجام شود و یا از طریق مهار تهدیدات ایران و یا زور و تنبیه این کار را انجام دهد.
ایران دنبال توفقی است که توان هسته ایرا حفظ کند و کمترین اسیب را از تحولات منطقه ببیند. به نظر میرسد در شرایط فعلی بین آنچه توافق مطلوب ایران و امریکاست، فاصله زیادی وجود دارد و خوش بینیها نسبت به توافق کمتر شده است.
*توافق احتمالی پیش رو، تا چه حد توان اجرایی دارد و تا چه حد ممکن است به سرنوشت برجام دچار شود؟
وقتی از توافق جامع حرف میزنیم به این معناست که آمریکا و ایران به این جمع بندی رسیدهاند که احیای برجام ممکن نیست. از طرف دیگر میدانیم همچنان امریکا نمیتواند به دلیل نوع نظام سیاسی خود پایبند توافق بماند و نمیتوان گفت آمریکا بالاخره از توافق خارج نخواهد شد؛ بنابراین چنین تضمینی در توافق جدید هم وجود ندارد.
امکان اجرایی توافق جامع، بستگی به تحولات داخلی دو کشور و مسابل بین المللی دارد. توافق تا زمانی کذرکرد دارد که منابع دو طرف از طریق حضور در این توافق تامین شود. اجرایی شدن توافق بستگی به این دارد که تا چه زمانی این توافق بتواند منابع دو طرف را تامین کند.
*آیا این توافق را میتوان نوعی ورود ایران و امریکا به فاز جدیدی از روابط و سیاست ورزیها تحلیل کرد؟
اگر توافق بشود، اینکه توافق پیشرو به معنای حل مشکلات دو کشور خواهد بود، بستگی به ماهیت و دامنه توافق دارد. اگر توافق در موضوعات محدود باشد به معنای حل اختلاف خواهد بود و دو طرف دنبال مدیریت تنش میروند. دولت ترامپ با توجه به شرایط یک سال گذشته، فکر میکنند شرایط برای مهار ایران بیشتر از قبل شده است، اما سنجش تمامی جوانب نشان نمیدهد، ما در حال حل مشکلات بین دو کشور هستیم. بهترین سناریو واقع بینانه این است که ایران و امریکا در مورد برخی موارد مورد اختلاف، تنششان کنترل شود. در آن صورت شاید بشود از امکان حل مشکلات سخن گفت.
ترامپ به دنبال توافق جامع با ایران است