در حالی رهبران جهان برای یک نشست جهانی آبوهوایی گرد هم آمدند که سرمایهگذاران به غولهای نفتی مانند اکسون موبیل که از انرژیهای تجدیدپذیر استقبال نکردهاند، پاداش میدهند. تفاوت در سودآوری استخراج نفت و گاز نسبت به بهرهبرداری از باد و خورشید به شدت به نفع سوختهای فسیلی تغییر کرده است.
چهار سال پیش، شرکتهای نفت و گاز تعهدات بلندی برای محدود کردن انتشار گازهای گلخانهای و انتقال به انرژیهای تجدیدپذیر اعلام کردند، اما کسبوکار آنها در حال سقوط بود. با شیوع همهگیری، تقاضا برای سوخت کاهش یافت و قیمتها افت کرد. طبق گزارش شرکت مشاوره انرژی وود مکنزی، شرکتهای بزرگ نفتی غربی بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار زیان داشتند. در آن زمان، بسیاری از سرمایهگذاران بر این باور بودند که انرژیهای تجدیدپذیر نه تنها پاکتر هستند بلکه تجارت بهتری نسبت به نفت و گاز نیز محسوب میشوند.
قیمت سهام اکسون موبیل از پایان سال ۲۰۱۹ بیش از ۷۰ درصد افزایش یافته و ارزش بازار آن به رکورد نزدیک به ۵۶۰ میلیارد دلار رسیده است. این عملکرد با شرکتهایی مانند بریتیش پترولیوم (BP) و شل که فناوریهای بادی و خورشیدی را پذیرفتهاند، متفاوت است. سهام BP حدود ۱۹ درصد کاهش یافته و سهام شل تنها حدود ۱۵ درصد افزایش داشته است.
بازگشت مجدد سوختهای فسیلی نشاندهنده یکی از چالشهای اصلی مهار انتشار گازهای گلخانهای جهانی است؛ تغییرات اقلیمی خطراتی را ایجاد میکند که طی دههها انباشته شدهاند. دانشمندان هشدار میدهند هر درجه گرمایش ناشی از سوختهای فسیلی خطرات بیشتری را ایجاد میکند.
انتخاب دونالد ترامپ که گرمایش زمین را یک فریب توصیف کرده بود، خوشبینی بیشتری نسبت به تجارت نفت و گاز ایجاد کرد. تفاوت سودآوری بین استخراج نفت و گاز با بهرهبرداری از باد و خورشید همچنان به نفع سوختهای فسیلی تغییر کرده است.
طبق گزارش S&P Global Commodity Insights، میانگین بازده سرمایه برخی از بزرگترین شرکتهای نفتی جهان از منفی ۸ درصد در سال ۲۰۲۰، در سال گذشته به بالای ۱۱ درصد رسید؛ در حالی که میانگین بازدهی برای شرکتهای برتر انرژیهای تجدیدپذیر حدود ۲ درصد باقی مانده بود.
در نهایت، سرمایهگذاران شرکتهای نفت و گاز را به سمت انرژیهای تجدیدپذیر سوق دادند اما وال استریت با افزایش سود این صنعت مسیر خود را تغییر داد.
بریتیش پترولیوم (BP) در سال ۲۰۲۰ متعهد شد که تولید نفت و گاز خود را تا پایان این دهه ۴۰ درصد کاهش دهد. اما کمتر از سه سال بعد، این شرکت اعلام کرد که هزینههای سوختهای فسیلی را افزایش خواهد داد. سال گذشته، BP سرمایهگذاری ۱.۱ میلیارد دلاری در پروژههای بادی فراساحلی را لغو کرد و اخیراً اعلام کرده است که قصد دارد سایر داراییهای بادی خود را بفروشد، هرچند به سرمایهگذاری در انرژیهای تجدیدپذیر ادامه میدهد.
موری آچینکلوس، مدیر اجرایی BP، در یک کنفرانس مالی به تحلیلگران گفت: «ما بر بازده بسیار متمرکز خواهیم بود و اطمینان حاصل میکنیم که کسبوکارهای جدید با کسبوکارهای تاریخی برای جذب سرمایه رقابت کنند.» برنارد لونی، مدیر اجرایی BP، اخیرا اعلام کرد که برنامههای کاهش تولید نفت و گاز این شرکت در سالهای آینده متوقف خواهد شد؛ اقدامی که منجر به انتشار کربن بالاتر از حد انتظار میشود.
به نظر میرسد این تغییر واکنشی به تحولات ژئوپلیتیکی باشد که بخشی از آن ناشی از جنگ در اوکراین است و قیمت نفت و به ویژه گاز طبیعی را افزایش داده است. این اظهارات همزمان با گزارش رکورد سود سالانه BP منتشر شد: ۲۷.۷ میلیارد دلار برای سال ۲۰۲۲، تقریباً دو برابر سود تعدیلشده سال ۲۰۲۱. با توجه به سودآوری نفت و گاز، BP اکنون اعلام کرده است که سرمایهگذاری در تولید سوختهای فسیلی را حدود یک میلیارد دلار بیشتر از برنامههای قبلی برای باقیمانده دهه افزایش خواهد داد و همچنین هزینههای مشابه برای مشاغل کم کربن را افزایش میدهد.
سودهای کلان نفتی در سایه وعدههای سبز/ آیا تغییرات اقلیمی قربانی سودآوری میشود؟