ریشه‌یابی مسکوت‌ماندن ابرپروژه خلیج‌فارس/ از منابعی که تأمین نمی‌شود تا خودروهایی که غرق می‌شود

پس از مطالعات اولیه پل ارتباطی جزیره قشم به سرزمین اصلی در دهه 50، عملیات احداث شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس مسکوت ماند. حال پس از سال‌ها توقف، زمزمه‌های ازسرگیری آن بر سر زبان‌هاست و قرار است دولت سیزدهم رویای نیم قرن انتظار قشمی‌ها و گردشگران خلیج فارس را برآورده سازد.

خبر ساز - قشم، نصیر عالیخانی: "عملیات احداث پل خلیج‌ فارس آغاز شد"، این تیتر خبری بود که وقتی 23 اسفندماه سال 89 بر روی خروجی خبرگزاری‌ها آمد و در رسانه‌های ملی و محلی منتشر شد، موجی از امید، مردم جزیره‌نشین قشم را فرا گرفت. دیری نپایید که به یکباره از سال 91 عملیات اجرای آن حدود 10 سال متوقف شد و به رویایی برای قشمی‌ها و گردشگران جزایر خلیج فارس بدل گشت.

پس از مطالعات اولیه پل ارتباطی جزیره قشم به سرزمین اصلی در دهه 50، عملیات احداث شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس مسکوت ماند و پروژه یادشده پس از چندین مرحله کش‌و‌قوس‌های فراوان، بالاخره سال 89 و با عنوان پل‌ خلیج فارس در دولت دهم و با دستور مستقیم و حضور رئیس وقت دولت در محل اجرای پروژه، کلید خورد و توسط قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) پایه‌های خشکی آن زده شد اما دیری نپایید که در همان دولت دهم از ادامه کار باز ماند و متوقف شد.

ویژگی ممتاز گردشگری قشم در کنار تبادلات اقتصادی موقعیت ویژه‌ای را برای این جزیره ترسیم کرده به‌طوری که پس از کیش رتبه دوم بازدیدکننده را به خود اختصاص داده است و از آنجایی که حمل و نقل مسافر و کالا در مسیر قشم و بندرعباس از طریق شناور انجام می‌گیرد و در صورت بروز طوفان موجب بروز تأخیر می‌شود لذا این مهم موجب شد حدود یک دهه قبل طرح ساخت پل خلیج فارس که قشم را از طریق بندرلافت و بندرپهل به بندر‌عباس وصل می‌کند در دستور کار قرار بگیرد. با این حال مشکلاتی از قبیل، مسائل زیست‌محیطی و محدودیت تأمین منابع و حتی مسائل مهندسی و اجرایی موجب شد تا پس از چندماه از آغاز کار این پروژه مهم، متوقف شود.

اهمیت پل خلیج فارس

از آنجایی که بسیاری از سواحل جنوبی کشور در حال حاضر توانایی پذیرش کشتی‌های بالای ۱۰۰ هزار تنی را ندارند، بلکه در آینده نیز به‌دلیل مشکلات فنی، از جمله محدودیت‌های محیطی (مانند عمق آب در بنادر) و مسائل مالی، توانایی پذیرش را نخواهند داشت در چنین شرایطی، سواحل جزیره قشم که در برخی نقاط عمقش به حدود ۴۰ متر می‌رسد این امکان را داراست که بتواند کشور را با اسکله‌ای مطابق استاندارد‌های روز دنیا برای پذیرش کشتی‌های فوق‌سنگین در این زمینه توانمند سازد. به این ترتیب زمانی که چنین بندرگاه بزرگی در قشم ایجاد شود کشتی‌های حامل کالا‌ها به ایران به جای رفتن به بنادر دورتر جنوب خلیج فارس، می‌توانند در قشم پهلو بگیرند.

مسیری برای قطار و خودرو

یکی از ویژگی‌های مهمی که در ساخت این پل در نظر گرفته شده ایجاد دو مسیر برای خودرو‌ها و قطارهاست، موضوعی که نفش مهمی در تسریع حمل مسافر و کالا می‌تواند داشته باشد. همچنین پل خلیج فارس بر روی دریا و خشکی در مجموع ۴۱۳۰ متر طول دارد. طول این پل در محدوه خشکی به سمت لافت ۷۹۰ متر، در محدوه خشکی به طرف پهل حدود ۸۴۰ متر و ۲۵۰۰ متر نیز طول پل برروی دریاست. این در حالی است که مرحله نیلینگ ساحل این پل و سیستم پایه‌ها انجام شده است.

بهبود 40درصدی انتقال کالا

علاوه بر آن این طراحی پل خلیج فارس دارای سازه‌ای از نوع کابلی با سیستم ترکه‌ای با شش پایه اصلی است که عبور قطار و وسایل نقلیه از طریق یک خط آهن، چهار باند اتومبیل (رفت و برگشت) و یک مسیر پیاده‌رو را که جمعاً برابر ۳۲ متر خواهد بود و هم‌چنین عبور کشتی از زیر آن را فراهم می‌سازد.

با راه‌اندازی این پل سرعت انتقال کالا به ایران و از ایران به کشور‌های دیگر تا ۴۰ درصد بهبود پیدا می‌کند. علاوه بر موراد گفته شده، چون احداث بندر در قشم نیاز به سرمایه‌گذاری کلان دارد، کمتر سرمایه‌گذاری حاضر می‌شود بدون وجود پل، در اسکله فعالیت کند زیرا این پل است که به بندرگاه رونق و سرعت می‌دهد و با گردش سرمایه، بازگشت سرمایه و سود را تضمین می‌کند.

حال با روی کار آمدن دولت سیزدهم و وعده‌های مکرر مسؤولان فعلی مناطق آزاد نسبت به از سرگیری اجرای آن، خیزابی از شادی که پس از سال‌ها آرزوی دیرینه پیوستن به سرزمین اصلی است با ایجاد این پل محقق خواهد شد.

احداث پل خلیج فارس پس از پیشرفت حدود 15 درصدی متوقف شد و با آغاز به کار دولت یازدهم و حتی دوازدهم، صحبت‌های فراوانی برای از سرگیری اجرای این پروژه به میان آمد؛ اما با وقت‌کشی و ناتوانی برخی مدیران استانی و کارشکنی برخی مسؤولان رده بالای کشوری و حتی خط و ربط برون مرزی برای عدم اجرای این پروژه اقتصادی مهم و استراتژیک، به بهانه‌های واهی همچون محیط زیست و... اجرای این پروژه هر بار به دلایلی به تعویق افتاد تا پروژه‌ای که اجرای آن در دستور کار قرار داشت، همچنان خاک بخورد و "کِیسون‌های" این پروژه پس از سال‌های سال غرق نشوند و ضررهای هنگفتی به بیت‌المال وارد شود.

بنادر ناایمن پهل و لافت

طی سال‌های اخیر، سقوط وسایل نقلیه از اتوبوس‌های حامل مسافر گرفته تا خودروهای سبک و سنگین، به‌هنگام سوار شدن بر شناور در اسکله‌های ناایمن بنادر پهل و لافت، اتفاقی است که بارها جان و مال هم‌وطنان را به خطر انداخته است. این نشان از آن دارد که در این سال‌ها، مدیران دولتی نه در صدد توسعه و رفع اشکالات این بنادر پرتردد خودرویی برآمده‌اند و نه مصمم به اجرای دوباره پروژه عظیم پل خلیج فارس.

دو بندر پل و لافت که محل تردد خودرویی با لندینگ‌کرافت به جزیره قشم است، متأسفانه از ایمنی کافی برخوردار نیست و هر از گاهی اتفاقاتی نظیر سقوط خودرو به دریا در آن رخ می‌دهد. گاهی سقوط خودروهای سواری با سرنشین به داخل آب در این بنادر نیز حادثه آفریده است. این بنادر زیر نظر منطقه آزاد قشم اداره می‌شوند و اقدام فوری برای ایمن‌سازی تردد در آن اهمیت فراوانی دارد.

عزم دولت سیزدهم برای اتمام پروژه

با روی کار آمدن دولت سیزدهم باز هم اجرای این پروژه کلیدی بر سر زبان‌ها افتاد؛ اما این بار با روی کار آمدن سعید محمد در رأس دبیرخانه شورایعالی مناطق‌ آزاد و ویژه‌ اقتصادی که فرماندهی قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء(ص) را در کارنامه کاری خود دارد، بیش از پیش این پروژه را به مسیر اجرا سوق داده است.

حضور چندین سرمایه‌گذار در آغاز به کار جلوس انتخاب نخستین مدیرعامل دولت سیزدهم در سازمان منطقه آزاد قشم، نشان از اهمیت و جذابیت اجرای این پروژه هم برای منطقه‌ آزاد و هم برای سرمایه‌گذاران خارجی است.

مدیرعامل منطقه‌ آزاد‌ قشم: پل خلیج فارس در همین دولت به بهره‌برداری می‌رسد

افشار فتح‌الهی مدیرعامل سازمان منطقه‌ آزاد‌ قشم در گفت‌و‌گو با خبرنگار فارس اظهار داشت: امیدواریم عملیات اجرایی احداث پل خلیج فارس که از سال 91 متوقف مانده بود، با حمایت مجلس و وزارت راه‌ و‌ شهرسازی در دولت سیزدهم به بهره‌برداری برسد.

وی افزود: این پروژه به‌دلیل اختلاف سلیقه مدیران در دوره‌های قبل در مباحث کارشناسی به اتمام نرسید که با برخی مخالفت‌های فنی،کارشناسی و برخی محدودیت‌های مالی چندین سال مسکوت ماند.

مدیرعامل سازمان منطقه‌ آزاد‌ قشم از نظر مثبت دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقصادی، وزرا و هیات دولت مبنی بر اجرای این پروژه گفت و تصریح کرد: سازمان منطقه‌ آزاد قشم و مسؤولان استان و شهرستان موکدا اعتقاد دارند اجرای این پروژه برای قشم نیاز است تا آرزوی چندین‌ساله مردم مبنی بر دسترسی آسان و سریع به سرزمین اصلی برآورده شود.

مشکل فعلی این پروژه تأمین منابع مالی است

فتح‌الهی همچنین احداث پل خلیج فارس را از اولویت‌های اصلی سازمان منطقه‌ آزاد قشم دانست و افزود: مشکل فعلی این پروژه فعلا منابع مالی است که برای حل این موضوع، مدل‌های مختلفی تعریف شده و امیدواریم با استقبال وزارت راه و شهرسازی و پیگیری نمایندگان مجلس شورای اسلامی، در ردیف پروژه‌های ملی قرار بگیرد.

وی از بازتعریف اجرای این پروژه گفت و اضافه کرد: بر اساس طراحی‌های جدید قرارگاه خاتم‌الانبیاء که پیمانکار پروژه است، مسیر جدید خودرویی و ریل قطار بازتعریف شده و بخش احداث پل خلیج فارس از مجموعه شبکه جامع ارتباطی خلیج فارس منفک شده است تا با 300 میلیون یورو اعتبار، شاهد نهایی شدن اجرای آن باشیم.

راه تسریع اجرای این اَبَرپروژه چیست؟

فتح‌الهی با بیان اینکه هم‌اینک احداث پل اولویت اصلی کاری ماست، افزود: در صورتی که بتوانیم این پروژه را در ردیف بودجه سال 1401 بگنجانیم، به سرعت می‌توان عملیات اجرایی را آغاز کرد.

مدیرعامل سازمان منطقه‌ آزاد‌ قشم همچنین از قابل استفاده بودن کیسون‌های ساخته شده گفت و عنوان داشت: از سرمایه‌گذاری شرکت‌های خارجی استقبال می‌کنیم اما اولویت اصلی، توجه به توان داخل و پیمانکار داخلی است.

سعید محمد: تکمیل پل خلیج فارس به‌منظور ترانزیت سریع کالاست

سعید محمد مشاور رئیس‌جمهور و دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ماه گذشته در سفر به قشم گفت: پل خلیج فارس می‌تواند زمینه‌ساز شکوفایی، تحول اقتصادی و رشد گردشگری جزیره قشم در عرصه رقابت منطقه‌ای در خلیج فارس باشد.

وی بر اهمیت احداث این پل و فراهم نمودن زمینه جذب سرمایه‌گذارى بخش خصوصى داخلى و خارجى به‌منظور بهره‌برداری از این پروژه در کوتاه‌ترین زمان ممکن تاکید کرد.

اراده برای اجرای پروژه جدی است

دبیر شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، اجرای این پروژه را نیازمند هماهنگی در سطح دولت و همکاری وزارتخانه‌های مختلف عنوان و اظهار داشت: خوشبختانه اراده جدی جهت اجرای هر چه سریع‌تر این پروژه ایجاد شده است.

محمد افزود: احداث پل خلیج فارس و تکمیل شبکه حمل و نقل موجود در جزیره قشم با توجه به پتانسیل‌های بالای منطقه آزاد قشم می‌تواند زمینه‌ساز رشد و شکوفایی بیشتر قشم و نقش‌آفرینی اقتصادی و تجاری این جزیره در عرصه رقابت منطقه‌ای در حوزه خلیج فارس شود.

ایجاد اشتغال و درآمد پایدار

مشاور رئیس‌جمهور خاطرنشان ساخت: با احداث پل خلیج فارس، ترانزیت کالا از منطقه آزاد قشم توجیه اقتصادی بیشتری پیدا کرده و مسیر امن‌تر، سریع‌تر و مطمئن‌تری برای ترانزیت کالا از طریق کریدور شمال-جنوب ایجاد می‌شود.

وی تصریح کرد: با ساخت این پل و ایجاد اتصال جزیره به بندرعباس از طریق زمینی، وضعیت صنعتی، اقتصادی، عمرانی و گردشگری جزیره قشم متحول و موجب افزایش جذب سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی و در نهایت ایجاد اشتغال و درآمد پایدار برای ساکنین محلی و بومیان خواهد شد.

امام جمعه قشم: اجرای پل خلیج فارس، آبروی نظام و آرزوی قشم است

حجت‌الاسلام غلامرضا حاجبی امام جمعه شهرستان قشم نیز در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهار کرد: پل خلیج فارس که جزیره قشم را به سرزمین اصلی متصل می‌کند، سال‌ها به درازا انجامیده و به آبروی نظام جمهوری اسلامی و آرزوی مردم جزیره قشم تبدیل شده است.

وی ادامه داد: آغاز عملیات اجرایی از 11 سال پیش آغاز شده و متاسفانه نیمه‌کاره، رها شده است که زیبنده نیست.

حجت‌الاسلام حاجبی با بیان اینکه تکمیل این پل نقش بسزایی در تسهیل عبور و مرور و کاهش مشکلات ساکنین جزیره در پی دارد، افزود: پل خلیج فارس، قشم را از حالت جزیره خارج نخواهد کرد و مزیت‌های اجرای این پروژه در سطح ملی نیز بی‌شمار است.

سقوط مکرر خودروها به دریا

امام جمعه شهرستان قشم همچنین با بیان اینکه اجرای این پل نه‌تنها موجب تسهیل عبور و مرور می‌شود بلکه یک مبحث استراتژیک است و در موضوع پدافند غیرعامل نیز برای قشم و جزیره‌نشینان بسیار مهم و ضروری است.

وی با بیان اینکه سالانه تعداد قابل توجهی از حوادث به‌علت سقوط خودروها از روی شناورها به دریا و نبود پل ایمن روی می‌دهد، افزود: با افتتاح این پل، نه‌تنها مسیر رفت و آمد کوتاه، ارزان و سریع‌تر می‌شود بلکه جان و مال مردم نیز به مخاطره نخواهد افتاد.

پل خلیج فارس عامل امنیت و توسعه

حجت‌الاسلام حاجبی، پل خلیج فارس را عامل مهمی برای توسعه تمامی منطقه خلیج فارس دانست و اضافه کرد: اتصال جزایر به سرزمین اصلی موجب افزایش امنیت می‌شود و متاسفانه باید گفت که در این سال‌ها با جهل، سست‌انگاری و خیانت نسبت به اقتصاد و زندگی مردم و کشور، اجرای این پروژه مهم و ضروری به سرانجام نرسیده است.

امام جمعه قشم با اظهار امیدواری نسبت به فهم دقیق دولت، دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد قشم در جهت ضرورت احداث این ابرپروژه گفت: این موضوع مطالبه جدی ما است و در صورت اجرا نشدن، تا دفتر رهبر معظم انقلاب نیز پیگیری قصور هر کدام از مسؤولانی که مانع از اجرای آن شوند، خواهم بود.

به گزارش فارس، این پل که از نظر امنیتی، سیاسی و اقتصادی از اهمیت بسزایی برای کشور برخوردار بوده، قرار است انقلاب ترانزیتی را در منظقه ایجاد کند.

طرح جامع پل خلیج فارس شامل احداث پل، توسعه و تجهیز بندرکاوه، احداث راه‌آهن از بندرکاوه به شبکه راه‌آهن سراسری، احداث بزرگراه و در نهایت اتصال جزیره قشم به کریدور شمال-جنوب می‌باشد.

از سرگیری پل خلیج فارس در حالی دوباره بر سر زبان‌ها افتاده است که 11 سال پیش، مداوم از سوی مسؤولان مختلف زمزمه و قول اجرای آن داده شد اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم و تقسیم‌ شدن پروژه به دو بخش احداث پل و بخش‌های جانبی و همچنین همراهی دولت، دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد، سازمان منطقه آزاد قشم و مسؤولانی در سطوح مختلف به‌همراه اجماع مردم، به‌نظر می‌رسد عزم دولت بر آن است که این ابرپروژه را به اتمام برساند و کار ناتمام را یکسره کند.

امید است نمایندگان هرمزگان در مجلس، نقش خطیر خود در قرار دادن بودجه این پروژه در سال آتی را مدنظر قرار داده تا این رویای نیم‌قرنی در آستانه برآورده شدن قرار گیرد.

انتهای پیام/88050

بیشتر بخوانید